بخش قطور
بخش قطور یکی از بخشهای تابعه شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی در شمال غربی ایران است.[1]
نام گذاری
نام قطور در گویش محلی ساکنان این منطقه «کوتول» نیز خوانده میشود. ریشه نامگذاری این شهر به روایتی به دوران تسلط امپراتوری عثمانی بر این منطقه برمی گردد که در آن زمان حاکم این منطقه سرداری به نام «قطور» بودهاست.
قطور در پهنه تاریخ
مهمترین مسئله در مورد تاریخ شهر قطور این است که حتی تا سالها پس از پایان جنگ میان حکومت صفوی و امپراتوری عثمانی، این شهر در تملک حکومت عثمانی باقی مانده و جزء خاک کشور کنونی ترکیه محسوب شدهاست. الحاق مجدد این شهر به کشور ایران به دوران رضاشاه برمی گردد. از نشانههای جالب در این مورد نام پل هوایی قطور میباشد که هنوز در بین اهالی محلی به نام «سینر» خوانده میشود که در زبانهای ترکی و کردی به معنی مرز میباشد و به این مسئله اشاره دارد که زمانی مرز ایران و ترکیه در این مکان بودهاست.
تاریخچه
کمیسیون مرزی ایران و دولت عثمانی که در سالهای ۱۹۱۴–۱۹۱۱ میلادی تشکیل شد در مورد مسائل مرزی در محدوده آرارات به یک تفاهم کلی رسیدند و همین تفاهم سنگ بنای مرزهای کنونی قرار گرفت، البته جنگ جهانی اول تصویب نهایی رأی این کمیسیون را به تعویق انداخت. با پایان یافتن جنگ جهانی اول و فروکش کردن آشوبهای داخلی، ایران و ترکیه از ۱۳۰۱ش مجدداً به مذاکره بر سر مسئله مرزها پرداختند. توافقهای مرزی شوروی و ترکیه در ۱۹۲۱ که طی دو نشست در قارص (عهدنامه قارص) و مسکو (عهدنامه مسکو (۱۹۲۱)) با مبادله اراضی مرزهای خود را تغییر دادند، موجب تسلط ترکیه بر منطقه راهبردی آرارات شد.
در ۱۳۱۰ش در دیدار وزیران خارجه ایران و ترکیه، کمیسیون مرزی دیگری شکل گرفت و قرار شد بخشی از اراضی دو کشور مبادله شود. بدین ترتیب آرارات کوچک به ترکیه واگذار شد و ترکیه از بخشی از ادعاهای خود در بخش قطور دست برداشت و این پایه شکلگیری بعدی مرزهای دو کشور شد. در سالهای ۱۳۱۳–۱۳۱۱ش کمیسیونی تحت سرپرستی مظفر اعلم این توافقنامه را به تصویب رساند.[2]
جمعیت
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش قطور شهرستان خوی در سال ۱۳۸۵ برابر با ۲۷۰۰۰ نفر بودهاست.[3]
جستارهای وابسته
- فهرست بخشهای ایران
- آذربایجان غربی
- شهرستان خوی
منابع
- اطلس گیتاشناسی استانهای ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
- سخنرانی: شکلگیری مرزهای ایران و ترکیه (۱۳۰۰ تا ۱۳۱۲)، سخنران:کاوه بیات؛ مجله: کتاب ماه تاریخ و جغرافیا» اسفند ۱۳۸۰ - شماره ۵۳
- «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
- جغرافیای استان آذربایجان غربی جلد دوم ص ۳۴۴