جنگ صدساله

جنگ صدساله یا جنگ‌های صدساله جنگی بین پادشاهی فرانسه و پادشاهی انگلستان بود. هدف پادشاهان انگلستان از این جنگ‌ها تسلط بر تاج و تخت فرانسه بود. این جنگ‌ها سال ۱۳۳۷ میلادی آغاز و سال ۱۴۵۳ میلادی به پایان رسید. با وجود این که ۱۱۶ سال به طول انجامید به جنگ‌های صدساله معروف شد.

جنگ‌های صدساله
بخشی از جنگ‌های انگلستان و فرانسه

از بالا سمت چپ (در جهت عقربه ساعت): نبرد لا روشل،
نبرد آزینکورت،
نبرد پاته،
ژان دارک در محاصره اورلئان
تاریخ۲۴ مه ۱۳۳۷ میلادی - ۱۹ اکتبر ۱۴۵۳ میلادی
(۱۱۶ سال، ۴ ماه، ۳ هفته و ۴ روز)
مکانفرانسه، کشورهای سفلی، بریتانیا، شبه‌جزیره ایبری
نتیجه
  • پیروزی فرانسه
  • • بازگشت خاندان والوآ به قدرت و پادشاهی در فرانسه
  • • اعمال حق اولویت نخستین فرزند در قانون جانشینی پادشاهی فرانسه
  • • قدرت گرفتن فرانسه
  • • تضعیف خاندان پلانتاژنه
  • • از دست رفتن قدرت انگلستان در فرانسه
  • • رشد ناسیونالیسم در فرانسه و انگلستان
  • • افول شوالیه‌گری
  • • انحطاط فئودالیسم
تغییرات
قلمرو		 انگلستان تمامی اراضی خود را در فرانسه از دست داد
طرفین درگیر
دودمان والوآ
 دودمان پلانتاژنه
پادشاهی انگلستان
فرماندهان و رهبران

این نبردها پس از مرگ شارل چهارم و پایان شاخهٔ اصلی دودمان کاپت آغاز شد. چون هیچ وارث مذکری در شاخهٔ اصلی خاندان کاپت وجود نداشت، ادوارد سوم، پادشاه انگلستان که نوه فیلیپ چهارم و خواهرزاده شارل چهارم، پادشاهان فرانسه بود، مدعی تاج و تخت این کشور گشت. از سوی دیگر، اشراف فرانسه ترجیح دادند برای جلوگیری از تسلط یک انگلیسی بر کشورشان، فیلیپ ششم را که از شاخهٔ فرعی خاندان کاپت، پسر شارل والوآ، نوهٔ فیلیپ سوم و برادر زاده شارل چهارم بود، به پادشاهی برگزینند. به این ترتیب، فیلیپ ششم به عنوان نخستین پادشاه دودمان والوآ بر تخت فرانسه نشست.

جنگ میان خاندان والوا در فرانسه و خاندان پلانتاژنه در انگلستان به جز دو دورهٔ صلح موقت (در فاصلهٔ سال‌های ۱۳۶۰–۱۳۶۹ میلادی و ۱۳۸۹–۱۴۱۵ میلادی)، چندین نسل به طول انجامید و در نهایت در سال ۱۴۵۳ میلادی با پیروزی خاندان والوآ و بیرون راندن انگلیسی‌ها از خاک فرانسه به پایان رسید.

جنگ صدساله یکی از خونین‌ترین جنگ‌های تاریخ بشر بود که سبب وخامت اوضاع اروپای غربی شد. این جنگ چند اثر مهم دیگر نیز داشت. در پی این جنگ جغرافیای سیاسی غرب اروپا تقریباً مشخص شد و این جغرافیا همچنان پس از چند سده تغییر قابل توجهی نکرده‌است. اشتیاق شدید انگلیسی‌ها برای دستیابی به متصرفات در بدنه اصلی خاک اروپا از بین رفت و انگلستان پس از آن همواره در درگیری‌های قاره اروپا به عنوان نیروی کمکی ظاهر می‌شود. این جنگ باعث رشد قابل توجه فنون رزمی گشت. در این جنگ برای نخستین بار در اروپا سلاح‌های آتشین به کار گرفته شد. این جنگ‌ها همچنین استفاده از سواره نظام زرهپوش را کاهش داد.

نبرد کرسی

نبردهای صدساله چند جنگ معروف دارد که اولین آن نبرد کرسی است. در این نبرد فرانسوی‌ها با اتکا به سواره نظام خود به نیروهای انگلستان که در شمال فرانسه پیاده شده بودند، حمله بردند و علی‌رغم برتری عددی، مغلوب هنرنمایی کمانداران انگلیسی شدند.

نبرد پواتیه

ژان لوبون، پادشاه فرانسه، پس از چند سال زحمت ارتشی بزرگ فراهم کرد و در غرب فرانسه در ناحیه پواتیه به مقابله با ارتش انگلستان به فرماندهی ادوارد شتافت. نبرد پواتیه از نظر بسیاری از مورخان نقطهٔ عطف استفاده از شوالیه بود زیرا باعث شد اهمیت سواران زره پوش کمتر و اهمیت پیاده‌نظام و کمانداران افزایش یابد. فیلیپ از سر غرور، به نیروهایش دستور حمله آزادانه و متهورانه به نیروهای دشمن را داد ولی انگلیسی‌ها با اتکا به کمانداران خود، این نیروها را درهم کوبیدند. تیرهای این کمانداران تا ۲۰۰ متر برد داشت و تا کمتر از ۸۰ متر حتی از زره هم عبور می‌کرد. در این نبرد هولناک، صدها شوالیه فرانسوی قبل از رسیدن به دشمن با اصابت تیر کشته شدند. ژان هم اسیر شد.

ضدحملهٔ فرانسوی‌ها

مرگ ژان سبب روی کارآمدن شارل پنجم فرانسه شد. این فرانسوی سیاستمدار توانست در سال ۱۳۶۹ پس از سامان دادن به اوضاع داخلی فرانسه و اتحاد با اسپانیا، نواحی متصرفه توسط بریتانیایی‌ها را از آن‌ها پس گرفت.

مرحلهٔ دوم نبردهای صدساله

در ۱۴۱۵ هانری پنجم، پادشاه انگلستان، نیروهای زیادی را در فرانسه پیاده کرد و پس از پیروزی در نبرد آزینکورت و فتح نرماندی، شارل ششم فرانسه پسر شارل پنجم فرانسه عهدنامه‌ای را امضا کرد که پس از او هانری پنجم شاه فرانسه می‌شود. این معاهده را فرانسویان نپذیرفتند. انگلیسی‌ها پس از به تخت نشستن شارل هفتم، به سرعت پاریس را گرفته و به سوی اورلئان تاختند. (سال ۱۴۲۲)

نبرد اورلئان

باقی‌ماندهٔ ارتش از هم پاشیدهٔ فرانسه به اورلئان رفت و از آن دفاع کرد. محاصرهٔ اورلئان ۲۰۰ روز طول کشید اما انگلیسی‌ها نتوانستند به قلعه وارد شوند. زیرا مردم اورلئان با هر چیز مشتعلی که به دستشان می‌رسید، مهاجمان را به عقب می‌راندند.

ظهور ژاندارک

دختری روستایی در این زمان در مرکز فرانسه ظهور کرد. نام عالمگیر او ژاندارک بود. این دختر ۱۸ ساله از جنوب رود لوآر به سمت اورلئان حرکت کرد و در سر راه ده‌ها هزار نفر را برای فتح اورلئان با خود همراه کرد. با این اقدام، سپاه انگلیسی از دو سو مورد حمله قرار گرفت و طی ۹ روز عقب نشست. از آن پس ورق جنگ برگشت. سپاه ژاندارک با قدرت انگلیسی‌ها را از شامپانی بیرون راند.

سال‌شمار جنگ

یادداشت‌ها
  1. در طول جنگ جانشینی بریتون (۱۳۴۱–۱۳۶۵), خاندان بلویی از فرانسه حمایت کرد
  2. علیه انگستان در جنگ صلیبی نورویچ جنگید
  3. براساس معاهده تروا، هنری ششم مبدل به یکی از پادشاهان فرانسه در سال ۱۴۲۲ شد.
  4. در طول جنگ صدساله، این دوک‌نشین به صلاح‌دید دوک خود با انگلستان متحد شد.
  5. در طول جنگ صدساله بجز جنگ جانشینی بریتون، این دوک‌نشین متحد انگلستان بود
  6. براساس روابط تجاری زیاد بین انگلستان و فلاندر، این کنت‌نشین بر اساس صلاح‌دید تجارت پارچه خود، با انگلستان متحد شد
  7. فقط با انگلستان در جنگ صلیبی نوریچ جنگیدند

پانویس

    منابع
    • Allmand, Christopher, The Hundred Years War: England and France at War, c.1300-c.1450, Cambridge University Press, 1988, ISBN 0-521-31923-4

    پیوند به بیرون
    در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ جنگ صدساله موجود است.
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.