تاریخ لهستان
تاریخ لهستان نتیجه مهاجرت اسلاوها به سرزمینهای کنونی لهستان در سده‌های میانی آغازین و اقامت دائمیشان در آنجاست.
| تاریخ لهستان |
|---|
 |
 درگاه لهستان |
ماقبل تاریخ
در دوران پیشاتاریخ و آغاز تاریخ، یعنی از حدود ۵۰ هزار سال پیش انسان‌ها در لهستان امروزی زندگی می‌کرده‌اند و مانند مرم نواحی مجاورشان عصر سنگ و برنز و آهن را گذراندند. در دوران نوسنگی و حدود سال ۵۵۰۰ قبل از میلاد مسیح گروه‌های متعلق به فرهنگ لینربندکرامیک از نواحی اطراف رود دانوب به سمت لهستان مهاجرت کردند و در آن ساکن شدند که این تمدن با ظهور اولین جوامع کشاورزی در حدود سال‌های ۴۰۰۰ تا ۲۵۰۰ ق. م کم از میان رفت.
عصر برنز در لهستان از حدود ۲۳۰۰ ق. م و عصر آهن از حوالی ۷۰۰ قبل از میلاد در لهستان آغاز شدند. در این دوران تمدن‌هایی در لهستان شکل گرفت و اقوام سلت و ژرمن وارد خاک این سرزمین شدند که در حدود سال ۵۰۰ میلادی این اقوام طی دوره مهاجرت‌ها از خاک لهستان خارج شدند. در همین زمان بود که بالت‌ها در سواحل دریای بالتیک سکنا گزیدند و اقوام اسلاو بنا به تحقیقات باستانشناسی از حدود ۱۵۰۰ سال پیش در لهستان حضور پیدا کردند. اقوام اسلاو در قالب قبایل مختلف که به صورت کلی قبایل لهستانی خوانده می‌شوند طی سده‌های ۹ و ۱۰ میلادی در اطراف رود ویستولا، ساحل دریای بالتیک و لهستان بزرگ‌تر اولین شکل‌های ساختار سیاسی و تشکیل کشوری به نام لهستان را به وجود آوردند.
خاندان پیاست (سده ۱۰–۱۳۸۵ میلادی)
میشکو اول
در زمان دودمان پیاست بود که لهستان به عنوان یک کشور ایجاد شد. این دودمان که طی سده‌های ۱۰ تا ۱۴ میلادی بر لهستان حکم می‌راند به موجب اسناد با سلطنت میشکو اول آغاز می‌شود. سلطنت میشکو اول در حوالی سال ۹۶۳ میلادی آغاز می‌شود و تا مرگش در سال ۹۹۲ ادامه می‌یابد. او تحت تأثیر همسرش که یک مسیحی پرشور و شعف بود در سال ۹۶۶ به مسیحیت گروید و این اتفاق که به غسل تعمید لهستان معروف است باعث پیوستن لهستان به جوامع مسیحی غربی گشت و به‌طور نمادین آغاز ایجاد کشور لهستان دانسته می‌شود. میشکو اول با متحد کردن قبایل اسلاو غربی سنگ بنا کشور جدید را پایه‌گذاری کرد. پس از او حکمرانان بعدی به ترویج مسیحیت، تقویت کشور و پروراندن فرهنگ به خصوص ملت لهستان که جزئی از فرهنگ‌های اروپایی بود پرداختند.
بولسواو کبیر
پسر میشکو اول، دوک بولسواو اول (۹۹۲–۱۰۲۵ میلادی) نام داشت. او کلیسای کاتولیک در لهستان را پایه‌گذاری کرد، سرزمینهای جدیدی را به خاک لهستان الحاق کرد و در نزدیکی روزهای انتهایی عمرش در سال ۱۰۲۵ میلادی رسماً به عنوان اولین پادشاه لهستان تاج‌گذاری نمود. او نقش مهمی در گسترش مسیحیت در سرزمینهای شرق اروپا داشت. در سال ۱۰۰۰ میلادی اتوی سوم امپراتور روم مقدس اسقف‌نشین گینیزنا را به رسمیت شناخت که قدم مهمی در تأیید هویت مستقل کشور لهستان بود. پس از مرگ اتوی سوم، بولسواو اول جنگ طولانی را از سال ۱۰۰۲ تا ۱۰۱۸ بر علیه پادشاهی آلمان آغاز کرد.
دودمان پیاست تحت حکمرانی کازیمیر اول، بولسواو دوم و بولسواو سوم
جنگ‌های طولانی و حکمرانی پر هزینه بولسواو اول منابع کشور را به انتها کشاند و باعث سقوط سلطنت گشت تا آنکه کازیمیر اول توانست بار دیگر کشور را متحد کند. پسر او بولسواو دوم به جرم زنا توسط کلیسا تکفیر شد و به همین دلیل فرمان قتل اسقف کراکوف را صادر کرد. این عمل او شورش اشراف و نجبا لهستان را موجب گشت و در نتیجه بولسواو دوم از حکمرانی خلع و از کشور تبعید شد. اولین تاریخ نگاری از لهستان در دوران بولسواو سوم در سال ۱۱۱۶ میلادی نوشته شد که یکی از مهم‌ترین منابع مکتوب در مورد تاریخ ابتدایی لهستان است.
جمهوری خلق لهستان
حکومت نظامی و پایان کمونیسم
در اثر تنشهای سیاسی در از میانه‌های دسامبر ۱۹۸۱ تا دسامبر ۱۹۸۲ که رژیم شوروی توانست نسبتاً تنشها را کاهش دهد، در لهستان حکومت نظامی اعلام شد[1] با به قدرت رسیدن میخائیل گورباچف دلیل شرایط نامناسب اقتصادی و سیاسی شوروی و بلوک شرق، وی مجبور به آغاز یک سری اصلاحات سیاسی شد که به نوبه خود سبب تغییر شرایط در لهستان نیز شد. در اثر تشدید شرایط بد اقتصادی از ۲۵ آوریل ۱۹۸۸ تا ۲۲ اوت این سال اعتصابات سراسر لهستان را فراگرفته بود. سرکوب‌های انجام شده به خصوص از جانب میلیشیای خلقی دیگر برای خاموش کردن اعتراضات کافی نبود. در ۲۶ اوت فرمانده قوای مسلح برای مذاکره با اعتصاب کنندگان اعلام آمادگی نمود و ۵ روز بعد با لخ والسا دیدار کرد و روز پس از آن اعتصابات پایان یافتند. سرانجام در روز ۱۸ دسامبر ۱۹۸۸ کمیته‌ای شامل یکصد نفر از رهبران جنبش و با مدیریت اتحادیه همبستگی برای انجام مذاکره با سران حکومت تشکیل شد. این کمیته به بخش‌های مختلف تقسیم شد تا هر بخش در زمینه‌ای خاص درخواست‌ها و مطالبات مردمی را مدون کنند. روز ۲۷ ژانویه ۱۹۸۹ در دیدار والسا با نمایندگان دولت، گروهی که قرار بود در مذاکرات موسوم به «میزگرد» شرکت کنند مشخص و تعیین شدند. این گروه شامل ۲۰ نفر از اتحادیه همبستگی، ۲۰ نفر از سوی حکومت، ۱۴ نفر مستقل و ۲ روحانی بود. اولین جلسه مذاکرات در ششم فوریه تشکیل شد. این مذاکرات تا پنجم آوریل به طول انجامید. بر اساس توافق طرفین اتحادیه همبستگی مجدداً حزبی قانونی قلمداد شد و اولین انتخابات نیمه آزاد در روز ۴ ژوئن ۱۹۸۹ برگزار شد. این انتخابات با پیروزی اتحادیه همبستگی به پایان رسید و راه را برای تغییرات وسیع بعدی باز نمود.
جمهوری سوم تا به امروز
گذار از کمونیسم
منابع
- Kemp-Welch 2008, pp. 325–331.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «History of Poland». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۵.
پیوند به بیرون
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ تاریخ لهستان موجود است. |
تاریخ اروپا بر پایه کشور | ||
|---|---|---|
| کشورهای مستقل |
| .svg.png.webp) |
| واحدهای سیاسی کم‌رسمیت | ||
| متعلقات و دیگر قلمروها |
| |
| نهاد مرتبط | ||