کشف چندگانه

مفهومِ کشفِ چندگانه (به انگلیسی: Multiple discovery) به فرضیه‌ای اشاره دارد که می‌گوید اکثرِ کشف‌ها و اختراع‌هایِ مهمِ علمی، به صورتِ مستقل و تقریباً همزمان، توسطِ چندین دانشمند و مخترعِ مختلف، کشف شده‌اند. این نظریه، در تضادِ با نظریه‌یِ سنتی و متداولی است که با نامِ نظریه قهرمانانه اختراع‌ها و پیشرفت‌های علمی، شناخته می‌شود.

چندگانه‌ها

زمانی که برندگان جایزه نوبل به صورتِ سالانه اعلام می‌شوند -در فیزیک، شیمی، پزشکی یا اقتصاد- مشاهده می‌شود که بیشترِ وقت‌ها، در هر شاخه، تعدادِ کسانی که آن کشفِ علمی را انجام داده‌اند، دو یا سه نفر به صورتِ مستقل بوده‌اند.

نمونه‌هایِ بسیار رایج و معروفی که از کشف‌هایِ مستقلِ چندگانه آورده می‌شود معمولاً شاملِ این موردها می‌شود: در قرنِ ۱۷م فرمول‌بندیِ حسابان، به صورتِ جداگانه توسطِ آیزاک نیوتون و گوتفرید ویلهلم لایب‌نیتز؛ در قرنِ ۱۸م، کشفِ اکسیژن، توسطِ آنتوان لاووازیه، کارل ویلهلم شیله و جوزف پریستلی و در قرنِ ۱۹م، کشفِ نظریه‌ی فرگشت، به صورتِ همزمان توسطِ چارلز داروین و آلفرد راسل والاس.

جستارهای وابسته
  • تاریخ علم
  • هم‌زمانی - به رخ دادن دو اتفاق (و یا بیشتر) گفته می‌شود که حادثه‌ای معنی‌دار را تشکیل دهند اما از لحاظ علّی هیچ ربطی به هم نداشته باشند.

منابع
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.