اورانوس (اسطوره)

اورانوس (به یونانی: Οὐρανός, Ouranos) به معنای آسمان و از ایزد یونانی متناظر با آسمان و بهشت بود. وی از قدیمی‌ترین ایزدان یونانی بود که توسط گایا به وجود آمد و سپس همسر او گردید. نام او در اولین کیهان‌شناسی‌های یونانی به عنوان نخستین فرمانروای جهان آمده‌است.[1] دیودور سیلیسی، تاریخ‌نگار عصر ژولیوس سزار نیز معتقد بود، اورانوس اولین پادشاه اقوام درست‌کار ساحل بوده‌است چرا که آن‌ها را با اجزای مختلف تمدن، از جمله کشاورزی آشنا کرد. بنابر روایتی وی ستاره‌شناس و منجم نیز بوده‌است که از حرکت ستارگان و اجرام آسمانی موفق به ابداع نخستین تقویم شد. این تقویم ابتدایی، در امور روزانه از جمله کشاورزی مردم آن سرزمین، از اهمیت زیادی برخوردار بود.[2]

اساطیر یونان باستان
اورانوس
یونانی: Οὐρανός
عنوان: ایزد متناظر با بهشت و آسمان
جنسیت: مذکر
مادر: گایا
همسر: گایا
فرزندان: تیتان‌ها و سیکوپ‌ها و غول آسایان
موضوع‌های اساطیر یونان باستان

آ ا ب پ ت ج چ خ د ر ز ژ س
ش ف ک گ ل م ن و ه ی

اورانوس و گایا

گایا، مادر اورانوس، بدون دخالت نر، اورانوس را به وجود آورد و خود او نیز به همسری اورانوس درآمد. در ریگ وداها، به افسانهٔ اورانوس و گایا اشاره مبهمی شده‌است و این گونه می‌گوید: آسمان و زمین از گذشته‌های دور به عنوان زوج نامیرا و دو، نیای جهان به‌شمار می‌رفته‌اند.[3] حتی در افسانه‌های یونانی روایت می‌کنند که وقتی کیهان شکل گرفت، هنگامی که نوبت آفرینش انسان شد. گایا اورانوس را به وجود آورد و با او ازدواج کرد.[4]

تیتان‌ها

از وصلت این دو ایزد طایفه ای به نام تیتان‌ها متولد شدند آنها از دوازده تن تشکیل شده بودند که نیمی از آنها مذکر و نیم دیگر مؤنث بودند که اوکئانوس، کائوس، هیپریون، کریوس، ایاپتوس، کورنوس، تیا، رئا، فوئبه، تتیس و تمیس، منموزین از جملهٔ آنان بودند نام تیتان‌ها از اشتقاق واژه ای به معنای (گستردن و پهن کردن) آمده زیرا آنها دست خود را علیه پدر خود دراز و پهن کردند که البته افسانه ای بیش نیست اما احتمالاً نام آنها در زبان کرتی به معنای پادشاه آمده زیرا آنها در یونان محترم و نیک دانسته می‌شدند و انواع هنر و جادو به آنان منسوب می‌شد[5] هیپریون یکی از تیتان‌های برجسته و فرزند اورانوس و گایا بود او با خواهر خود تیا ازدواج می‌کند و از ازدواج آنها خورشید و ماه و سپیده دم (فلق) متولد می‌شوند.[6]

سیکلوپ‌ها

بعد از تیتان‌ها، سیکلوپها از اورانوس و گایا زاده می‌شوند آنها با اینکه ایزد گونه بودند اما صورت عجیبی داشتند زیرا فقط یک چشم در وسط پیشانی خود داشتند[7]

غول آسایان

بعد از سیکوپ‌ها سه غول به نام‌های کوتوس، بریارئوس و کیژز متولد شدند؛ که بنابر روایتی صد دست و پنجاه سر داشتند داشتند به همین علت به آن‌ها هکاتونکیرها یا سنتیمان می‌گفتند.[8]

روایتی از اورانوس

اورانوس نسبت به تمام فرزندان خود حس حسادت و بیزاری داشت؛ بنابراین وقتی به دنیا می‌آمدند آن‌ها را در تارتاروس (جهنم) زندانی می‌کرد و اینطور می‌خواست فرزندانش را به دل زمین (گایا) برگرداند اما گایا همسر او درصدد انتقام از او که فرزندانش را در تار تار زندانی می‌کرد برآمد و فرزندانش را از نقشهٔ خود مطلع ساخت و از آن‌ها کمک و همکاری خواست. فقط کرونوس جوان‌ترین فرزندان او در پس کمک و همکاری با مادرش برآمد و گایا شمشیری که از سنگ ساخته شده بود و به روایت دیگر فلزی و درخشان بود را به پسرش داد؛ بنابراین وقتی اورانوس شبا هنگام به دیدار همسرش گایا آمد، کرونوس از پشت به پدر حمله می‌کند و اندام او را تکه‌تکه می‌کند.[9] در این روایت افسانه‌ای کرونوس تکه‌ای از اندام پدر را به دریا می‌اندازد واز زخم‌های اورانوس خون سیاهی می‌آید از آن خون غولان و هیولایان[10] و بنا به گفتهٔ برخی دیگر از منابع الهه‌های انتقام الهه‌های انتقام و گیگانت‌ها به وجود آمدند، اما از کف سفید موج‌های دریایی که کرونوس اندام پدر را در آن انداخت ایزد بانوی آفرودیته (ایزد عشق) به وجود می‌آید.[11] بنابر روایتی جزیرهٔ سیسیل محل این اتفاق بود و چون خون اورانوس بر خاک این سرزمین ریخته شد خاک این جزیره برای همیشه برای کشاورزی حاصلخیز شد.[12] برخی منابع خبر داده‌اند که اندام بریده شدهٔ اورانوس از طریق امواج دریا به جزیرهٔ کوترا رسیده و الهه‌های انتقام و آفرودیته در آنجا به‌وجود آمدند. بعد از اورانوس کرونوس قاتل پدر به تخت پادشاهی نشست و گفته شده که اورانوس در هنگام مرگ پیش‌بینی کرد که سرنوشت کرونوس نیز همانند او خواهد شد.[13]

پانویس
  1. دیکسون کندی، دانشنامهٔ اساطیر یونان و روم، ۱۱۳.
  2. گریمال، فرهنگ اساطیر یونان و روم، صفحه.
  3. ژیران، اساطیر یونان، ۲۸.
  4. ژیران، اساطیر یونان، ۲۸.
  5. ژیران، اساطیر یونان، ۲۷.
  6. گریمال، فرهنگ و اساطیر یونان و روم، ۴۳۸.
  7. ژیران، اساطیر یونان، ۲۷.
  8. ژیران، اساطیر یونان، ۲۷.
  9. گرانت، اساطیر کلاستیک یونان و روم، ۱۵۵.
  10. ژیران، اساطیر یونان، ۲۶.
  11. دکتر فاطمی، افسانه طلا ای المپ، صفحه.
  12. گریمال، فرهنگ اساطیر یونان و روم، ۶۶۰.
  13. گرانت، فرهنگ اساطیر کلاسیک یونان و روم، ۱۵۵.

منابع
  • دیکسون کندی، مایک (۱۳۸۵). دانشنامه اساطیر یونان و روم. تهران: طهوری.
  • ژیران، ف (۱۳۸۱). اساطیر یونان. تهران: کاروان.
  • اسمیت، ژوئل (۱۳۸۳). فرهنگ اساطیر یونان و روم. تهران: فرهنگ معاصر.
  • گرانت و هیزل، مایکل و جان (۱۳۸۴). فرهنگ اساطیر کلاسیک. تهران: ماهی.
  • گریمال، پیر (۱۳۹۱). فرهنگ اساطیر یونان و روم. تهران: امیر کبیر.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.