عصر یخبندان کوچک
عصر یخبندان کوچک (به انگلیسی: Little Ice Age) یک دوره خنک زمینشناختی است که پس از دوره گرم سدههای میانه رخ داد. عصر یخبندان کوچک از لحاظ علمی به عنوان یک عصر یخبندان حقیقی شناخته نمیشود.
اصطلاح عصر یخبندان کوچک نخستین بار توسط فرانسوا ماتس در سال ۱۹۳۹ مطرح شد. از این اصطلاح، معمولاً برای خنک بودن سطح سیاره زمین از اواسط قرن شانزدهم میلادی تا اواسط قرن نوزدهم میلادی استفاده میشود یا از حدود ۱۳۰۰ میلادی تا ۱۸۵۰ میلادی.[1][2][3] البته باید توجه داشت که متخصصان اقلیمشناسی و مورخان، بر روی دادههای محلی ثبت شدهای کار میکنند که انتظار نمیرود تاریخ شروع و تاریخ پایان آنها بر تاریخ شروع و تاریخ پایان این دوره، دقیقاً منطبق گردد، به علت شرایط محلی متفاوت.
رصدخانه زمین ناسا، به وجود عصر یخبندان کوچک در فاصله سالهای ۱۵۵۰ تا ۱۸۵۰ و در قاره اروپا، آمریکای شمالی و آسیا اشاره میکند. در گزارشهای رصدخانه زمین ناسا به وجود سه دوره زمانی با آب و هوای سرد در فاصله این سالها اشاره شده و گفته شده که: این عصر سرد با گسترش سریع یخچالهای کوهستانی، به خصوص در رشته کوههای آلپ، نروژ، و آلاسکا مشخص میشود. در این عصر سرد، سه بیشینه وجود دارد، یک بیشینه از سال ۱۶۵۰ میلادی آغاز میشود، دومی از سال ۱۷۷۰ میلادی و سومی در حدود سال ۱۸۵۰ میلادی آغاز میشود. این سه دوره زمانی، توسط دورههایی از گرم شدن اندک کره زمین، از همدیگر جدا شدهاند.[4]
در آن سالها دمای هوا در اقصی نقاط جهان شدیداً کاهش یافت و موجب تغییر در پوشش گیاهی و جانوری و حتی تا حدی در الگوهای بارندگی و دمایی مناطق گوناگون جهان تغییر حاصل شد. در آن سالها نسبت به امروز زمستانها سردتر، و تابستانها خنکتر بودند. برف و سرما حتی در مناطقی که عرض جغرافیایی چندان بالایی ندارند نمود بیشتری داشت. برخی از مناطق که عرض جغرافیایی یا ارتفاع نسبتاً زیادی داشتند در هر زمستان، مدتی را کاملاً در یخبندان به سر میبردند و همه جا پوشیده از برف و یخ میشد، اما امروزه تنها در روزهای برفی این مناطق پوشیده از برف و یخ میشود. عوامل متعددی مانند تغییرات در میزان تابش خورشید، فعالیتهای آتشفشانی، کاهش سرعت گردش دماشوری و … را از عوامل ایجاد این عصر یخبندان برمیشمارند.[5]
عصر یخبندان کوچک و تأثیر آن بر ایران زمین
عصر یخبندان کوچک باعث تغییر اقلیم گسترده در ایران شده و آثار اجتماعی، فرهنگی، محیط زیستی و … فراوانی بر جای گذاشته است.
منابع
- Grove, J.M. , Little Ice Ages: Ancient and Modern, Routledge, London (2 volumes) 2004.
- Matthews, J.A. and Briffa, K.R. , "The 'Little Ice Age': re-evaluation of an evolving concept", Geogr. Ann. , 87, A (1), pp. 17–36 (2005). Retrieved 17 July 2015.
- «IPCC Fourth Assessment Report: Climate Change 2007». intergovernmental panel on climate change. دریافتشده در ۹ دسامبر ۲۰۱۶.
- . وبسایت مشاهده زمین، متعلق به سازمان ناسا http://earthobservatory.nasa.gov/Glossary/?mode=alpha&seg=l&segend=n. دریافتشده در ۹ دسامبر ۲۰۱۶. پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک) - سپهری، جعفر (مهر ۱۳۸۶ سال دوم شماره هجده). ماهنامه علوم زمین و معدن. سازمان زمینشناسی. تاریخ وارد شده در
|سال=
را بررسی کنید (کمک)