حزب دموکراتیک خلق افغانستان

حزب دموکراتیک خلق افغانستان اصلی‌ترین حزب چپ‌گرا و مارکسیست لنینیست کشور افغانستان بود که اول ژانویه سال ۱۹۶۵ تأسیس گردید.[1]

People's Democratic Party of Afghanistan

حزب دموکراتیک خلق افغانستان
د افغانستان د خلق دموکراټیک ګوند
رهبرآخرین رهبر دکتر محمد نجیب‌الله
بنیان‌گذاری۱ ژانویه ۱۹۶۵
انحلال و برچینشمارس ۱۹۹۲
پسینحزب وطن دموکراتیک افغانستان
ستادکابل، جمهوری دموکراتیک افغانستان
روزنامهخلق (۱۹۶۶)
پرچم (۱۹۶۹)
شاخه جوانانسازمان جوانان دموکراتیک افغانستان
اعضای ثبت‌نام کرده۵۰٬۰۰۰ (دسامبر ۱۹۷۸ – ژانویه ۱۹۷۹)
۱۶۰٬۰۰۰ (دهه ۱۹۸۰)
مرام سیاسیناسیونالیسم جناح چپ
سوسیالیسم
سکولاریسم
مارکسیسم-لنینیسم
کمونیسم

تاریخچه

این حزب دارای دو شاخه مستقل بنام‌های خلق و پرچم بود. در ظاهر این دو شاخه باهم متحد شدند اما هر کدام آن مشی سیاسی خود را داشت. شاخه پرچم خود را حزب زحمتکشان افغانستان و شاخه خلق خود را حزب پیشاهنگ طبقه کارگر افغانستان می‌خواند.

شاخهٔ پرچم را ببرک کارمل و شاخهٔ خلق را نورمحمد تره کی رهبری می‌کرد. این حزب در زمان حاکمیت نجیب الله نامش را تغییر داد و بنام حزب وطن یاد می‌شد. پس از آنکه دولت نجیب الله سقوط کرد رهبری حزب وطن در جلسه‌ای در وزارت خارجه افغانستان محمود بریالی را به مقام ریاست حزب برگزید و این حزب دوباره بنام حزب دموکراتیک خلق افغانستان یاد می‌شد. هم‌اکنون حزب وطن یکی از احزاب رسمی و مستقل می‌باشد.

پس از آنکه مجاهدین، قدرت را در افغانستان به دست گرفتند، تعداد زیادی از اعضای حزب کشته یا مجبور به فرار خارج به از کشور شدند؛ و حدود بیست حزب را بنامهای مختلف تأسیس نمودند از جمله حزب مردم در اروپا به رهبری داوود کاوش، حزب متحد ملی به رهبری نورالحق علومی و نهضت فراگیر دموکراسی و ترقی افغانستان به رهبری شیر بزگر در افغانستان یکی از قوی‌ترین حزب روشنفکران بشمار می‌آید. این حزب‌ها به صورت علنی فعالیت سیاسی دارند.

در سال ۱۹۷۸ این حزب رژیم محمد داود را به وسیله کودتایی خونین سرنگون ساخت و دولت دمکراسی را ایجاد کرد و به کشور نام جمهوری دموکراتیک افغانستان داد و پسانتر این دولت خود با شورش مجاهدین اسلام‌گرا مقابله کرد. مجاهدین جنگی را به عنوان جهاد و با حمایت چند کشور بیرونی از جمله آمریکا، عربستان و پاکستان و… ضد دولت جمهوری دموکراتیک آغاز کردند دولت افغانستان از دولت شوروی تقاضای کمک کرد که در نتیجه باعت اشغال افغانستان به وسیله ۱۲۰۰۰ نیروی مسلح روسی گردید.

حزب دموکراتیک خلق افغانستان اجرای اصلاحات سوسیالیستی و سکولاریستی را آغاز کرد؛ ولی تودهٔ مردم افغانستان به ویژه در مناطق روستایی از آن استقبال نکردند. رژیم در نتیجهٔ مقاومت مسلحانهٔ نیروهای مخالف در برابر اصلاحات سوسیالیستی به گونهٔ وسیع متزلزل گردید. بحران در نتیجهٔ مبارزه برای کسب قدرت بین رئیس‌جمهور نورمحمد تره‌کی و وزیر دفاع حفیظ‌الله امین به اوج خود رسید. تره‌کی کشته شد و امین مقام ریاست جمهوری را به عهده گرفت.

اتحاد شوروی متقاعد گردید که دولت افغانستان را خطر بزرگِ واژگون شدن تهدید می‌کند؛ بنابراین به تاریخ ۱۹ دسامبر سال ۱۹۷۹ نیروهای خود را به این کشور فرستاد تا از این رژیم پشتیبانی کند و جنگجویان شبه‌نظامی مجاهدین را شکست بدهد. این اقدام شوروی که بر بنیاد آموزه‌ها و اصول برژنف بنا نهاده شده بود، هرچند باعث سرد شدن روابط آن با ایالات متحده امرِیکا گردید، برحق پنداشته می‌شد.

نیروهای شوروی در سال ۱۹۸۹ از افغانستان بیرون گردیدند و پس‌از آن آینده این حزب نیز به پایان خود نزدیک می‌شد.

سه سال پس از بیرون شدن ارتش شوروی رئیس‌جمهور افغانستان و رهبر حزب دموکراتیک خلق نجیب‌الله موافقت کرد تا به نفع دولت انتقالی از مقام خود کنار رود. مجاهدین به رهبری احمد شاه مسعود دولت جدید را تأسیس کردند. اما آن‌ها بزودی در نتیجهٔ جنگ‌های گروهی در درون مجاهدین به ویژه میان مسعود، حکمتیار و پسانترها طالبان از هم پاشیدند. طالبان در سال ۱۹۹۶ کابل را تسخیر کردند و نجیب‌الله را که در قرارگاه سازمان ملل اقامت داشت اعدام کردند.

پس از اینکه نیروهایی آمریکایی افغانستان را در ۲۰۰۱ اشغال کردند، تعدادی کوچک از اعضای این حزب به دولت حامد کرزی پیوستند و پسانتر هم به پارلمان راه یافتند.

منابع
  1. People’s Democratic Party of Afghanistan. (2009). In Encyclopædia Britannica. Retrieved April 27, 2009

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ حزب دموکراتیک خلق افغانستان موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.