بسیج
سازمان بسیج مستضعفین یکی از سازمانهای شبهنظامی و زیرمجموعهٔ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و یکی از مهمترین بازوهای قدرت جمهوری اسلامی ایران بهشمار میرود که مأموریت جذب، آموزش، سازماندهی و بهکارگیری نیروهای داوطلب مردمی را در راستای تحقّق اهداف انقلاب اسلامی و حفظ دستاوردهای آن بر عهده دارد.
بنیانگذاری | ۵ آذر ۱۳۵۸ (حکم)[1] ۱۰ اردیبهشت ۱۳۵۹ (تأسیس)[1] |
---|---|
بنیانگذار | سید روحالله خمینی[1] |
گونه | شبه نظامی[1] |
هدف | خدمت[1] |
زمینهها | امنیت داخلی، اجرای قانون، پلیس اخلاقی[1] |
رئیس | سرتیپ پاسدار غلامرضا سلیمانی |
سازمان مادر | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی[1] |
بودجه (۱۳۹۵) | ▲ ۳۵۷٫۰۸ میلیون دلار[2] |
کارمندان (۲۰۰۵ میلادی) | ۹۰٬۰۰۰ (تخمین CSIS)[1] |
شمار داوطلبان | ۱۱٫۲ میلیون (اطلاعات رسمی)[1] |
شعار تبلیغاتی | «ارتش بیست میلیونی»[1] |
بیانیه مأموریت | «برای ایجاد قابلیتهای لازم در همه افراد معتقد به قانون اساسی و اهداف انقلاب اسلامی برای دفاع از کشور، رژیم جمهوری اسلامی، و کمک به مردم در مورد حوادث و رویدادهای غیرمنتظره»[1] |
وبگاه |
این سازمان، که در گذشته با نام نیروی مقاومت بسیج شناخته میشد، در ۵ آذر ۱۳۵۸ به فرمان سید روحالله خمینی تشکیل شد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در دی ۱۳۵۹ بهطور قانونی رسمیت پیدا کرد[3] و به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تعلق گرفت. به اعضای این سازمان، بسیجی میگویند و طبق مادهٔ ۱۳ قانون مقررات استخدامی سپاه، بسیجی به فردی اطلاق میشود که داوطلبانه جهت تحقق ارتش ۲۰ میلیونی تحت پوشش سپاه درمیآید. به موجب همین مادهٔ قانونی، بسیجیان به سه دستهٔ «بسیج عادی»، «بسیج فعال»، «پاسداران افتخاری» تقسیم میشوند. در جنگ ایران و عراق از بسیجیان بیشتر برای ارسال بهصورت داوطلبانه و سازماندهیشده به جبههها استفاده میشد.
پیشینه
بسیج در ادبیات سیاسی
بر اساس یک تعریف، میتوان بسیج را همچون روندی در نظر گرفت که در آن یک واحد اجتماعی بسیار سریع بتواند بر منابعی کنترل پیدا کند که پیشتر بر آنها کنتری نداشتهاست. در واقع بسیج، هنگامی که از حالت گروهی فراتر رود و بخشی از جمعیت را به اعطای منابع خواستهشده برای دستیابی به هدف مطلوب برانگیزد، تبدیل به یک جنبش میشود. یکی از عوامل مؤثر در کار بسیج، میزان سازمانیافتگی است. در حرکت بسیج، روابط درونگروهی و فرهنگ مشترک هر چقدر محکمتر و گستردهتر باشد، احتمال پیروزی آن نیز بیشتر است، و این بدان سبب است که ارتباطات و فرهنگ مشترک باعث میشود که تعبیر یکسان و واحدی نسبت به امر مورد نظر به وجود بیاید. رهبری، لازمهٔ سازمان و بسیج است. گروههای بسیجگر سعی دارند با تقویت هر چه گستردهتر اعضای گروه و تضعیف دیگر پیوندهای اجتماعی و بزرگ کردن رهبر یا رهبران، باعث گسترش وفاداری اعضا در جامعه شوند. بسیج به دو صورت تهاجمی و تدافعی ظاهر میشود. بسیج تدافعی، وقتی صورت میگیرد که گروهی هنگام مواجه شدن با حملهٔ گروهی دیگر، منابع خود را بسیج میکند. میتوان شورشهای دهقانی و اشرافی را نوعی بسیج تدافعی دانست. بسیج تهاجمی، آن نوع از بسیج است که در فرصتهای مناسب برای این که اهداف و منابع خودش را محقق کند، دست به بسیج نیروهای خود میزند. بسیج انقلابی نوعی از بسیج تهاجمی است. همچنین بسیج تهاجمی نیازمند شناخت دقیق از محیط خارجی و رهبری کنشگرانه و کوشش سازمانی بیشتر است. از آنجا که بسیج هزینهبردار است، لذا خصوصاً بسیج تهاجمی باید از امکانات اقتصادی لازم برخوردار باشد. ایدئولوژی بسیج میتواند نمادها و شعارهای مورد نیاز بسیج را فراهم کند. سازمان، رهبری و ایدئولوژی از ابعاد اساسی روند بسیج انقلابی هستند. میتوان گفت که ایدئولوژی نقشی تعیینکننده در بسیج انقلابی دارد. یکی از وظایف ایدئولوژی، سرزنش کردن وضع موجود و یافتن ریشههای نابسامانی است. دومین وظیفهٔ ایدئولوژی، نشان دادن وضع مطلوب و اهداف و آرمانهاست. سومین وظیفهٔ آن، ارادهٔ تبیین تازهای از تاریخ به سود جنبش و ستایش از گذشتهٔ آن است.[4]
ایجاد بسیج (اواخر دههٔ ۱۳۵۰)
در ۵ آذر ۱۳۵۸ فرمان تشکیل «ارتش ۲۰ میلیونی» (بسیج) از جانب آیتالله خمینی صادر شد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در دی ۱۳۵۹ بهصورت قانونی رسمیت پیدا کرد. ابتدا مدتی مجد و پس از آن سالک فرماندهان بسیج بودند. محمدعلی رحمانی از سال ۱۳۶۲ مسئولیت آن را بر عهده گرفت او تا پایان جنگ هشت ساله عراق علیه ایران در این سمت فعالیت میکرد. وی توانست با روشی نوین نیروهایی را از پیر و جوان از نقاط دور افتاده و روستاها تا ادارات و دانشگاهها و دانش آموزان و روحانیون را سازماندهی نموده و با افزایش پایگاههای مقاومت از ۷۰۰۰ به ۲۱۵۰۰ پایگاه نیرویی بزرگ را بهوجود آورد تا در جهت اجرای فرمان خمینی به عنوان ارتش بیست میلیونی به جبهه اعزام نمایند که اعزام یکصد هزار نفری سپاه محمد حاصل این سازماندهی بود. رحمانی معتقد بود که واحد بسیج باید به صورت یک نیروی مردمی و فراگیر باقی بماند وی تا سال ۱۳۷۰ در بسیج حضور داشت. پس از درگذشت روحالله خمینی فشار سپاه برای تبدیل واحد بسیج مستضعفین به نیروی مقاومت بسیج افزایش پیدا کرد و در نهایت با خروج رحمانی از واحد بسیج و تغییر ساختار نیروی مقاومت بسیج تشکیل شد و افشار به عنوان اولین فرمانده نیروی مقاومت بسیج منصوب گردید. در تاریخ ۱۲ مهر ۱۳۸۸ سردار محمدرضا نقدی با حکم سیدعلی خامنه ای به سمت فرمانده بسیج منصوب شده و نام بسیج نیز از «نیروی مقاومت بسیج» به «سازمان بسیج مستضعفین» تغییر پیدا میکند و متعاقب آن برخی تغییرات و رویکردها، ساختار و سازمان و وظایف آن پدید میآید که یکی از نمونههای آن تشکیل گردانهای جدید با نام امام علی، امام حسین و بیتالمقدس و نیز شکلگیری قشرها ۲۲ گانه بسیج میباشد.
دههٔ ۱۳۹۰
در سال ۱۳۹۹، احمد علمالهدی، اعلام داشت که بسیاری از جوانانی که به علت «فقر» اقدامات شرورانه میکردند، «با کار فرهنگی» در سازمان بسیج جذب شدند و این افراد، از «اغتشاشات» جلوگیری کردهاند.[5]
فهرست رئیسان
ر. | رئیس | آغاز تصدی | پایان تصدی | طول دوران | منبع | |
---|---|---|---|---|---|---|
رئیس واحد بسیج مستضعفین | ||||||
۱ | امیر مجد | ۱۴ تیر ۱۳۵۹ | آذر ۱۳۶۰ | ۰–۱ سال | [6] | |
۲ | احمد سالک کاشانی | آذر ۱۳۶۰ | ۱۳۶۲ | ۱–۲ سال | [6][7] | |
– | اخوان سرپرست | ۱۳۶۲ | ۰ | [7] | ||
۳ | محمدعلی رحمانی (زادهٔ ۱۳۳۲) | ۲۷ بهمن ۱۳۶۲ | ۱۲ دی ۱۳۶۸ | ۵–۶ سال | – | |
فرمانده نیروی مقاومت بسیج | ||||||
۱ | [persian-alpha 1] علیرضا افشار | ۱۲ دی ۱۳۶۸ | ۲۰ اسفند ۱۳۷۶ | ۷–۸ سال | – | |
۲ | سید محمد حجازی (۱۳۳۵–۱۴۰۰) | سرتیپ پاسدار۲۰ اسفند ۱۳۷۶ | ۲۹ شهریور ۱۳۸۶ | ۸–۹ سال | – | |
– | محمدعلی جعفری (زادهٔ ۱۳۳۶) سرپرست | سرلشکر پاسدار۲۹ شهریور ۱۳۸۶ | ۲۲ تیر ۱۳۸۷ | ۰–۱ سال | – | |
۳ | حسین طائب (زادهٔ ۱۳۴۲) | ۲۲ تیر ۱۳۸۷ | ۱۲ مهر ۱۳۸۸ | ۱–۲ سال | – | |
رئیس سازمان بسیج مستضعفین | ||||||
۱ | محمدرضا نقدی (زادهٔ ۱۳۴۰) | سرتیپ پاسدار۱۲ مهر ۱۳۸۸ | ۱۷ آذر ۱۳۹۵ | ۶–۷ سال | – | |
۲ | غلامحسین غیبپرور | سرتیپ پاسدار۱۷ آذر ۱۳۹۵ | ۱۱ تیر ۱۳۹۸ | ۲–۳ سال | – | |
۳ | غلامرضا سلیمانی | سرتیپ پاسدار۱۱ تیر ۱۳۹۸ | متصدی | ۱–۲ سال | – |
ساختار و بودجه
سپاه پاسدارانانقلاب اسلامی |
---|
فرماندهی |
فرمانده کلفهرست فرماندهان |
نیروهای چهارگانه |
نیروی زمینینیروی دریایینیروی هوافضانیروی قدس |
سازمانها |
سازمان بسیج مستضعفینسازمان اطلاعاتحفاظت اطلاعاتحفاظت سپاهسازمان عقیدتی سیاسی |
نهادهای دیگر |
سپاه حفاظت هواپیمایی کشوردژبان کلقرارگاه سازندگی خاتمالانبیابنیاد تعاون |
نهادهای سابق |
نیروی مقاومت بسیجنیروی هواییستاد مشترکوزارتخانه |
دانشگاهها |
فرماندهی و ستادتربیت پاسداری امام حسین شهید مطهری بسیجعلوم پزشکی بقیةالله |
پرسنل |
رستههای تخصصیدرجههای نظامی |
رده |
نیروهای بسیج ایران از بدو تأسیس تا پایان مسئولیت سردار سید یحیی صفوی رسماً زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بودهاند. با تغییر فرماندهی سپاه و با روی کار آمدن سردار محمدعلی جعفری مسئولیت فرماندهی بسیج برای اولین بار به فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی واگذار گردید، و حسین تائب در تیرماه ۱۳۷۸ به فرماندهی بسیج منصوب شد اما پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری ایران فرماندهی بسیج به سردار محمدرضا نقدی سپرده شد. اخیراً و در تاریخ ۱۷ آذر ۹۵ رهبر جمهوری اسلامی ایران طی حکمی سرتیپ غلامحسین غیبپرور را به عنوان رئیس سازمان بسیج و جانشین فرمانده کل سپاه در امور بسیج منصوب کرد.[8]
عزیز جعفری با دستهبندی تهدیدات علیه جمهوری اسلامی به تهدید نرم، تهدید نیمهسخت (شورشهای مردمی بدون سلاح گرم،[9] تهدیدهای اقتصادی-سیاسی داخلی و خارجی[10]) و تهدید سخت (شورشهای مسلحانه، جنگ داخلی و جنگ خارجی) وظیفه مبارزه با تهدید نرم را به بسیج غیرنظامی، نیمهسخت را به بسیج نظامی و سخت را به نیروی زمینی سپاه و بسیج نظامی محول میکند.[11]
۱۳۹۰ خورشیدی، منجر به محکومیت جهانی و واکنشهای بینالمللی علیه دولت ایران شد.[12] دامنه این محکومیتها به حدی بود که آیتالله خامنهای نیز از حمله به سفارت بریتانیا انتقاد کرد.[13]
بخشها
- بسیج دانشآموزی
- بسیج دانشجویی
- بسیج جامعه پزشکی
- بسیج جامعه مهندسین
- بسیج اساتید
- بسیج ورزشکاران
- بسیج رسانه
- بسیج خواهران
- بسیج ادارات، بسیج کارمندی
- بسیج مساجد و محلات
- بسیج طلاب و روحانیون
- بسیج اصناف
- بسیج سایبری
- بسیج کارخانجات و شرکتها، بسیج کارگری
- بسیج ویژه برون مرزی بسیج موقت مورد نیاز در هر مکان و زمان
- سازمان اردویی، راهیان نور و گردشگری بسیج[14]
بودجه
براساس قانون برنامه چهارم توسعه بایستی هر سال ۴۰۰ میلیارد تومان برای بسیج در نظر گرفته شود که در سال اول برنامه یعنی سال ۱۳۸۴، ۱۷۳ میلیارد تومان و در سال ۸۵ نیز مجدداً ۱۷۳ میلیارد تومان در نظر گرفته شدهاست.[15] بگفته فرمانده بسیج و نشریه «صبح صادق» ارگان دفتر سیاسی سپاه بودجه این نهاد در سال ۱۳۸۷ ۲۰۰٪ افزایش پیدا کرده و به صورت جداگانه از این بودجه، ۵۰ میلیارد تومان نیز برای کمک به بسیجیان بیکار در نظر گرفته شدهاست.[16] در سال ۱۳۸۸ هم بر اساس اعلام نشریه برنامه ارگان معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهوری، بودجه بسیج ۴۵ میلیارد و ۲۳۸ میلیون تومان افزایش یافت.[17]
در سال ۱۳۸۳ به منظور تأمین منابع مالی و ارزی و رفع سریع مشکلات درمانی و خدماتی توانبخشی جانبازان و ایثارگران انقلاب اسلامی و تهیه تجهیزات و امکانات مورد نیاز گردانهای عاشورا و الزهرای بسیج معادل ۳۵۰ میلیون دلار از محل حساب ذخیره ارزی به بسیج اختصاص یافت.[18]
نیروی انسانی
بسیج در سراسر کشور ۲۳ میلیون و ۸۰۰ هزار نیروی داوطلب دارد.[19] در سال ۱۳۹۹، احمد علمالهدی، اعلام داشت که بسیاری از جوانانی که به علت «فقر» اقدامات شرورانه میکردند، «با کار فرهنگی» در سازمان بسیج جذب شدند و این افراد، از «اغتشاشات» جلوگیری کردهاند.[5]
به اعضای بسیج که درسطح مدارس راهنمایی ایران تحصیل میکنند پویندگان و به اعضای در سطح دبیرستان پیشگامان گفته میشود.[20] عضویتهای بسیج به گروههای زیر تقسیم میگردد:
- بسیجی عادی: عموم قشرها معتقد به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هستند که پس از گذراندن دوره آموزش عمومی به عضویت بسیج درآمده و سازماندهی میگردند.
- بسیجی فعال: آن دسته از بسیجیان عادی داوطلب هستند که واجد شرایط لازم بوده و پس از گذراندن دورههای آموزشی سازمان دهی شده و با سپاه همکاری میکنند.
- بسیجیان ویژه: این گروه که به پاسدار افتخاری هم شناخته میشوند افرادی هستند که صلاحیتهای یک پاسدار را دارا میباشند و پس از گذراندن آموزشهای لازم در این زمینه سازماندهی میگردند.[21]
- بسیجیان کادر:که بسیجیان فعال پس از گذراندن دورههای خاص به این سطح از عضویت میرسند.
اهداف و منش
اهداف بسیج مستضعفین به نقل از وبگاه آن به شرح زیر است:
- تحقق فرمایش روحالله خمینی مبنی بر تشکیل هستههای حزبالله
- ایجاد تواناییها و آمادگیهای لازم دفاعی در آحاد مردم در دفاع از کشور
- ایجاد تواناییهای لازم رزمی در نیروهایی که توانایی شرکت در عملیاتهای کلاسیک و بزرگ را دارند
- ایجاد تواناییهای لازم در آحاد مردم بهمنظور کمک به هنگام بروز بلایا و حوادث غیر پیشبینی
- کمک به دولت در امر سازندگی[22]
حقوق بشر
سربازی کودکان
- بسیج از افراد زیر هیجده سال «داوطلب» در طول جنگ ایران و عراق استفاده میکرد، این سازمان همچنان از افراد زیر هیجده سال به صورت داوطلب استفاده میکند.[23][24]
رخدادها
- براساس گزارش سازمان دیدهبان حقوق بشر، قوه قضائیه ایران در سال ۲۰۰۷ حکم سابق محکومیت شش بسیجی که در سال ۲۰۰۲ پنج نفر را کشته بودند را معلق کرد[25]
- موضوع مرگ زهرا بنییعقوب که در سال ۸۶ پس از بازداشت، در بازداشتگاه بسیج جان خود را از دست داد مسئلهساز شد. مسئولین این موضوع را خودکشی اعلام کردند ولی برخی از افراد از جمله خانواده بنی یعقوب با رد موضوع خودکشی اعلام کردند که بعضی مدارک ارائه شده توسط مقامات مربوطه دستکاری شدهاست[26]
عملیاتها و اثرگذاریها
انتخابات نهم ریاست جمهوری
مهدی کروبی در سال ۱۳۸۴ بسیج را متهم به دخالت درانتخابات ریاست جمهوری به نفع محمود احمدینژاد کرد.[27] برخی از اصلاح طلبان نیز نیروهای بسیج را متهم به دخالت درانتخابات به نفع احمدینژاد حتی از طریق تخلفات انتخاباتی میکنند؛ ولی اصولگرایان این موضوع را رد میکنند. منتقدان معتقدند که بسیج از طریق تشکیلات سازمانی خود عملاً در امر انتخابات مداخله جناحی میکند.[28]
انتخابات دهم ریاست جمهوری
در انتخابات دهم ریاست جمهوری نیز میرحسین موسوی با نوشتن نامهای به سید علی خامنهای اعتراض خود را نسبت به مداخله نیروهای بسیج و سپاه در انتخابات نشان داد.[29] هم چنین بگفتهٔ سازمان عفو بینالملل، بسیج زخمیان و مجروحان را از بیمارستانها جمع میکند و به مکانی نامعلوم انتقال میدهد. همچنین این نیروها اجازهٔ ثبت مشخصات افراد مجروح توسط کارکنان بیمارستانها را نمیدهند. به گزارش دیدبان حقوق بشر «نیروهای شبه نظامی بسیج برای خاموش کردن بانگ «الله اکبر» شبانهٔ مردم از پشتبامها، شبانه به خانههای مردم یورش میبرند، با شکستن در خانهها بهزور وارد خانههایشان میشوند، لوازم شخصی آنان را درهم میشکنند و ساکنان را مورد ضرب و شتم قرار میدهند.»[30]حسین طائب، فرماندهٔ نیروی مقاومت بسیج، ادعا کردهاست افرادی «لباس پلیس یا بسیج را پوشیده بودند» و دست به خرابکاری زدهاند که برخی از این افراد دستگیرشدهاند. همچنین طائب استدلال میکند که از آنجایی که ورود به بسیج آسان است افرادی ممکن است از این طریق خواسته باشند بسیج را بدنام کنند.[30]
یک نوار ویدیویی که توسط شبکهٔ تلویزیونی کانال چهار بریتانیا منتشر شدهاست، تیراندازی یک عضو پایگاه بسیج در تقاطع خیابان آزادی و خیابان جناح را از پشتبام به سمت مردم نشان میدهد؛ تیراندازیای که در اثر آن دستِکم هفت نفر کشته شدند. حسین طائب مسلح بودن بسیج را رد کردهاست ولی تأکید میکند که در صورت حمله به منطقه نظامی و تحت تسلط بسیج، این گروه به هر طریق ممکن از خودش دفاع میکند.[30]
سرلشکر بسیجی، فیروزآبادی رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در نامهای که خطاب به امام غایب شیعیان حجت بن حسن نوشت، مدعی شد که بسیجیان و نیروهای مسلح از هیچ نوع اسلحهای برای سرکوب مردم در جریان تظاهرات مربوط به اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری استفاده نکردهاند و کسانی را که کشته شدهاند کشتههای دروغی خواند. وی مدعی شد که: در ۳۰ خرداد آشوبگران و منافقان با چهرهای جدید که چندان هم بیارتباط با منافقان سابق نیستند، بر ملت یورش آورده و به ضرب و جرح شدید نیروهای امنیتی پرداختهاند. [31][32] بهدنبال فعالیتهای نیروهای بسیجی در جریان وقایع بعد از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری در ایران، سازمان عفو بینالملل در بیانیهای خواستار انحلال نیروهای مقاومت بسیج در ایران شد. ناوی پیلای، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، از دولت ایران خواست تا نیروهای بسیج را از اعمال خشونت علیه معترضان بازدارد.[30]
احمدی مقدم فرماندهٔ نیروی انتظامی در واکنش به اعتراضات مردمی به ضرب و شتم و سرکوب تظاهراتکنندگان توسط لباسشخصیها در مراسم صبحگاه ناجا گفت: مگر راهپیمایان غیرقانونی و اغتشاشگران لباس یونیفرم داشتند، آنها نیز لباسشخصی بودند. [33]
عملیات استشهادی
گروهی از بسیجیان برای مقابله با حمله نظامی آمریکا به ایران، احتمال استفاده از عملیات استشهادی را مطرح کردهاند.[34] درآبان ۱۳۸۴ بسیج دانشجویی دانشگاه شاهرود صدها فرم شرکت داوطلبانه در عملیات استشهادی را دراختیار داوطلبان قرار داد.[35] بسیج عملیات استشهادی خود را همانند اقدام رضای کرمانی در ترور ناصر الدین شاه اعلام کردهاست.[36]
اثرگذاری در فضای آنلاین و شبکههای اجتماعی
در سال ۱۳۹۹، محمدرضا تویسرکانی، نماینده علی خامنهای در بسیج، افزون بر اشاره به عضویت ۱۵۰ هزار «طلبه» در بسیج، از راهاندازی چندین هزار حساب کاربری در شبکههای مجازی خبر داد. او همچنین گفت: «در سازمان بسیج طرحی به عنوان «طرح ثامن» وجود دارد که بر اساس آن چند هزار کانال در فضای مجازی ایجاد شدهاست».[37]
بازخوردها و دیدگاههای پیرامون
انتقاد به طرح تقویت بسیج و پیامدهای آن
در پی تصویب کلیات طرح تقویت نیروهای بسیج مستضعفین تنی چند از نمایندگان سرشناس مجلس با این طرح مخالفت کردند و آن را متهم به ایجاد جو و فضای امنیتی در بخشهای غیرنظامی جامعه کردهاند. احمد توکلی این طرح را مغایر با اصل ۶۰ قانون اساسی قلم داد کرد. رضا علیجانی در نقد افزایش اختیارات بسیج مستضعفین گفت که چون این نیروها تحت آموزش نیروهای تندروی سپاه پاسداران قرار میگیرند تبدیل به پیادهنظامی میشوند که در راستای تحقق سیاستهای تندروانه قد علم میکنند تا به گروههای سیاسی مخالف فشار وارد کنند. این موضوع از ابتدای انقلاب و در روزهای نخسته اولین انتخابات ریاست جمهوری کشور نیز مشاهده شده که نیروهای از این دست همیشه دولتهایی که همگرایی چندانی با ولایت فقیه نداشتند را همواره تحت فشار قرار میدادند. مثل دوران ریاست جمهوری بنی صدر، خاتمی و هاشمی رفسنجانی، و حتی دولت روحانی در عصر کنونی. این تحلیلگر مسائل سیاسی میگوید نیروهای این چنینی در زمانی به کاره ارگان یادشده میآیند که خود سازمان بهطور قانونی نمیتواند در آن مسئله دخول و اعمال نظر کند. اینجاست که از این نیروهای خودسر استفاده میکند تا جامعه و قشر تحصیل کرده را مرعوب نمایند. نمونهٔ این اقدامات نیز تظاهرات علیه بدحجابی، حمله به سینما و سینماگران و حتی حمله به نمایندگان مجلس است. این اقدامات در واقع مصداق به خیابان کشیدن بحثهای فرهنگی و اجتماعی است.[38]
یادداشت و پینوشت
- در حین تصدی، درجه سرتیپی دریافت کرد
- Robin B. Wright, ed. (2010), The Iran Primer: Power, Politics, and U.S. Policy, US Institute of Peace Press, pp. 62–65, ISBN 1-60127-084-4
- "Iran decreases IRGC budget for next year". AzerNews Newspaper. 18 January 2016. Retrieved 30 March 2016.
- چگونگی شکلگیری سازمان بسیج مستضعفین باشگاه خبرنگاران جوان
- حسین بشیریه، انقلاب و بسیج سیاسی،انتشارات دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات چاپ دانشگاه تهران، چاپ هفتم،1387ش، صص78-81
- «علمالهدی: بسیاری از اوباش بسیجی شدند و جلو اغتشاشات را گرفتند». رادیو فردا. بایگانیشده از اصلی در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
- Nikola B. Schahgaldian, Gina Barkhordarian (March 1987), The Iranian Military Under the Islamic Republic (PDF), RAND, ISBN 0-8330-0777-7, retrieved 15 January 2017
- حسن شرافتی (۴ آذر ۱۳۸۸). «نگاهی به بسیج از ابتدا تاکنون». خبرگزاری فارس. دریافتشده در ۲۸ آبان ۱۳۹۶.
- انتصاب سردار غلامحسین غیبپرور به ریاست سازمان بسیج- farsi.khamenei.ir- 19 آذر 95
- کابینه دهم در معرض رأی نمایندگان مجلس - اخبار مرتبط - سرخط
- Psychological Operation - حکومت نرم و دکترین اقدام نامتقارن در جهاد نرم::
- مانور شش روزه نیروی انتظامی در سطح شهر تهران | • ایران | Deutsche Welle | ۰۹٫۱۱٫۲۰۰۸
- محکومیت جهانی حمله به سفارت بریتانیا در تهران، بیبیسی فارسی
- انتقاد آیتالله خامنهای از حمله به سفارت بریتانیا در تهران، بیبیسی فارسی
- [سازمان اردوئئ، راهیان نور و گردشگری بسیج «سازمان اردوئئ، راهیان نور و گردشگری بسیج»] مقدار
|نشانی=
را بررسی کنید (کمک). - افزایش ۵/۲۹ درصدی بودجه دفاعی روزنامه شرق، ۱۱ بهمن ۱۳۸۴
- افزایش ۲۰۰ درصدی بودجه پایگاههای بسیج وبگاه رادیوفردا
- ۲۴۲ میلیارد تومان کاهش بودجه آموزش و پرورش روزنامه سرمایه، ۲۵ مرداد ۱۳۸۸
- مخالفت دولت با برداشت مجلس از حساب ارزی وبگاه بیبیسی فارسی
- سردار نقدی در برنامه تلویزیونی «متن ـ حاشیه»:۲۳ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر عضو بسیج هستند/ از کسی تاکنون شکایت نکردهایم/ رابطه بسیج با این دولت مانند دولت قبل است خبرگزاری فارس
- ایران: نیروهای شبه نظامی برای نا آرامیهای شهری آماده میشوند وبگاه رادیو اروپا آزاد
- انواع عضویت در بسیج بایگانیشده در ۲۷ نوامبر ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine، سایت رسمی بسیج مستضعفین.
- «اهداف، مأموریت، وظایف». بسیج کارکنان دانشگاه. دریافتشده در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۷.
- Child Soldiers Global Report 2008 - Iran unhcr
- گزارش ۲۰۰۸:ایران بایگانیشده در ۲۶ اوت ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine وبگاه ائتلاف برای توقف سربازی کودکان
- اعتراض دیدهبان حقوق بشر به دستگیری جوانان در ایران وبگاه بیبیسی فارسی
- انتشار «رنجنامه» والدین زهرا بنییعقوب وبگاه رادیو زمانه
- کروبی پسر آیتالله خامنهای را به دخالت در انتخابات متهم کرد وبگاه بیبیسی فارسی
- 'تقلب در انتخابات' ریاست جمهوری؛ موضوعی که نظام را رها نمیکند وبگاه بیبیسی فارسی
- نامه میرحسین موسوی به آیتالله خامنهای
- «خرابکاریها کار بسیج نبود، برخی لباس بسیج بر تن داشتند». رادیو فردا. دریافتشده در ۲ ژوئیه ۲۰۰۹.
- «رنج نامه فیروز آبادی خطاب به امام زمان (عج) دربارهٔ انتخابات». بایگانیشده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۰. دریافتشده در ۱ ژوئن ۲۰۱۰.
- آفتاب - نامه سرلشکر فیروزآبادی به امام زمان(ع) در مورد انتخابات
- «خبرگزاری جمهوری اسلامی:: احمدی مقدم: بیبیسی و سفارت انگلیس مرکز هدایت آشوبهای اخیر بودند». بایگانیشده از اصلی در ۴ سپتامبر ۲۰۰۹. دریافتشده در ۲۵ آوریل ۲۰۱۰.
- عملیات استشهادی در برابر حمله نظامی آمریکا بایگانیشده در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine وبگاه آفتاب نیوز
- «برگزاری همایش استشهادیون در دانشگاه شاهرود». بایگانیشده از اصلی در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۹.
- همبستگی خود را با یگان استشهادی اعلام میکنیم وبگاه خبر گزاری مهر
- «نماینده خامنهای در بسیج: برای هدایت سیاسی، چند هزار حساب در شبکههای مجازی راهاندازی کردهایم». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۱-۰۱-۰۹. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۴.
- «طرح تقویت بسیج مستضعفین در خدمت به کدام نیروها؟».
جستارهای وابسته
منابع
- بسیج را بهتر بشناسیم (دویچه وله فارسی)
- تصویری از تلاش بسیجیان برای شکستن درب دانشگاه تهران و ورود به آن مجله تایم
- آخرین پیام حضرت روحالله در سالگرد تشکیل بسیج ساجد
پیوند به بیرون
- گزارش فعالیتهای پنج ساله بسیج مشرق نیوز
- جوانآنلاین (۲۰۱۹-۱۲-۱۵). «انتصابات جدید در برخی از معاونتهای بسیج». جوانآنلاین. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۲-۱۵.
- الموتی، جواد بخشی (۲۰۱۹-۱۲-۱۱). «سلیمانی: تقویت پایگاهها و قشرها بسیج در سال آینده از اولویت هاست - خبرگزاری مهر - اخبار ایران و جهان». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۲-۱۵.
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ بسیج موجود است. |
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به بسیج در ویکیگفتاورد موجود است. |