حجاز (گوشه موسیقی)

حجاز نام گوشه‌ایست در آواز ابوعطا که پیشتر نام یک مقام در موسیقی مقامی ایرانی، ترکی و عربی بوده است. حجاز در موسیقی عربی با حجاز در موسیقی ایرانی دارای تفاوت است.[1] مورد استفادهٔ آوازخوانیِ مقام حجاز برای مناجات مذهبی و خواندن قرآن بوده‌است و امروزه جزئی از آواز ابوعطاست که آن هم از متعلقات دستگاه شور است و در عین حال، گام ابوعطا و حجاز تفاوتی با شور ندارد.

فرود حجاز روی نت پایه شور است.

گام شور لا از این نت‌ها تشکیل شده‌است: لا، سی کُرُن، دو، ر، می، فا، سل، لا. پس فرود حجاز در «شور لا» روی نت لا است.

حجاز می‌تواند به عنوان دستگاه موسیقی مجزایی از ابوعطا باشد و در گذشته همین طور نیز بوده است. هرمز فرهت در کتاب خود دستگاه در موسیقی ایرانی اشاره می‌کند که حجاز قطعه‌ای آغازین از دستگاهی است که پس از ابوعطا اجرا می‌شود و نام مقام یا آواز از این قطعهٔ آغازین برداشته شده است. همچنین دلیل اینکه حجاز بعد از ابوعطا قرار می‌گیرد و نواخته می‌شود، قرارداشتن در گام صوتیِ بالاتری از ابوعطاست که بر طبق سنت و جریان اجرای موسیقی سنتی، نوازندگان از پایه و بم شروع کرده و به اوج یا صداهای زیرتر می‌رسند.[2]

جستارهای وابسته

منابع
  1. روح‌الله خالقی (۱۳۸۶)، «فصل هشتم: متعلقات شور»، نظری به موسیقی ایرانی، تهران: رهروان پویش، ص. ۱۳۰، شابک ۹۶۴-۹۶۸۲۶-۰-۰
  2. فرهت، هرمز (۱۳۹۴). دستگاه در موسیقی ایرانی. ترجمهٔ مهدی پورمحمد. تهران: پارت. ص. ۶۷,۶۸. شابک ۹۶۴-۵۶۶۴-۲۳-۳.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.