حملات شیمیایی غوطه

حملات شیمیایی غوطه یک سری از حملات شیمیایی است که در تاریخ ۲۱ اوت ۲۰۱۳ در منطقه غوطه در استان ریف دمشق در سوریه رخ داد. منابع مخالفین حکومت سوریه آمار تلفات این حملات را بین ۳۲۲[1] تا ۱۷۲۹ نفر اعلام کردند.[7] سازمان دیده‌بان حقوق بشر سوریه در کمترین برآورد، میزان تلفات را ۳۲۲ کشته تخمین زد[1] و اعلام کرد که ۴۶ جنگجوی شورشی نیز در جمع کشته شدگان این حملات بوده‌اند.[11] این حملات در مناطق تحت کنترل مخالفان رخ داد و مخالفان، دولت سوریه را مقصر و عامل حملات می‌دانستند. این حملات به‌طور مستقل تأیید نشده است.[12] دولت سوریه در ابتدا وقوع حملات شیمیایی را انکار کرد، اما بعد مخالفان را مسئول این حملات دانست.[13] ایالات متحده آمریکا، فرانسه، اسرائیل، سوئد، بریتانیا و ترکیه بر این باورند که دولت سوریه مسئول این حملات بوده‌است، در حالی مقامات روسیه و ایران ادعا می‌کنند که شورشیان عامل این حملات بوده‌اند.[14] اگر آمار تلفات این حادثه تأیید گردد، این حملات مرگبارترین حمله شیمیایی پس از حمله شیمیایی به حلبچه در مارس ۱۹۸۸ می‌باشد.[15][16]

حملات شیمیایی غوطه
جایگاهغوطه، سوریه
تاریخ۲۱ اوت ۲۰۱۳
کشته‌‌ها۳۲۲ کشته (به ادعای سازمان دیده‌بان حقوق بشر سوریه)[1]
۳۵۵ کشته در ۳ بیمارستان (به ادعای پزشکان بدون مرز)[2]
۴۹۴ کشته (به ادعای دفتر رسانه‌ای دمشق)[3]
۶۳۵ کشته (به ادعای هیئت عمومی انقلاب سوریه))[4]
۱٬۳۰۰ کشته (به ادعای ائتلاف ملی برای انقلاب و نیروهای مخالفین سوریه)[5]
۱٬۳۳۸ کشته (به ادعای کمیته‌های هماهنگی محلی سوریه)[6]
۱٬۷۲۹ کشته (به ادعای ارتش آزاد سوریه)[7]
زخمی‌ها۳٬۶۰۰ نفر[8]
مرتکب(ها)ارتش سوریه با پشتیبانی جمهوری اسلامی ایران و روسیه و حزب‌الله لبنان (به ادعای مخالفان)
شورشیان سوریه (به ادعای دولت)[9][10]

فعالان حقوق بشر در دمشق گفتند در ابتدا به بازرسان اجازهٔ ورود به منطقه برای تحقیق داده نشد،[17][18] ولی بعد از درخواست آن‌ها در ۲۴ اوت حکومت سوریه طی سی ساعت یعنی در ۲۵ اوت به آن‌ها اجازهٔ ورود به منطقه را دادند.[19][20][21] در ۲۶ اوت بازرسان به بعضی از مناطق دسترسی پیدا کردند، اما بعد از گذشت یک ساعت و نیم نیروهای دولت سوریه آن‌ها را مجبور به بازگشت از محل کردند و بازرسان امکان دسترسی به شش منطقه اصلی را نیافتند.[22] طبق وال استریت جورنال، مقامات آمریکایی از بازرسان سازمان ملل خواستند که برگردند چون آمریکا شواهد کافی دارد که حمله کار حکومت سوریه بوده‌است. این مقامات همچنین گفتند حکومت سعی داشت با بمباران منطقه شواهد را از بین ببرد.[23]

منطقه غوطه تا کنون بیش از ۴۰ مرتبه[24] مورد حملات شیمیایی قرار گرفته.

پیش زمینه

این حملات تقریباً با سخنرانی یک سال پیش رئیس‌جمهوری وقت آمریکا باراک اوباما مصادف گشت، که در آن استفاده از تسلیحات شیمیایی در سوریه را به عنوان خط قرمزی برای آغاز مداخله نظامی آمریکا در درگیری‌های سوریه اعلام کرده بود.[25][26] پس از این سخنرانی و قبل از حملات شیمیایی غوطه، شک و تردیدهای وجود داشت که تسلیحات شیمیایی دست‌کم در چهار مورد دیگر نیز در حملات مختلف در سطح سوریه مورد استفاده قرار گرفته‌است.[27]

در تاریخ ۲۱ اوت ۲۰۱۳، نیروهای دولتی سوریه حمله‌ای را برای تصرف مناطق تحت کنترل مخالفان در اطراف دمشق آغاز کردند.[28]

حملات

در گزارش‌ها آمده این حملات در حدود ساعت ۰۳:۰۰ بامداد به وقت محلی در تاریخ ۲۱ اوت ۲۰۱۳،[13] در مناطق مزروعی غوطه که تحت کنترل مخالفان و عمدتاً سنی‌نشین بوده[29] و تنها در بخش شرقی دمشق رخ داده است. نیروهای ارتش با حمایت نیروهای حزب‌الله[30][31] این مناطق را برای ماه‌ها تحت محاصره خود داشته‌اند. در این حملات شهرهای حموریه، اربن، سقبا، کفر بتنا، مودمیه، حرستا،[4] زملکا و عین ترما مورد تهاجم قرار گرفتند.[32] همچنین گزارش شد که منطقه جبر در حومه دمشق نیز که تحت کنترل مخالفان قرار داشته، مورد حمله قرار گرفته‌است.[33] تعدادی از قربانیان در حین خواب جان خود را از دست داده بودند.[29] کمیته‌های هماهنگی محلی سوریه ادعا کرد این حملات در مجموع ۱٬۳۳۸ قربانی دربرداشته که تنها در منطقه زملکا باعث کشته شدن ۱٬۰۰۰ نفر شده است، که در این میان ۶۰۰ جسد به مراکز درمانی سایر شهر منتقل گردیده و ۴۰۰ جسد دیگر نیز در مرکز درمانی زملکا باقی‌مانده‌است.[6] همچنین گزارش شده که حداقل شش تن از اعضای کادر درمانی نیز در حین مداوای قربانیان جان خود را از دست داده‌اند.[34]

اعتقاد بر این است که این حملات بسیار مرگبارتر از این بوده‌است، بدین دلیل که ساکنان محلی برای فرار از بمباران نیروهای دولتی به پناهگاه‌های زیرزمینی می‌گریخته‌اند، که عامل‌های شیمیایی که سنگین‌تر از هوا هستند در همین مناطق پست‌تر از سطح زمین رسوخ کرده و ته‌نشین می‌شده‌اند، علاوه بر آن چنین محل‌های از تهویه کمتری هم برخوردار بوده‌اند.[35] سازمان پزشکان بدون مرز اظهار داشت در حدود ۳٬۶۰۰ بیمار با «علائم نوروتوکسیک»، در طول کمتر از سه ساعت پس از صبح که مقارن با حملات غوطه بوده، به سه بیمارستان تحت حمایت این سازمان در منطقه شرقی دمشق مراجعه کرده‌اند؛ که از این میان ۳۵۵ نفر جان خود را از دست داده‌اند.[36] ارتش سوریه در تاریخ ۲۲ اوت یعنی یک روز پس از این حملات، اقدام به بمباران منطقه غوطه نمود.[37]

زمان‌بندی

بی‌بی‌سی نیوز زمان حملات را با توجه به تاریکی فضا و صدای پخش اذان در ویدئوهای منتشره، قبل از سپیده‌دم تفسیر می‌کند. بی‌بی‌سی نیوز به‌طور قابل توجهی اخبار «سه صفحه اصلی فیس‌بوک گروه‌های مخالف سوری» را مدنظر گرفته‌است که علاوه بر انتشار اخباری مبتنی بر وقوع درگیرهای سنگین بین شورشیان ارتش آزاد سوریه و نیروهای دولتی، همچنین خبر گلوله‌باران مناطق شرقی غوطه توسط نیروهای دولتی مقارن با ساعت ۰۱:۱۵ بامداد به وقت محلی در تاریخ ۲۱ اوت ۲۰۱۳ را نیز گزارش داده بودند، که بعداً ادعا شد در این حملات از تسلیحات شیمیایی استفاده شده‌است.[38]

پیراپزشکی به نام ابو سخر در مصاحبه خود با مرکز اسناد تجاوزات سوریه تخمین زده بود که اولین حملات با تسلیحات شیمیایی با استفاده از گلوله‌های خمپاره در حدود ساعت ۰۲:۰۰ صورت پذیرفته‌است. فرد دیگر به نام ماهر، درمصاحبه خود اظهار کرده بود منطقه عین ترما قبل از ساعت ۰۲:۳۰ با تسلیحات شیمیایی مورد حمله قرار گرفته‌است.[39]

بی‌بی‌سی نیوز اظهار داشت اولین ادعاها در مورد استفاده از تسلیحات شیمیایی در عرض چند دقیقه از یکدیگر در سه صفحه اصلی مخالفان سوری در فیس‌بوک گزارش شده‌اند. در ساعت ۰۲:۴۵ به وقت محلی کمیه هماهنگی عین ترما اظهار داشت «تعدادی از ساکنان به علت خفگی در اثر استفاده از تسلیحات شیمیایی در منطقه زملکا (در عیت ترما) جان باخته‌اند.» در ساعت ۰۲:۴۷ به وقت محلی شبکه خبری شام در یک پیام «فوری» گزارش داد که منطقه زملکا با استفاده از توپخانه مورد حمله شیمیایی قرار گرفته‌است. در ساعت ۰۲:۵۵ کمیته‌های محلی هماهنگی سوریه گزارش مشابه‌ای را منتشر ساخت.[38] لس‌آنجلس تایمز زمان حملات را در حدود ساعت "۰۳:۰۰" تخمین زد.[13]

مدارک

علائم

اظهارات شاهدان از علائم حملات به گاردین شامل مواردی از این قبیل می‌شد، «افرادی که در منازل خود خواب بودن در تخت‌های خود جان باخته بودند،» سر درد و استفراغ، «خروج کف از دهان و بینی قربانیان»، «انتشار بویی شبیه به بوی سرکه و تخم‌مرغ گندیده»، «تغییر رنگ بدن اجساد به آبی»، «بوی شبیه به گاز خوراک‌پزی» و قرمزی و خارش چشم.[40] ریچارد اسپنسر اظهارات شاهدان برای دیلی تلگراف چنین خلاصه کرده بود، «مواد سمی… باعث مرگ صدها نفر شده است، اما علائم انقباض عضلانی، غش و گیجی در بازماندگان باقی‌مانده‌است.»[41] علائم گزارش شده توسط ساکنان غوطه و پزشکان دیدبان حقوق بشر شامل مواردی چون «خفگی، اسپاسم عضلانی و جوش‌های دهانی که سازگار با علائم مسمومیت با عامل عصبی است» می‌شد.[17]

در تاریخ ۲۲ اوت، مرکز اسناد تجاوزات سوریه شهادت‌های متعددی را منتشر ساخت که خلاصه‌ای از توصیفات پزشکان و پیراپزشکان از علائم قربانیان را شامل می‌شد، در این شهادت‌ها عمده علائم عبارتند بودن از: «استفراغ، ترشح بزاق کف‌آلود، تحریک شدید، تنگی مردمک‌ها، قرمزی چشم، تنگی نفس، تشنج‌های عصبی، نارسایی قلبی تنفسی، خون‌ریزی از دهان و بینی و در برخی موارد توهم و از دست دادن حافظه.».[39]

رازن زیتونه وکیل مدافع حقوق بشر که در منطقه شرقی غوطه حضور داشته، اظهار کرده بود: "ساعتی (پس از حملات توپخانه‌ای) ما شروع به بازدید از مراکز پزشکی غوطه کردیم که مجروحان حملات به آن‌ها منتقل شده بودند، ما آنچه را که چشمان می‌دید باور نمی‌کردیم. من مانند چنین مرگ‌ومیری را تمام زندگی‌ام ندیده بودم. صدها تن بر کف زمین راهروها و کنار خیابان‌ها خوابانده شده بودند.""[42]

پزشکان بدون مرز اعلام کرد در تاریخ ۲۱ اوت در سه بیمارستان منطقه که دارای «همکاری مستحکم و قابل اعتماد» با این سازمان هستند «در کمتر از سه ساعت پس از صبح در حدود ۳٬۶۰۰ بیمار علائم نوروتوکسیک را از خود نشان می‌دادند»، که از این میان ۳۵۵ نفر جان خود را از دست دادند. علائم ذکر شده توسط سازمان پزشکان بدون مرز شامل «تشنج، بزاق بیش از حد، تنگی مردمک‌ها» می‌شد. بارت جنسنس مدیر عملیاتی پزشکان بدون مرز اظهار داشت که این سازمان «نمی‌تواند به صورت علمی تأیید کند که حملات مذکور علت اصلی این علائم و عوارض بوده‌است. با این وجود، علائم گزارش شده از بیماران، الگوی اپیدمیولوژیک واقعه-با ویژگی‌ها چون هجوم گسترده بیماران در یک دوره کوتاه زمانی، منشاء بیماران (محلی که بیماران از آنجا آمده‌اند) و آلودگی کادر پزشکی و امدادگران محلی؛ قویاً نشان می‌دهد که منطقه و ساکنان، در معرض حجم انبوهی از یک نوع عامل اعصاب قرار گرفته‌است.»[2]

حدس و گمان‌ها

انگیزه

برخی انگیزه و زمان این حملات را در صورت مسئول فرض کردن دولت سوریه مورد تردید قرار می‌دهند، زیرا هتل محل اقامت بازرسان سازمان ملل متحد تنها چند کیلومتر از این حملات فاصله داشت. گزارشگری از سی‌ان‌ان به این واقعیت اشاره کرد که به نظر نمی‌رسید در آن نواحی که بن‌بستی ایجاد شده بود و خطر شکست قریب‌الوقوع نیروهای دولتی وجود نداشت، نیروهای دولتی دست به چنین اقدامی بزنند. وی ریسک کردن ارتش سوریه را چون که می‌توانست مداخله بین‌المللی را موجب شود؛ مورد تردید قرار داد. این گزارشگر این که ارتش سوریه در چند کیلومتر آن سو تر از مرکز دمشق در یک روز بادی از گاز سارین استفاده کند را مورد تردید قرار داد.[33]

یکی از خبرنگاران دیلی‌تلگراف نیز، زمان این حملات را پرسش‌برانگیز معرفی می‌کند، زیرا این حملات هنگامی صورت گرفت که قوای دولتی، شورشیان را از حومه دمشق عقب رانده بودند و اراضی را مجدداً تسخیر کرده بودند. وی گفت: «استفاده از سلاح شیمیایی ممکن است وقتی دارید می‌بازید معنی بدهد، ولی چرا وقتی دارد به هر صورت می‌برد دست به حمله شیمیایی بزند؟» این گزارشگر این که حملات فقط سه روز پس از ورود بازرسان به سوریه انجام شده باشد را هم مورد تردید قرار داد.[43] جفری گلدبرگ در پاسخ به این سؤال که چرا باید حکومت اسد بزرگترین حملهٔ شیمیایی‌اش به شورشیان و غیرنظامیان را درست در زمانی انجام دهد که گروه سازمان ملل در دمشق مستقر شده بود؟ نظری ارائه داده است. «پاسخ به این سؤال ساده است: زیرا اسد بر این باور است که هیچ‌کس-نه سازمان ملل، نه رئیس جمهور اوباما، نه دیگر قدرت‌های غربی، نه اتحادیه عرب- هیچ کار لعنتی ای برای بازداشتن او انجام نخواهند داد.»[44]

ران بن ییشایی گزارشگر خبری اسرائیلی بیان کرد که انگیزه استفاده از سلاح شیمیایی می‌تواند «ناتوانی ارتش برای تسخیر سنگر شورشیان در محلات شرقی دمشق» باشد. او حدس زد که این در کنار برنامه‌ریزی ارتش آزاد سوریه برای گسترش دادن مناطق تحت کنترلشان برای پیشروی به سوی پایتخت به باور او، دولت را برای استفاده از سلاح‌های شیمیایی علیه غیرنظامیان در این محلات با هدف بازداشتن جنگجویان ارتش آزاد از پناه گرفتن در خانه‌های مسکونی و انجام عملیات از آنجا تحت فشار قرار داد.[45]

صالح مسلم رهبر حزب اتحاد دموکراتیک کردستان سوریه که هم در حال جنگ با دولت سوریه و هم شورشیان است، گفت بعید است حملات کار دولت سوریه باشد، چون موقعی اتفاق افتاده که در نبرد به برتری رسیده بودند. «دولت سوریه سلاح شیمیایی دارد، ولی هیچ‌وقت آن را نزدیک دمشق در ۵ کیلومتری هیئت سازمان ملل که برای بررسی برای سلاح‌های شیمیایی آمده بودند، استفاده نمی‌کند.» وی افزود «طرف‌های مقابل» دولت سوریه پشت این قضیه بودند، با این هدف که برای بشار اسد پاپوش درست کنند و واکنش بین‌المللی علیه او را تحریک کنند.[46]

منابع
  1. "NGO says 322 died in Syria 'toxic gas' attacks". AFP. 25 August 2013. Retrieved 2013-08-24.
  2. "Syria: Thousands suffering neurotoxic symptoms treated in hospitals supported by MSF". Médecins Sans Frontières. 24 August 2013. Archived from the original on 24 August 2013. Retrieved 24 August 2013.
  3. "Activists report 1,300 are killed in Syria gas attack". Buenosairesherald.com. 21 August 2013. Retrieved 2013-08-24.
  4. "Syrian opposition claims chemical attack by Assad forces kills 635". 21 August 2013. Archived from the original on 30 August 2013. Retrieved 2013-08-24.
  5. "Syrian opposition: 1,300 killed in chemical attack on Ghouta region". English.alarabiya.net. 21 August 2013. Retrieved 2013-08-24.
  6. "Syria Today 21-8-2013". Local Coordination Committees of Syria. 2013-08-21. Archived from the original on 22 August 2013. Retrieved 2013-08-22.
  7. "Bodies still being found after alleged Syria chemical attack: opposition". Dailystar.com.lb. Retrieved 2013-08-24.
  8. Aid group says it has treated 3,600 'chemical victims' in Syria
  9. "Syria blames rebels for alleged chemical attack". CBC.ca. 22 August 2013. Retrieved 22 August 2013.
  10. http://www.latimes.com/world/middleeast/la-fg-syria-poison-gas-20130822,0,2731889.story
  11. "Final death toll for Wednesday 21/8/2013: Approximately 300 people were documented as killed yesterday". Facebook.com. 22 August 2012. Retrieved 2013-08-24.
  12. "Syrian activists: Videos show chemical weapons used". Edition.cnn.com. Retrieved 26 August 2013.
  13. McDonnell, Patrick J. (21 August 2013). "Syrian rebels allege new gas attack by government". Los Angeles Times. Retrieved 24 August 2013.
  14. For details and sources, see the International reactions section.
  15. Pomegranate The Middle East (21 August 2013). "Syria's war: If this isn't a red line, what is?". The Economist. Retrieved 24 August 2013.
  16. "Syria gas attack: death toll at 1,400 worst since Halabja". The Week. 22 August 2013. Retrieved 24 August 2013.
  17. Abrahams, Fred (22 August 2013). "Dispatches: The Longest Short Walk in Syria?". Human Rights Watch. Archived from the original on 23 August 2013. Retrieved 23 August 2013.
  18. Deutsch, Anthony (22 August 2013). "Analysis: Clock ticks while experts kept away from Syria gassing site". Reuters. Archived from the original on 26 August 2013. Retrieved 24 August 2013.
  19. "In Rush to Strike Syria, U.S. Tried to Derail U.N. Probe". IPS. 28 August 2013. Retrieved 28 August 2013.
  20. "Statement Attributable to the Spokesperson for the Secretary-General on alleged use of chemical weapons in Syria". United Nations Secretary-General. 25 August 2013. Retrieved 25 August 2013.
  21. "Syria to allow UN to inspect 'chemical weapons' site". BBC News. 25 August 2013. Retrieved 25 August 2013.
  22. Peter Walker and Tom McCarthy. "Syria: US secretary of state John Kerry calls chemical attack 'cowardly crime' - as it happened | World news" (به (هلندی)). theguardian.com. Retrieved 26 August 2013.
  23. "U.S. , Allies Prepare to Act as Syria Intelligence Mounts". The Wall Street Journal. 27 August 2013. Retrieved 28 August 2013.
  24. [www.aa.com.tr «پاسخ به 10 سوال درخصوص غوطه شرقی؛ محل وقوع یکی از بزرگترین جنایات قرن»] مقدار |نشانی بایگانی= را بررسی کنید (کمک). خبرگزاری آناتولی. ۲۲ فوریه ۲۰۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در پارامتر |پیوند بایگانی= نیاز به وارد کردن |تاریخ بایگانی= دارد (کمک). دریافت‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
  25. Amira, Dan (21 August 2013). "Many Killed in Syrian Chemical Weapons Attack?". New York. Retrieved 22 August 2013.
  26. Wilner, Michael (22 August 2013). "Syrian chemical attack an American nightmare". Jerusalem Post. Retrieved 24 August 2013.
  27. Masuma Ahuja (21 August 2013). "A partial list of Syria's suspected chemical weapons attacks this year". The Washington Post. Retrieved 27 August 2013.
  28. Sam Dagher & Farnaz Fassihi (22 August 2013). "Syria Presses Offensive, Shrugs Off Gas Attack Claims". The Wall Street Journal. Retrieved 27 August 2013.
  29. "Syrian forces bombard Damascus suburbs after rebels say gas attack kills hundreds". Reuters. 9 February 2009. Retrieved 24 August 2013.
  30. Martin Chulov, Mona Mahmood and Ian Sample (21 August 2013). "Syria conflict: chemical weapons blamed as hundreds reported killed". The Guardian. Retrieved 24 August 2013.
  31. Ian Black, Haroon Siddique and agencies (21 August 2013). "Syria chemical weapons claims: UN to hold emergency meeting". The Guardian. Retrieved 24 August 2013.
  32. "Syria forces blast sites of alleged chemical attacks: NGO". France24.com. 22 August 2013. Archived from the original on 28 October 2013. Retrieved 24 August 2013.
  33. "Suffering in Syria is clear, but cause and culprits are murky". CNN. 21 August 2013. Retrieved 24 August 2013.
  34. Oren Dorell (20 August 2012). "Rebels: Syrian medics die after treating attack victims". USA Today. Retrieved 24 August 2013.
  35. Pomegranate The Middle East. "Syria's war: Chemical mystery". Economist.com. Retrieved 26 August 2013.
  36. http://www.huffingtonpost.com/2013/08/24/doctors-without-borders-syria_n_3809955.html?ir=World
  37. "Syrian army bombarded suburbs of Damascus day after opposition accused regime of gassing hundreds in chemical attack. - Al Jazeera Blogs". Blogs.aljazeera.com. 22 August 2013. Retrieved 26 August 2013.
  38. Kendall, Bridget (23 August 2013). "Syria 'chemical attack': Distressing footage under analysis". BBC News. Archived from the original on 23 August 2013. Retrieved 23 August 2013.
  39. "Special Report on Use of Chemical Weapons in Damascus Suburbs in Eastern Gotas". Center for Documentation of Violations in Syria. 22 August 2013. Archived from the original on 27 August 2013. Retrieved 27 August 2013.
  40. Mahmood, Mona (22 August 2013). "Syrian eyewitness accounts of alleged chemical weapons attack in Damascus". The Guardian. Archived from the original on 22 August 2013. Retrieved 23 August 2013. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  41. Spencer, Richard (22 August 2013). "My breath seized up... I lost control of my body". The Daily Telegraph. Archived from the original on 22 August 2013. Retrieved 23 August 2013.
  42. Goodman, Amy (23 August 2013). "Syrian Activist on Ghouta Attack: "I Haven't Seen Such Death in My Whole Life"". Democracy Now. Archived from the original on 24 August 2013. Retrieved 24 August 2013.
  43. Blair, David (19 August 2013). "Syria gas attack is real, but the timing is questionable". The Telegraph. Retrieved 24 August 2013.
  44. Goldberg, Jeffrey (21 August 2013). "Does Anybody Care If Assad Uses Chemical Weapons Again?". Bloomberg. Retrieved 22 August 2013.
  45. "Assad senses West's weakness". Ynetnews.com. 22 August 2013. Retrieved 22 August 2013.
  46. Alexandra Hudson, "Syrian Kurdish leader doubts Assad would be 'so stupid' as to carry out gas attack" بایگانی‌شده در ۳۰ اوت ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine, ed. Alison Williams, Reuters, 27 August 2013, retrieved 29 August 2013.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.