کلوچه فومن
کلوچه فومن از کلوچه‌های سنتی ایران است که از دیرباز در شهرستان فومن تولید می‌شده و به نام خاستگاهش فومن به این نام معروف شده‌است. این کلوچه در سایر نقاط ایران پخت می‌گردد که عموماً توسط نانواهای گیلک صورت می‌پذیرد و همه جا با عنوان کلوچه فومن تولید و عرضه می‌گردد. کلوچه فومن از جمله سوغات شهرستان فومن[1]و استان گیلان محسوب می‌گردد و هویت و اصالت کاملاً ایرانی دارد.
 کلوچه سنتی فومن | |
| خاستگاه | |
|---|---|
| نام(های) دیگر | فومنی کولوچی |
| خاستگاه | ایران |
| منطقه یا استان | گیلان - شهرستان فومن |
| جزئیات | |
در کتاب گیلان آمده است: "بازار آن [فومن] از وفور نعمت و فراوانی کالا برخوردار است. کلوچهٔ فومن که با ترکیبات خاصی ساخته می‌شود، از مهمترین ره‌آوردهای این شهر بشمار می‌رود"[2]
معرفی
کلوچه فومن نوعی کلوچه مغز دار است که از دو لایه تشکیل شده‌است. لایه داخل با لایه بیرون کامل متفاوت است و حاوی مغز گردو، جوز هندی، دارچین، هل، شکر و روغن (حیوانی) است. روی کلوچه به وسیله مهر مانندی منقوش می‌شود. این کلوچه در درون کوره پخت قرار گرفته و پخته می‌شود.
کلوچه فومن امروزه در جاهای مختلف استان گیلان پخت می‌شود، اما خاستگاه اصلی آن شهرستان فومن است.
این شیرینی طرفداران و علاقه‌مندان خاص خود را دارد و در کنار سایر جاذبه‌های شهر فومن نقش مؤثری در جذب گردشگران و مسافران دارد. هر گردشگر و مسافری که از شهرستان فومن گذر می‌کند، این کلوچه را به عنوان سوغات به شهر خود می‌برد. این کلوچه از تغییر قند کلوچه و نان قندی قدیم ایجاد شده و محتویاتش آرد، تخم مرغ، شکر، روغن حیوانی، دارچین، وانیل، جوز و مغز هل هستند. روی آن با وسیله‌ای شبیه مهر نقش انداخته شده، درون کوره پخته می‌شود. این کلوچه در ۴۰ تا ۴۵ مغازه در شهر فومن تولید می‌شود.[3] این کلوچه در بسته بندی‌های سادهٔ مستطیلی عرضه می‌گردد که عدم جذابیت آن از نقطه ضعف‌های آن به شمار می‌رود. مشتریان آن سه دستهٔ مصرف کنندگان داخل استانی، گردشگران ایرانی و گردشگران خارجی هستند.[4]
تاریخچه
کلوچه سنتی فومن محصول کار زنان این منطقه بوده‌است که در گذشته به صورت خانگی پخت می‌شده‌است. این محصول همواره از چندین سال پیش به شکل سنتی در کوره‌های آجری پخت می‌شد و با گذشت زمان، تنها مراکز تهیه و عرضه محصول بیشتر شده‌است.
در گذشته این کلوچه تنها در شهر فومن و شهرهای اطراف، شهرت داشت و در تمام مناطق کشور زیاد شناخته شده نبود تا این‌که بعد از انقلاب، مسافرت‌های داخلی زیاد شد و کلوچه فومن شهرت پیدا کرد، حتی جهانگردان پس از ورود به فومن، کتابچه‌هایی دارند که در آن عکس کلوچه فومنی به چاپ رسیده، آن‌ها به مغازه‌های کلوچه فروشی مراجعه می‌کنند و به زبان خود «فومن کوکی» می‌خواهند.
منابع
- اصلاح عربانی، ابراهیم (۱۳۷۴). کتاب گیلان. کتاب گیلان. ۲. تهران - ایران: گروه پژوهشگران ایران. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۱-۱۴.
- کتاب گیلان - جلد 2 -ابراهیم اصلاح عریانی- گروه پژوهشگران ایران - 1374
- «کلوچه فومن ماحصل سیر تحول «قند کلوچه» و «نان قندی» قدیم». ایسنا. ۲۰۱۵-۰۱-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۱-۱۴.
- مطالعه موردی بسته بندی کلوچه فومن