ادنا زینلیان

ادنا زینلیان (ارمنی: Էդնա Զէյնալեան‎; زاده ۱۶ اردیبهشت ۱۳۳۳)، دکوراتور و طراح صحنه و لباس ارمنی‌تبار اهل ایران است.

ادنا زینلیان
ادنا زینلیان
آیین نکوداشت «ادنا زینلیان» از هنرمندان پیشکسوت عرصه طراحی لباس اپرا و تئاتر و رونمایی از اولین نشان طراحی لباس صحنه ایران در تالار وحدت تهران
زادهٔ۱۶ اردیبهشت ۱۳۳۳
۶ مهٔ ۱۹۵۴ ‏(۶۶ سال)
تهران، ایران
ملیتایرانی
نژادارمنی‌تبار
پیشهدکوراتور و طراح صحنه و لباس

زندگی‌نامه

در خانواده‌ای اهل فرهنگ و هنر، در تهران به دنیا آمد. مادرش، سدا قازاریانس، از فعالان عرصهٔ هنر و دبیر هنرهای دستی و از مشوقان اصلی او برای ورود به عرصهٔ هنر طراحی بود. پدر ادنا، رافائل زینلیان، از دیگر مشوقان او در ورود به عرصهٔ هنر بوده‌است.

زینلیان دوران ابتدایی را در مدرسهٔ هور و دبیرستان را در مدرسهٔ کوشش مریم طی کرد و بنابر علاقه و استعدادی که در او بود در سال ۱۳۵۱ با ورود به رشتهٔ طراحی لباس در دانشگاه الزهرا یا فرح پهلوی سابق پا به دوران تازه ای از زندگی اش گذاشت. وی جزو اولین گروه از دانش آموختگانی است که در مقطع کارشناسی موفق به اخذ مدرک طراحی لباس شده‌است؛ از این رو ادنا زینلیان را مادر طراحی لباس در ایران لقب داده‌اند.

زینلیان در۱۰ اردیبهشت ۱۳۵۶ به استخدام تالار رودکی (اُپرا) درآمد. hدنا زینلیان در ۱۳۶۴ موفق به اخذ مدرک درجهٔ دو هنری (معادل کارشناسی ارشد) و در ۱۳۷۶ مدرک درجهٔ یک هنری (معادل دکتری) در رشتهٔ طراحی لباس از شورای ارزشیابی هنرمندان وزارت فرهنگ و ارشاد کشور شد. سال ۱۳۶۵ برای تدریس واحد طراحی لباس در مقطع کارشناسی ارشد کارگردانی نمایش به دانشگاه تربیت مدرس دعوت شد و تا سال ۱۳۷۱ به تدریس در این دانشگاه پرداخت.

زینلیان در کنار طراحی لباس در مورد کارهای صحنه ای و تلویزیونی در زمینه طراحی لباس برای نهادها و ارگان‌های سیاسی و نظامی نیز فعالیت درخور توجهی داشته‌است، از جمله طراحی لباس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و طراحی لباس کارکنان سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (در شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی تهران) هر دو در سال ۱۳۶۹.

۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۲ همزمان با روز جهانی تئاتر و در روز طراحان صحنه و لباس،

زندگی خصوصی

در آبان ۱۳۵۸ با مهندس ولادیمیر وارتاپتیانس ازدواج کرد. این زوج ذر ۳ آذر ۱۳۶۲ صاحب دختری به نام آنا شدند که هم‌اکنون دانشجوی سال آخر دکتری در انگلستان است.

آثار

تئاتر
نام نمایشسال نمایشنویسندهکارگردانمحل نمایش
مونتسرا۱۳۵۸محمدعلی جعفریامانوئل روبلستالار وحدت
فیزیکدان‌ها۱۳۵۹فردریک دورنماترضا کرم‌رضاییتالار وحدت
جانشین۱۳۵۹غلامحسین ساعدیایرج رادتالار وحدت
بوعلی سینا۱۳۵۹مهدی محققآقای اسکوییمجموعه آزادی
بکت۱۳۶۰ژان آنویمجید جعفریتالار وحدت
الموت۱۳۶۰حسین مختاریمجید جعفریسالن اصلی تئاترشهر
مسلم بن عقیل۱۳۶۰احمد صادقیاحمد صادقیمجموعه آزادی
حر۱۳۶۰فرج‌الله سلحشورفرج‌الله سلحشورتالار وحدت
دقیانوس۱۳۶۱گروه تحقیق آیت فیلماحمد سپاسدار و حسن زارعیتالار وحدت
خانات۱۳۶۱رضا صابریرضا صابریتالار وحدت
۱۳۶۱ملکوتحسین مختاریحسین مختاریسالن اصلی تئاترشهر
لومومبو۱۳۶۱امه سزرهوشنگ توکلیسالن اصلی تئاترشهر
مات۱۳۶۱اسماعیل سلطانیانحسین عابدسالن چهارسو
قصهٔ گل‌ها۱۳۶۱مجتبی یاسینیمجتبی یاسینیسالن اصلی تئاترشهر
آن‌ها مأمور اعدام خود هستند۱۳۶۱محمود استادمحمدمحمود استادمحمدسالن چهارسو
عنکبوت۱۳۶۱مهدی آفاقمجید جعفریتالار وحدت
راه طویل سیمرغ۱۳۶۱علی نقی رزاقیعلی نقی رزاقیتالار چهارسو
مسلم بن عقیل۱۳۶۱نسخه خطیابوالقاسم ثقفیتالار محراب
پرستوها۱۳۶۱سعید امیرسلیمانیسعید امیرسلیمانیتئاتر شهر
میرآب۱۳۶۱کریم اکبری مبارکهکریم اکبری‌مبارکهتئاتر شهر
دیار غریب۱۳۶۱احمد طالبی نژاداحمد طالبی‌نژادتئاترشهر
کویر طبس۱۳۶۲عسگر قدسعسگر قدسسالن اصلی تئاتر شهر
مخمصه۱۳۶۲مجید شاه محمدیفرهاد مجدآبادیتالار سنگلج
شکست غروب۱۳۶۲رضا شالچیرضا شالچیتالا ر وحدت
کمدی نطفهٔ شوم۱۳۶۲رضا کرم‌رضاییرضا کرم‌رضاییتالار هنر
حنایی و روباه مکار۱۳۶۲کریم اکبری مبارکهکریم اکبری‌مبارکهتالار هنر
دشمن۱۳۶۲مجید مظفریمجید مظفریتالار محراب
کتل خاکی۱۳۶۲محمد بلش مازندرانیمحمد بلش مازندرانیتالار وحدت
باز این چه شورش است؟۱۳۶۲بر اساس دوازده بند
اشعار محتشم		سیدکمال حاج سیدجوادیتالار وحدت
رحیل۱۳۶۲م. الف. فجرکمال شهبازبگیانتالار وحدت
دکتر فاستوس۱۳۶۲کریستوفر مارلوایرج رادتالار چهارسو
تراژدی کسری۱۳۶۲مجید جعفریمجید جعفریسالن اصلی تئاتر شهر
صیاد چگونه صید می‌شود؟۱۳۶۲ابوالحسین ونده ورمحمود ابراهیم‌زادهتالار وحدت
سنگر۱۳۶۲مجید مظفریمجید مظفریتالار چهارسو
ما اهل کوفه نیستیم۱۳۶۲عظیم موسویعظیم موسویتالار وحدت
مستنطق۱۳۶۲جی. بی. پریستلیمحمدعلی جعفریتالار وحدت
مدرس۱۳۶۲حسین مختاریمجید جعفریسالن اصلی تئاتر شهر
مرگ خوارزمشاه۱۳۶۳جواد خدادادیجواد خدادادیتالار هنر
قصهٔ شب۱۳۶۳حسین جعفریحسین جعفریتالار چهارسو
ماهان کوشیار۱۳۶۳رضا قاسمیرضا قاسمیتالار چهارسو
ریشه‌ها عمیق اند۱۳۶۴گوودوسوآقای مشکاتیتالار هنر
آدم‌برفی۱۳۶۴حسین پرستارحسین پرستارتالار چهارسو
خاطرهٔ دو دوشنبه۱۳۶۴آرتور میلرمجید جعفریسالن اصلی تئاتر شهر
سگ ساده لوح۱۳۶۴محمد حسین اعلاییعلی ابوالقاسمیتالار محراب
شهردار۱۳۶۴-فردوس کاویانیتالار چهارسو
پایان آغاز۱۳۶۴شون اوکیسیامیر سلیمانیتالار چهارسو
حادثه در صبح پاییز۱۳۶۴ابوالقاسم معارفیابوالقاسم معارفیتالار چهارسو
گل طلایی۱۳۶۴ابوالقاسم معارفیابوالقاسم معارفیتالار وحدت
گاو۱۳۶۴غلامحسین ساعدیمحمدحسین اعلاییتالار وحدت
خودکشی۱۳۶۵آنتون چخوفمحمد پورحسینسالن اصلی تئاتر شهر
عقاب دوسر۱۳۶۵ژان کوکتومجید جعفریسالن اصلی تئاتر شهر
مرگ آوا۱۳۶۵توفیق الحکیمسعید کشن فلاحتالار مولوی
حکم۱۳۶۵آتول فوگاردسعید کشن فلاحتالار مولوی
سیزوئه بانسی مرده‌است۱۳۶۵آتول فوگاردمجید بهشتیتالار هنر
شهر آفتابگردان۱۳۶۵حمید لیقوانیحمید لیقوانیتالار هنر
دکتر کنوک۱۳۶۵ژول رومنایرج رادسالن اصلی تئاتر شهر
سوفکل۱۳۶۶آژاکسقطب‌الدین صادقیسالن اصلی تئاتر شهر
نمایش زار۱۳۶۶حسین احمدی نسبشهره لرستانیتالار چهارسو
سلطان مار۱۳۶۶بهرام بیضاییشهره لرستانیسالن اصلی تئاتر شهر
پرده برداری۱۳۶۶تاجبخش فنائیانتاجبخش فنائیانتالار مولوی
ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی۱۳۶۶فردریک دورنماتحمید سمندریانتالار وحدت
دیلی بای و آهو۱۳۶۶عباس معروفیمریم معترفسالن اصلی تئاتر شهر
رومولوس کبیر۱۳۶۷فردریک دورنماتحمید سمندریانتالار وحدت
ناهار لعنتی۱۳۶۷موریس هنگنامیر سلیمانیسالن اصلی تئاتر شهر
تبعیدی۱۳۶۷اعظم بروجردیمحمود عزیزیتالار چهارسو
من به باغ عرفان۱۳۶۷پری صابریپری صابریتالار وحدت
توراندخت۱۳۶۷رضا کرم‌رضاییرضا کرم‌رضاییسالن اصلی تئاتر شهر
تاجر ونیزی۱۳۶۷ویلیام شکسپیرتاجبخش فنائیانمولوی و تالار وحدت
بلیت تئاتر۱۳۶۷کارل فالنتینهایده حائریتئاتر شهر، سالن ۲
گرگ گرگ است۱۳۶۷مسلم قاسمیمسلم قاسمیتئاتر شهر، سالن ۲
خداحافظ۱۳۶۷حسین جعفریحسین جعفریتئاتر شهر سالن ۲
بل بوقی۱۳۶۷آبلیانیلنا یقیازاریانباشگاه آرارات
خلوت‌نشین پرهیاهو۱۳۶۷علی نقی رزاقیعلی‌نقی رزاقیتالار وحدت
تولد۱۳۶۷آرمان گاتیرکن الدین خسرویسالن اصلی تئاتر شهر
آخر بازی۱۳۶۸ساموئل بکتپروانه مژدهتالار چهارسو
واتسلاو۱۳۶۸اسلاومیر مروژکداوود دانشور
سعید کشن‌فلاح		سالن اصلی تئاتر شهر
مکبرد۱۳۶۸باربارا گاراسونتاجبخش فنائیانتالار وحدت
تراژدی اسفندیار۱۳۶۹علی چراغیحسین فرخیتالار وحدت
پرواز از قفس۱۳۶۹مسلم قاسمیمحمود فرهنگسالن اصلی تئاتر شهر
پرندهٔ سبز۱۳۷۱بنو بسونمحمود عزیزیسالن اصلی تئاتر شهر
المیرا در آتش۱۳۷۱حسین فرخیحسین فرخیتالار وحدت
آن شب که تورو زندانی بود۱۳۷۲جروم لاورنس
روبرت ای. لی		مجید جعفریسالن اصلی تئاتر شهر
ماهان کوشیار۱۳۷۲رضا قاسمیایرج رادتالار چهارسو
تراژدی اسفندیار۱۳۷۳علی چراغیحسین فرخیتاجیکستان، دوشنبه
حرا۱۳۷۷نصرالله قادرینصرالله قادریتالار چهارسو
بایگانی۱۳۷۷محمد کاسبیمحمد کاسبیتالار چهارسو
حکایت مطربان این دیار۱۳۷۷بهرام بیضاییرحمان یوسفی‌آزادتالار کوچک
مجلس نامه۱۳۷۸محمد رحمانیانمحمد رحمانیانتالار چهارسو
بازی استریندبرگ۱۳۷۸فردریک دورنماتحمید سمندریانتالار چهارسو
ماهان۱۳۷۹منوچهر یاریمنوچهر یاریسالن اصلی تئاتر شهر
صعود مقاومت پذیر آرتور وائویی۱۳۷۸برتولت برشتمجید جعفریسالن اصلی تئاتر شهر
تعزیهٔ حر۱۳۷۹مجید جعفریمجید جعفریسالن اصلی تئاتر شهر
هفت کردار۱۳۸۰هرمز هدایتهرمز هدایتسالن اصلی تئاتر شهر
زمستان۱۳۸۳امید سهرابیهما روستاتالار چهارسو
ویتسک۱۳۸۳گئورک بوخنرمسعود دلخواهتالار مولوی
مکبث۱۳۸۳ویلیام شکسپیرحسین فرخیتالار نو
رومئو و ژولیت۱۳۸۴ویلیام شکسپیرحسین فرخیتالار نو
سانتا کروز۱۳۸۴ماکس فریشهما روستاتالار چهارسو
زکریای رازی۱۳۸۴عبدالحی شماسیمجید جعفریتالار وحدت
به درود امپراتور۱۳۸۵هنریک ایبسنعلی پویانسالن اصلی تئاتر شهر
یادگار زریران۱۳۸۷قطب‌الدین صادقیقطب‌الدین صادقیتالار چهارسو
عیش و نیستی۱۳۸۷تیری مونیهایرج رادتالار چهارسو
سیر روز در شب۱۳۸۷یوجین اونیلاکبر زنجانپورتالار چهارسو
سمفونی بیداری۱۳۸۷حسین فرخیحسین فرخیتالار وحدت
خدا در آلتونا حرف می‌زند۱۳۸۸محمد ابراهیمیانمسعود دلخواهتالار چهارسو
گفتگو با باد۱۳۸۹اصغر خلیلیفرشاد منظوفی‌نیاتالار سایه
ای کچل‌ها۱۳۹۰صادق آشورپورصادق آشورپورتالار سنگلج
مکبث۱۳۹۰ویلیام شکسپیرحسین فرخیارمنستان، جشنوارهٔ تئاتر شکسپیر
رومئو و ژولیت۱۳۹۰ویلیام شکسپیرحسین فرخیارمنستان، جشنوارهٔ تئاتر شکسپیر
دایی وانیا۱۳۹۲آنتون چخوفاکبر زنجانپورسالن اصلی تئاتر شهر
سقراط۱۳۹۲حمیدرضا نعیمیحمیدرضا نعیمیتالار وحدت

سینما و تلویزیون
نام نمایشسال تولیدکارگردانشبکه
تله‌تئاتر "سیوم هوت"۱۳۶۲مجید جعفریشبکهٔ ۱
زندان دوله تو۱۳۶۲–۱۳۶۰رحیم رحیمیپخش سینمایی
ما می‌توانیم۱۳۶۴مجتبی یاسینیشبکهٔ ۱
مرغ حق۱۳۶۷–۱۳۶۸مجید جعفریشبکهٔ ۱
تله‌تئاتر "گاه خنکی سپیده دمان"۱۳۷۱حسین فرخیشبکهٔ ۲
ایوب پیامبر۱۳۷۳فرج‌الله سلحشورشبکهٔ ۲
مجموعهٔ دست‌های آلوده۱۳۷۶حسین فرخیشبکهٔ ۳
تله‌تئاتر "ارزش"۱۳۷۸حسین فرخیشبکهٔ ۳
تله‌تئاتر "پول"۱۳۷۸حسین فرخیشبکهٔ ۴
تله‌تئاتر "عشق به افق خورشید"۱۳۷۸حسین فرخیشبکهٔ ۴

جشنواره‌ها
  • نمایش «تراژدی اسفندیار» در همایش بین‌المللی هزاره فردوسی در تهران به روی صحنه رفت و در سال ۱۳۷۳ نیز در تاجیکستان به مناسبت بزرگداشت فردوسی به اجرا درآمد.

داوری

داوری مسابقات تئاتری و طراحی لباس را نیز باید به مجموعه فعالیت‌های کارشناسانهٔ زینلیان افزود. او … را نیز در کارنامهٔ خود دارد.

  • داوری در چهارمین جشنوارهٔ تئاتر کوثر در ۱۳۸۳
  • داوری پنجمین دورهٔ جشنوارهٔ تئاتر بانوان در ۱۳۸۴
  • داوری جشنوارهٔ لباس فولکلور کشورهای مختلف در انجمن فرهنگی هنری سیپان در ۱۳۸۴
  • داوری بالماسکه در انجمن فرهنگی باشگاه آرارات در ۱۳۸۵
  • داوری در مسابقهٔ طراحی لباس دانشجویی در ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸

جوایز و افتخارات

در طی بیش از ۳۷ سال فعالیت هنری، جوایز و دیپلم‌های بی شماری برای خلق آثار طراحی لباس به ادنا زینلیان تعلق گرفته‌است، از جمله:

  • سکهٔ یادمان یونسکو (سازمان ملل) برای طراحی لباس نمایش هزارهٔ بوعلی در ۱۳۵۹
  • لوح تقدیر سازمان گسترش و نوسازی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۱۳۶۹
  • تقدیرنامهٔ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای نمایشگاه تاریخ صد سالهٔ لباس بانوان در ۱۳۷۱
  • دیپلم افتخار و تندیس به خاطر فعالیت‌های مستمر در سینما، تئاتر و تلویزیون از سوی باشگاه آرارات در ۱۳۷۱
  • لوح تقدیر نخستین نمایشگاه بین‌المللی حجاب در روز جهانی تئاتر در ۱۳۷۴
  • دیپلم افتخار و تندیس جشنوارهٔ بین‌المللی فجر برای طراحی لباس نمایش زکریای رازی ۱۳۸۴
  • لوح سپاس پیشکسوتان عرصهٔ فرهنگ و هنر

و جوایز متعدد از جشنواره‌های مختلف تئاتر فجر و سایر جشنواره‌های تئاتری که همگی نتیجهٔ حضور پر رنگ و تأثیرگذار این طراح لباس هنرمند است.

سخنرانی‌ها

وی طی سال‌های متمادی به ایراد سخنرانی‌های تخصصی بسیاری در خصوص مقولهٔ تخصصی طراحی صحنه و لباس، جایگاه مد و آسیب‌شناسی طراحی لباس پرداخته که از جملهٔ آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • «پژوهش‌های آسیب‌شناسی لباس بازیگران زن در مجموعه‌های ایرانی»، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
  • «پروژهٔ تحقیقی ساماندهی پوشاک بانوان» وزارت ارشاد، ۱۳۷۵
  • «آسیب‌شناسی طراحی لباس تئاتر»، خانهٔ هنرمندان، ۱۳۸۳
  • «جایگاه مد و لباس در زندگی روزمره»، انجمن دانشگاهیان ارمنی، ۱۳۸۴
  • «تفاوت‌های طراحی لباس مد و صحنه»، دانشگاه شریعتی، ۱۳۸۵
  • «طراحی لباس مد و تروکاژ»، انجمن بانوان ارمنی تهران، ۱۳۹۲

عضویت‌ها و مسئولیت‌ها
  • مسئول آرشیو لباس تالار وحدت از ۱۳۵۶
  • مسئول کارگاه‌های لباس واحد طراحان صحنه و لباس
  • سرپرستی ادارهٔ طراحی و کارگاه‌های مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دههٔ ۷۰
  • عضویت در هیئت مدیرهٔ انجمن طراحان صحنه و لباس تئاتر ایران

منابع
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ادنا زینلیان موجود است.
    • «دبیر کارگروه مد و لباس از مادر طراحی لباس ایران تقدیر کرد». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۶ نوامبر ۲۰۱۷.
    • «تقدیر از «ادنا زینلیان» در جشن‌های روز جهانی تئاتر». ایرنا. دریافت‌شده در ۶ نوامبر ۲۰۱۷.
    • «دکتر ادنا زینلیان، هنرمندی ماندگار در عرصهٔ طراحی لباس نمایش، سینما، تلویزیون و مد». فصلنامه فرهنگی پیمان. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ فوریه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۶ نوامبر ۲۰۱۷.
    • ادنا زینلیان در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران
    • فرخی، حسین (بهمن ۱۳۹۵). «دکتر ادنا زینلیان، هنرمندی ماندگار در عرصهٔ طراحی لباس نمایش، سینما، تلویزیون و مد» (۲۰۹): ۳۲–۲۵. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.