امنیت ملی
امنیت ملی به الزاماتی اشاره میکند که بقای دولت ملی را از طریق بهکارگیری قدرت اقتصادی، ارتش و توان سیاسی و استفاده از ابزار دیپلماسی حفظ نماید. «امنیت ملی» یک مفهوم غربی و خصوصاً آمریکایی است که در سالهای پس از۱۹۴۵ رواج یافت. در مورد امنیت ملی تعاریف مختلفی ارائه شدهاست. این مفهوم مانند دیگر مفاهیم علوم انسانی، دارای تعریفی واحد و مقبول تمامی یا حداقل بیشتر صاحب نظران نمیباشد. ریشه آن عدم اتفاق نیز به تلاش افراد، گروهها و کشورها در تلقی و برداشت متفاوت آنها از این واژه بازمیگردد. بر همین اساس، مثلاً آرنولد ولفرزمی گوید: «امنیت ملی نماد ابهام آمیزی است که اصلاً ممکن نیست دارای معنای دقیق باشد.»
رابرت ماندل میگوید: امنیت ملی شامل تعقیب روانی و مادی ایمنی است و اصولاً جزء مسئولیتهای حکومتهای ملی است، تا از تهدیدات مستقیم ناشی از خارج، نسبت به بقای رژیمها، نظام شهروندی و شیوه زندگی شهروندان خود ممانعت به عمل آورند[1] والتر لیپمن در مورد امنیت ملی چنین گفتهاست: یک ملت زمانی امن است که در صورت اجتناب از جنگ، در معرض قربانی کردن ارزشهای خود نباشد و در صورت ورود به جنگ بتواند با پیروزی در جنگ، ارزشهای خود را پاس بدارد.[2] امنیت ملی در دو گفتمان سلبی و ایجابی بیان شدهاست. امنیت ملی در گفتمان سلبی به پاسداری از سرزمین، حاکمیت و مردم در مقابل خطرات و تهدیدات دشمنان کشور معطوف است و گفتمان ایجابی ضمن حفظ منافع ملی به دنبال کسب فرصتها برای توسعه و پیشرفت میباشد.[3]
پانویس
- ماندل، رابرت، چهره متغیر امنیت ملی، مترجم پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی
- نصری، قدیر، نفت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی
- نویدنیا، منیژه، تحلیل رابطه شرایط اجتماعی و گفتمان امنیت، آشتیان: فصلنامه تخصصی جامعهشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آشتیان، سال پنجم، شماره دو، تابستان1388