بهمن فرزانه

بهمن فرزانه (۱۳۱۷–۱۷ بهمن ۱۳۹۲)[1] نویسنده و مترجم بیش از ۵۰ کتاب به فارسی بود. ترجمه‌های او بسیاری از نویسندگان مطرح جهان را به ایرانیان معرفی کرده‌است.[1][2]

بهمن فرزانه
بهمن فرزانه در بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، اردیبهشت ۱۳۹۲
زاده	۱۳۱۷ خورشیدی
محل زندگی	ایتالیا و ایران
درگذشته	۱۷ بهمن ۱۳۹۲ (۷۵ سال) تهران
پیشه	نویسنده، مترجم
زمینه کاری	رمان، داستان کوتاه
ملیت	ایرانی

فرزانه بر زبان‌های ایتالیایی، انگلیسی، اسپانیایی و فرانسوی مسلّط بود.[1] او سال‌ها در ایتالیا (شهرهای فلورانس و رم) زندگی کرد. در بهار ۱۳۹۲ به قصد استراحت به ایران بازگشت و اعلام کرد دیگر قصد رفتن به ایتالیا را ندارد. وی در هفدهم بهمن ۱۳۹۲ در ۷۵ سالگی در تهران درگذشت.[2][3][4]

به گزارش ایسنا، مراسم خاک‌سپاری بهمن فرزانه ۱۹ بهمن‌ماه ۹۲ با حضور خانواده‌اش و چند نفر از ناشران آثارش در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا (س) برگزار شد و پیکرش در قطعه ۲۵۵، ردیف ۳۷، شماره ۱۰ در کنار افرادی همچون کاظم معتمدنژاد، احمد کسیلا، عباس حری و شکرالله بابان آرام گرفته‌است.[2]

زندگی

بهمن فرزانه در سال ۱۳۱۷ زاده شد و به مدرسه عالی مترجمی سازمان ملل رفت.[1] در ۲۶ سالگی نخستین کتاب را از تنسی ویلیامز ترجمه کرد و پس از آن مدّتی به همکاری با شرکت‌های فیلم‌سازی ایتالیا پرداخت و فیلم‌نامه‌ای نیز نوشت که به تولید فیلم رسید.[3]

فرزانه در انتخاب کتاب برای ترجمه دقّت زیادی به‌کار می‌بُرد و هنگامی‌که تصمیم به ترجمهٔ کتابی می‌گرفت کار ترجمه را به‌طور منظم و در ساعت‌های مشخص انجام می‌داد.[3] به گفته خودش «من هنوز قدیمی مانده‌ام و هنوز با دست می‌نویسم» و از رایانه استفاده نمی‌کند.[2]

او آثار تنسی ویلیامز، گراتزیا کوزیما دلدا، آلبا دسس پدس، لوئیچی پیراندللو، گابریل گارسیا مارکز، آنا کریستی، اینیاتسیو سیلونه، رولد دال، گابریل دانونزیو، واسکو پراتولینی، ایروینگ استون، جین استون و … را به فارسی برگردانده‌است.[5]

کتاب‌شناسی

تألیف

• فیلمنامه در نیمه بسته[3]
• چرک‌نویس[6]
• مجموعه داستان سوزن‌های گمشده[6]
• ۲۰۰۸ - رمان سرباز دل[6]

ترجمه

• صد سال تنهایی، اثر گابریل گارسیا مارکز[7]
• بر لبه پرتگاه، از گراتزیا کوزیما دلدا[5]
• کبوترها و بازها، از گراتزیا کوزیما دلدا[5]
• عروسک فرنگی[1]
• حریق در باغ زیتون، از گراتزیا کوزیما دلدا[1][5]
• به نوبت[1]
• عذاب وجدان[1]
• خاکستر، از گراتزیا کوزیما دلدا[1][5]
• خانواده‌ای محترم[1]
• راز مرد گوشه‌گیر، از گراتزیا کوزیما دلدا[1][5]
• چشم‌های سیمونه، از گراتزیا کوزیما دلدا[1][5]
• وسوسه، از گراتزیا کوزیما دلدا[5]
• تازه عروس[1]
• یک دسته گل بنفشه[1]
• درخت تلخ[1]
• محبت[1]
• راه خطا، از گراتزیا کوزیما دلدا[1][5]
• رقص گردنبند، از گراتزیا کوزیما دلدا[5]
• عشق در زمان وبا از گابریل گارسیا مارکز[1]
• هیچ‌یک از آن‌ها بازنمی‌گردد[1]
• عشق و جنایت در سیسیل[1]
• دوازده داستان سرگردان[1]
• عشق و جنایت در سیسیل، از لوییچی کاپوان[6]
• عشق‌های بدون عشق، از پیر آندلو
• اژدها خانم و دیگر افسانه‌ها، مجموعه داستان از لوئیجی کاپوآنا
• دوازده داستان سرگردان، از گابریل گارسیا مارکز
• دیر یا زود، از آلبا دسس پدس
• دفترچه ممنوع، از آلبا دسس پدس
• از طرف او، از آلبا دسس پدس
• داستان خانوادگی، از واسکو پراتولینی
• بیگناه، از گابریل دانونزیو
• طوطی، از سوزانا تامارو
• توسری خور، از گابریله دانونزیو

پانویس

1. «انتشارات ققنوس». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲ نوامبر ۲۰۰۸.
2. «بهمن فرزانه از تجربیاتش گفت، ایبنا». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲ نوامبر ۲۰۰۸.
3. «بهمن فرزانه: بعد از سالها ترجمه فهمیدم که باید " رمان " خودم را بنویسم». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۴-۱۹.
4. ««بهمن فرزانه» درگذشت». ایسنا. ۱۷ بهمن ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۶ فوریه ۲۰۱۴.
5. «بهمن فرزانه ترجمه‌های جدیدش را به ناشر سپرد». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲ نوامبر ۲۰۰۸.
6. 'سرباز دل' به روایت بهمن فرزانه
7. «هر کتابی ارزش ترجمه شدن ندارد». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲ نوامبر ۲۰۰۸.

منابع

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به بهمن فرزانه در ویکی‌گفتاورد موجود است.

• «بهمن فرزانه از تجربیاتش گفت». خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا). ۴ آبان ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲ نوامبر ۲۰۰۸.
• «بهمن فرزانه». وبگاه رسمی انتشارات ققنوس. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۹ آوریل ۲۰۱۶.
• «هر کتابی ارزش ترجمه شدن ندارد». خبرگزاری مهر (بازنشر در گویانیوز). ۱۸ مهر ۱۳۸۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲ نوامبر ۲۰۰۸.
• یگانه، رها (۴ فوریه ۲۰۰۸). «'سرباز دل' به روایت بهمن فرزانه». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲ نوامبر ۲۰۰۸.
• «ترجمه‌های جدید بهمن فرزانه». روزنامه کارگزاران. ۱۲ اسفند ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲ نوامبر ۲۰۰۸.
• بهمن فرزانه، مترجم «صد سال تنهایی» درگذشت - فردا
• تنهایی صد ساله بهمن فرزانه