گروه چهارتایی کلاین
در جبر مجرد، گروه چهارتایی کلاین گروهی با چهار عضو و آبلی است. این گروه کوچکترین گروه نادوری است. نام گروه چهارتایی کلاین از ریاضیدان آلمانی فلیکس کلاین گرفته شده و معمولاً آن را با V برگرفته از واژهٔ آلمانی Viergruppe (به معنای چهار–گروه) نشان میدهند.[1] در حد یکریختی تنها دو گروه چهار عضوی وجود دارد. یکی گروه Z۴ با عمل جمع به هنگ چهار که دوری است و دیگری گروه کلاین است که دوری نیست.[2]
ویژگیها
گروه چهارتایی کلاین دارای چهار عضو a و b و c و e است. که e عضو همانی است. ضرب اعضای آن به صورت زیر تعریف میشود:
ea = ae = a و eb = be = b و ec = ce = c و ee = e و a۲ = b۲ = c۲ = e و ab = ba = c و ac = ca = b و bc = cb = a
جدول گروه کلاین به صورت زیر است:
* | e | a | b | c |
---|---|---|---|---|
e | e | a | b | c |
a | a | e | c | b |
b | b | c | e | a |
c | c | b | a | e |
ویژگیهای ساختاری
- گروه چهارتایی کلاین آبلی است.[3] یعنی به ازای هر دو عضو a و b گروه داریم: ab = ba
- گروه چهارتایی کلاین دوری نیست. زیرا عضوی وجود ندارد تا مولد گروه باشد. e مولد نیست، زیرا {e> = {e> که زیرگروه بدیهی گروه کلاین است. ار طرفی a و b و c نیز نمیتوانند مولد باشند زیرا {a> = {e,a> و {b> = {e,b> و {c> = {e,c> که هر کدام زیرگروههای نابدیهی گروه کلاین هستند.[4]
- هر گروه نادوری از مرتبه چهار با گروه کلاین یکریخت است.[5] به عنوان مثال Z۲ × Z۲ گروهی چهار عضوی و نادوری است که با گروه کلاین یکریخت میباشد.
جستارهای وابسته
پانویس
- ساراسینو، جبر مجرد، ۵۳.
- فرالی، نخستین درس در جبر مجرد، ۸۰.
- ساراسینو، جبر مجرد، ۵۳.
- ساراسینو، جبر مجرد، ۵۳.
- ساراسینو، جبر مجرد، ۱۵۰.
منابع
- فرالی، جان ب. (۱۳۸۳). بهزاد، مهدی، ویراستار. نخستین درس در جبر مجرد. اول. ترجمهٔ مسعود فرزان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. شابک ۹۶۴-۰۱-۰۳۵۱-۹.
- ساراسینو، دان (۱۳۸۱). جبر مجرد. ترجمهٔ محمدرضا فلکی. مشهد: اقلیدس. شابک ۹۶۴-۹۱۲۱۰-۹-۹.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.