دودمان والوآ

والواها (به فرانسوی: Valois) دودمانی بودند که پس از کاپتی‌ها از ۱۳۲۸ تا ۱۵۸۹ بر فرانسه فرمانروایی کردند . آنان از فرزندان شارل والوا بودند. او سومین پسر شاه فیلیپ سوم بود که برای پشتیبانی از ادوارد سوم پادشاه انگلستان از تاج و تخت محروم شده بود.

خاندان والوا

کشورFrance
خاندان اجدادیخاندان کاپتی
عنوان‌ها
موسسشارل، کنت والوا
آخرین پادشاهآنری سوم
سال تأسیس۱۲۸۴
منحل شدن۱۵۸۹
شاخه‌های فرعی
  • والوا اورلینز
  • والوا آنژو
  • والوا بورگوندی
  • والوا آنژومه
تاریخ فرانسه
پیش از تاریخ
باستان
قرون وسطا اولیه
قرون وسطا
دوران مدرن اولیه
  • رژیم قدیمی
  • والواها-اورلینز (۱۴۹۸–۱۵۱۵)
  • والواها-انگلوم (۱۵۱۵–۱۵۸۹)
  • بوربون (۱۵۸۹–۱۷۹۲)
قرن ۱۹
قرن ۲۰
گاهشماری
درگاه فرانسه

تاریخ

خاندان والوا فرمانروایان فرانسه از ابتدای جنگ صد ساله تا پایان قرن ۱۶ میلادی بودند. آنها در این ۳ قرن کشور را از پایان قرون وسطی و عصر حاکمیت فئودالی به سوی رنسانس هدایت کردند. والواها به دنبال پیشینیان خود (خاندان کاپتی) کار یکپارچگی فرانسه را به پیش برده و آن را با موفقیت به پایان رساندند. خاندان والوا خود یکی از شاخه‌های کاپتی‌ها- حاکمان فرانسه در قرون ۱۰ تا ۱۴ میلادی – محسوب می‌شدند. والواها که در دوره آشفتگی اوضاع فرانسه به قدرت رسیدند، به مرور به سه شاخه تقسیم شدند:

  1. شاخه مستقیم که با فرمانروایی فیلیپ پنجم آغاز شد و از ۱۳۲۸ تا ۱۴۹۸ میلادی بر فرانسه حکم راند. اوج قدرت والواها مربوط به همین دوره می‌باشد.
  2. شاخه والوا-اورلئان که تنها یک عضو آن – لویی دوازدهم (۱۴۹۸–۱۵۱۵) – به حکومت رسید.
  3. شاخه والوا-آنگولم که از ۱۵۱۵ تا ۱۵۷۴ قدرت را در دست داشت و سرانجام پس از دوره جنگهای مذهبی در فرانسه فروپاشید و جای خود را به خاندان بوربون داد.[1]

نخستین فرمانروایان والوا درگیر جنگ صد ساله با انگلستان بودند. این جنگ که در ابتدای سلطنت والواها (ابتدای قرن ۱۴ میلادی) آغاز شد، تا ۱۴۵۳ ادامه یافت. در این مدت، شاهان والوا با دو خطر مهم رو به رو بودند. نخست، پادشاهی انگلستان که بخش بزرگی از فرانسه را تصرف کرده بود و همچنین، فئودال‌هایی که با سوءاستفاده از کاهش قدرت شاه، در پی کسب نفوذ بیشتر بودند. این جنگ سرانجام در زمان شارل هفتم (۱۴۲۲–۱۴۶۱) با پیروزی فرانسویان خاتمه یافت. از آن پس شاهان والوا کوشیدند تا قدرت فئودالها را کاهش دهند؛ لذا، اختیارات مالیاتی و اعلام جنگ و صلح را از آنِ خود کردند و با افزایش توان نظامی، فئودال‌ها را به حاشیه راندند.[2]

آغاز درگیری‌های موسوم به جنگ‌های ایتالیا در اوایل قرن ۱۶ میلادی، باعث شروع رقابت تاریخی والواها با خاندان هابسبورگ شد. مسئله ای که بعدها به رقابت فرانسه و اتریش تبدیل شد و بخش مهمی از تاریخ معاصر اروپا را به خود اختصاص داد. رنسانس فرانسه نیز در زمان دو پادشاه والواها – آنری دوم و فرانسوای اول (۱۵۴۷–۱۵۵۹) – روی داد.[3]

جنگ صد ساله
نوشتار اصلی: جنگ صدساله

این نبردها پس از مرگ شارل چهارم و پایان شاخهٔ اصلی دودمان کاپتی آغاز شد. چون هیچ وارث مذکری در شاخهٔ اصلی خاندان کاپتی نبود، ادوارد سوم، پادشاه انگلستان (که در عین حال خواهرزادهٔ شارل چهارم بود) مدعی تاج و تخت فرانسه شد. از سوی دیگر، اشراف فرانسه ترجیح دادند از فیلیپ ششم (که از شاخهٔ فرعی خاندان کاپتی و پسر شارل والوا و نوهٔ فیلیپ سوم بود) حمایت کنند. به این ترتیب، فیلیپ ششم به عنوان نخستین شاه دودمان والوا بر تخت فرانسه نشست.[4]

نبردهای میان خاندان والوا و خاندان پلانتاژنه (خاندان سلطنتی انگلستان در آن زمان)، به همراه دو دورهٔ صلح موقتی (در فاصلهٔ سال‌های ۱۳۶۰–۱۳۶۹ و ۱۳۸۹–۱۴۱۵)، چندین نسل به طول انجامید و در نهایت در سال ۱۴۵۳ با پیروزی خاندان والوا و بیرون راندن انگلیسی‌ها از خاک فرانسه به پایان رسید.[5]

به قدرت رسیدن بوربون‌ها

وقوع جنگ‌های مذهبی در فرانسه (۱۵۶۲–۱۵۹۸) تیر خلاصی بر پیکره دولت والواها وارد آورد. این جنگها میان کاتولیک‌ها– که دستگاه‌های دولتی در اختیار آنها بود – و پروتستان‌ها رخ داد. سرانجام در سال ۱۵۷۴ آنری چهارم – رئیس خاندان بوربون – از دل جنگ‌های مذهبی کشور سر برآورد. خاندان والواها منقرض شد و بوربون‌ها جای آن را گرفتند.[6]

فهرست پادشاهان والوآ در فرانسه

پادشاهان والوا در لهستان

دوک و دوشس‌های بورگوندی

اینان فرزندان فیلیپ پسر شاه ژان دوم بودند که در دوک‌نشین بورگوندی فرمان می‌راندند:

شجره‌نامه
فیلیپ سوم
King of France
r. 1270–1285
شارل والوا
b. 1270, d. 1325		Louis of Évreux
b. 1276, d. 1319		فیلیپ چهارم (فرانسه)
King of France
King of Navarre
r. 1285–1314
فیلیپ ششم
King of France
r. 1328–50		لویی دهم
King of France
King of Navarre
r. 1314–16		فیلیپ پنجم
King of France
King of Navarre
r. 1316–22		شارل چهارم
King of France
King of Navarre
r. 1322–28		ایزابلای فرانسهادوارد دوم (انگلستان)
King of England
Philip of Évreux
King of Navarre
b. 1306		Joan II
Queen of Navarre
b. 1312		Joan III of Burgundy
b. 1308		ادوارد سوم انگلستان
King of England
b. 1312
چارلز دوم (ناوار)
b. 1332		Philip of Burgundy
b. 1323

پانویس
  1. اشپیل‌فوگل، تمدن مغرب زمین، ۴۹۲–۴۹۵.
  2. اشپیل‌فوگل، تمدن مغرب زمین، ۴۹۹–۵۰۰.
  3. اشپیل‌فوگل، تمدن مغرب زمین، ۶۲۸.
  4. اشپیل‌فوگل، تمدن مغرب زمین، ۴۹۲.
  5. اشپیل‌فوگل، تمدن مغرب زمین، ۴۹۳.
  6. اشپیل‌فوگل، تمدن مغرب زمین، ۶۲۸.

منابع
  • اشپیل‌فوگل، جکسون جی. (۱۳۹۳). تمدن مغرب زمین. ترجمهٔ محمدحسین آریا. تهران: امیرکبیر.
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «House of Valois». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ اوت ۲۰۱۸.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.