بیابان‌زایی
بیابان‌زایی[1] نوعی از تخریب زمین است که در آن منطقه‌ای با زمین‌های تقریباً خشک، به‌طور فزاینده‌ای خشک و لم یزرع می‌شود، معمولاً چنین منطقه‌ای آب، پوشش گیاهی و حیات وحش اش را از دست می‌دهد. عوامل گوناگونی مانند تغییر اقلیم و فعالیت‌های انسانی در این باره مؤثراند. بیابانی شدن یکی از مسائل قابل ملاحظه بوم‌شناسی و زیست‌محیطی در جهان است.
بیابان‌زایی در ایران
بیابان پدیده‌ای است که روز به روز گسترش می‌یابد. بیابان‌زایی در کشورهای کم‌آب، خشک و نیمه خشک زنگ خطری است که باید جدی گرفته شود. از این رو به دلیل اهمیت موضوع ۲۷ خرداد ماه (۱۷ ژوئن) به عنوان روز جهانی بیابان زایی در سراسر جهان نام گذاری شده‌است. این روز برای اولین بار در سال ۱۹۹۷ میلادی نامگذاری شد.
ایران در سال ۱۹۹۶ میلادی (سال تأسیس کنوانسیون) به کنوانسیون جهانی مقابله با بیابان‌زایی پیوست. ایران بر روی کمربند خشک و نیمه خشک قرار دارد و نیازمند مدیریت صحیح منابع آبی خود است. زیرا به اعتقاد کارشناسان، مدیریت نادرست منابع آب، سبب خشک شدن تالاب‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی زیادی می‌شود که این فرایند پدیده بیابان زایی را گسترش می‌دهد.
در بیابان‌های ایران میانگین سالانه ریزش باران کمتر از ۵۰ میلی‌متر است. بیابان‌ها و مناطق بیابانی روی هم حدود ۴۰ میلیون هکتار از اراضی ایران را در بر می‌گیرند. ۱۲ میلیون هکتار نیز ماسه‌ای بوده یا از شن و ریگ روان پوشیده شده‌اند. بارندگی در ایران یک سوم میانگین بارندگی جهان است درحالی که به دلیل قرارگرفتن بر روی کمربند خشکی جهان، تبخیر آب ۳ برابر میانگین جهانی است.[2]
به گفته کارشناسان پیشروی و توسعه بیابان‌ها در جهان، زندگی بیش از ۲۵۰ میلیون نفر را در سراسر جهان مستقیماً به مخاطره انداخته‌است.
مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد اعلام کرده‌است: «گسترش کویرها و خشکسالی، سالانه ۴۲ میلیارد دلار از ارزش تولیدات کشاورزی کاسته و باعث عدم امنیت غذایی، قحطی و فقر می‌شود.»[3]
منابع
- «بیابان‌زایی» [مهندسی منابع طبیعی- محیط‌زیست و جنگل] هم‌ارزِ «desertification»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر یازدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۴۵-۳ (ذیل سرواژهٔ بیابان‌زایی)
- خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران
- «ایران و کوشش‌ها برای کویرزدایی». وبگاه رادیو زمانه. ۲۹ خرداد ۱۳۸۶.
| کلی |
|  |
|---|---|---|
| دلایل |
| |
| اثرات |
| |
| کاهش |
| |
| ||
| موضوعات اصلی |
|
|---|---|
| بیولوژی و موضوعات مرتبط |
|
| مردم‌زاد |
|
| |
| ادبیات |
|
| انتشارات |
|
| فهرست‌ها |
|
رویدادها و سازمان‌ها |
|
| موضوعات مرتبط |
|
| |