کاپا (فرهنگ توده)

کاپّا (کانجی 河童 هیراگانا かっぱ، کاتاکانا カッパ) به معنی جن آب، جانور افسانه‌ای است . این جانور نوعی جن آب در فولکلور ژاپنی است . در دیانت شینتو کاپا خدائی از خدایان آب سویی‌جین 水神 به شمار می‌آید .

نقاشی کاپا

شکل
نقاشی کاپا از کتاب گازو هیاکی یاکو

بیشتر نقاشی‌ها و نمایش‌ها کاپا را به صورت جانوری در حجم کودک و دارای اندام شبیه آدمیزاد مصور می‌کنند، ولی اندامش نزدیکتر به شکل میمون یا قورباغه است . بعضی نقاشی‌ها صورت آن را شبیه به میمون، و بعضی آن را نوک‌دار شبیه لاک‌پشت، یا شبیه به مرغابی مصور می‌کنند . معمولاً کاپا در نقاشی‌ها دارای کاسه‌ای کلفت (مانند کاسهٔ لاک‌پشت) و پوستی پولک‌دار می‌آید . رنگ پوست آن از سبز تا زرد تا آبی تغییر می‌یابد .

کاپا ساکن تالاب‌ها و رودخانه‌های ژاپن است ودارای ویژگی‌های گوناگونی است که برای سکونت در آب کمکش می‌دهند، همانند دست و پای پرده‌دار . گاهی گفته می‌شود که کاپا مثل ماهی حس بوئیدن دارد، و البته می‌تواند مثل آن در آب شنا کند .

برجسته‌ترین ویژگی کاپا تورفتگی پر از آب در سر اوست . این حفره را مویی کوتاه (مانند آرایش موی پسر بچه‌ها) احاطه می‌کند . راز نیروی عظیم کاپا در این آب موجود در حفرهٔ سر نهفته است، و هنگامی که کسی مواجه با کاپا می‌شود می‌تواند از این عیب استفاده کند . کاپا دارای حس لیاقت وسلیقهٔ عمیقی است، و بدینسان اگر کسی به او درود بگوید، وی ناچار به خم شدن ( شیوهٔ درود ژاپنی‌ها) می‌شود و آب موجود در حفره‌اش می‌ریزد حتی در حالی که بداند که در نتیجه نیروی عظیمش را از دست خواهد داد . پس از ریختن آب کاپا به صورتی ضعیف می‌شود که حتی ممکن است که بمیرد . هرچند در داستان‌های دیگر آمده است که آب موجود در حفره برای این است که کاپا بتواند در خشکی حرکت کند، و هنگامی که آبش خشک می‌شود دیگر توانائی جنبش را از دست می‌دهد .

رفتار و سلوک

کاپا آشوبگر بدجنسی است . شوخی‌هایش از شوخی‌های ساده گرفته (مانند اخراج باد شکم و بدن خانمها را دیدن) تا رفتارهای جدّی و بسیار بد را شامل می‌شود (مانند دزدی محصولات، بچه دزدی کردن، یا تجاوز جنسی به زنان). در حقیقت، کودکان از محبوب‌ترین غذاهای کاپاهای پرخور هستند، و با خوردن آدمهای بالغ هم اشکالی ندارند . آنها روده‌ها، خون و جگر طعمه‌شان را با مکیدن از راه سوراخ مقعد می‌خورند .

تا امروز در بعضی از روستاها و شهرهای ژاپن تابلوهائی هشدار دهنده از خطر کاپا پیدا می‌شود . گفته می‌شود که کاپا از آتش می‌ترسد، و برای همین است که بعضی روستاها سالانه جشنی برپا می‌کنند که در آن از آتش بازی استفاده می‌کنند تا دیوها را برانند .

شوگی: شطرنج ژاپنی

هر آینه ،کاپاها تماماً با انسان دشمن نیستند . آنها دربارهٔ تمدن بشری کنجکاو هستند و به آسانی با زبان ژاپنی سخن می‌گویند و آن را می‌فهمند . کاپاها گاهی اگر با کسی روبرو شوند، از وی طلب می‌کنند که سومو یا شطرنج ژاپنی با ایشان بازی کند . کاپا حتی ممکن است که با انسان دوست شود (البته در مقابل هدیه و به ویژه خیار ! محبوب‌ترین خوراک پس از کودکان !) . بعضی اوقات قبل از شنا در رودخانه‌ها و دریاچه‌ها، والدین نام خود و فرزندانشان را بر خیار می‌نویسند و آن را در آب می‌اندازند تا کاپاها آرام شوند و آنان در آب ایمن باشند .

پس از دوست شدن با کاپا، وی در کارهای زیادی آدمیزاد را کمک می‌دهد، مانند آبیاری زمین . علاوه بر آن ، کاپاها در پزشکی بسیار دانا هستند و حتی گفته می‌شود که آنها شکسته‌بندی استخوان را به آدمیزاد یاد دادند . به علت این کردارهای نیک، بعضی معابد برای عبادت بخصوص کاپاهای مفید پیدا می‌شود . اضافه بر آن , کاپا را می‌توان برای کمک گول زد . به علت حس لیاقت وسلیقهٔ عمیقی که کاپا دارد، اگر کسی توانست از وی قول بگیرد که کمکش دهد ، کاپا سوگند و قولش را نخواهد شکست و ناچار به وعده‌اش عمل خواهد کرد .

در ادبیات
  1. ریونوسوکه آکوتاکاوا داستانی به نام کاپا نوشته است که درباره این جانور و به صورت فلسفی است.

منابع
    در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ کاپا (فرهنگ توده) موجود است.
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.