گیاحوض
گیاحوض (به انگلیسی: Phytotelma) یک حفره کوچک پر از آب در یک گیاه خشکی است. آب جمع شده در این گیاهان ممکن است بهعنوان زیستگاهی برای جانوران و گیاهان مرتبط باشد.

ادبیات غنی به زبان آلمانی که توسط ثینِمَن (Thienemann) (۱۹۵۴) خلاصه شد، بسیاری از جنبههای زیستشناسی گیاحوض را توسعه داد. بررسی موضوع توسط کیچینگ (Kitching) (۱۹۷۱) و مگوایر (Maguire) (۱۹۷۱) مفهوم گیاحوض را به خوانندگان انگلیسی زبان معرفی کرد.
یک کتاب چند مولف، ویرایش شده توسط فرانک (Frank) و لونیبوس (Lounibos ) (۱۹۸۳) در ۱۱ فصل به طبقهبندی گیاحوض و به گیاحوض ارائه شده توسط میانگرههای بامبو، روبغل برگ موز، روبغل برگ آناناسیان، کوزهای نپنتس، کوزهایهای شیپوری، سوراخهای درخت، و برگکهای گل گیاه خرچنگی میپردازد.

یک طبقهبندی از گیاحوض توسط کیچینگ (۲۰۰۰) پنج نوع اصلی را تشخیص میدهد: مخازن آناناسیان، برخی گیاهان گوشتخوار مانند گیاهان کوزهای، حفرههای درختان پر از آب، میانگرههای بامبو و آب روبغل (جمع شده در پایه برگ، گلبرگ یا برگک)، این بر روی شبکههای غذایی متمرکز شده است.
یک بررسی توسط گرینی (Greeney) (۲۰۰۱) هفت شکل را شناسایی کرد: سوراخهای درخت، روبغل برگ، گلها، برگ اصلاح شده، قسمتهای رویشی افتاده (برای نمونه برگ یا پوست)، پوشبرگهای میوه افتاده و ساقه پوسیده.
منشا نام
کلمه «phytotelma» از ریشه یونان باستان phyto-، به معنی «گیاه» و telma، به معنی «حوض» گرفته شده است. بنابراین، واحد صحیح phytotelma است.
این اصطلاح توسط ال وارگا (L. Varga) در سال ۱۹۲۸ ابداع شد.
بومشناسی

غالباً جانوران مرتبط با گیاحوضها منحصر به فرد هستند: گروههای مختلف ریزسختپوستان در گیاحوض اتفاق میافتد، از جمله صدفیان (Elpidium spp. Metacypris bromeliarum)، کوتاهشاخکسانان (Bryocamptus spp ، Moraria arboricola ، Attheyella spp) و تکچشمیان (Bryocyclops spp.,Tropocyclops jamaicensis).
در زیستگاههای جنگل بارانی گرمسیری و نیمهگرمسیری، بسیاری از گونههای قورباغهها از گیاحوض بهعنوان یک مکان پرورشگاه که در دسترس است سود میبرند، مانند برخی از قورباغههای دهانباریک (در گیاهان کوزهای)، قورباغههای زهرآگین و برخی از قورباغههای درختی (در آناناسیان).
بسیاری از حشرات از گیاحوضها برای تولید مثل و جستجوی غذا استفاده میکنند، برای نمونه سنجاقکسانان، سوزنیریختان، سوسکهای آبزی و مگسها. برخی از گونهها نیز از اهمیت کاربردی بالایی برخوردارند. برای نمونه، مراحل نابالغ برخی از پشهها، مانند برخی از گونههای آنوفل (Anopheles) و آدِس (Aedes) که ناقلین بیماری مهم هستند در گیاحوضها گسترش مییابند.
منابع
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Phytotelma». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۴–۰۴-۲۰۲۱.