حمید نوری
حمید نوری (زاده ۹ اردیبهشت ۱۳۴۰ در تهران،[1] کارمند پیشین در قوه قضائیه ایران بودهاست. وی بر پایه مدارک و شواهد، عضو هیئت اعدام در گوهردشت کرج بودهاست. حمید نوری با نام مستعار «حمید عباسی» شناخته میشدهاست.[2]
اتهام مشارکت در اعدامهای سال ۶۷
نوری پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران در سمت کارمند دادستانی کار میکرد. در دورهٔ فعالیت او بیشتر از ۲۷۰۰ تن از مخالفان جمهوری اسلامی ایران از جناحهای گوناگون اعدام شدند. برخی منابع این شمار را تا پنج هزار نفر اعلام کردهاند.[3] گفته میشود وی از نزدیکان سید ابراهیم رئیسی و یکی از مسئولین هیئت اعدام در زندانهای اوین و گوهردشت (زندان رجاییشهر) کرج بودهاست.[4] او متهم به همکاری در آزار، شکنجه، و اعدام زندانیان سیاسی در جریان کشتار جمعی زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ در اوین و گوهردشت نقش مستقیم و فعال داشتهاست.[5] نوری با رد این اتهامها تأکید کرده که اشتباهی و بهجای شخص دیگری بازداشت شدهاست.[6]
دستگیری پس از سفر به اروپا
حمید نوری در روز شنبه ۹ نوامبر ۲۰۱۹ پس از پرواز از فرودگاه بینالمللی امام خمینی تهران به سوئد در فرودگاه استکهلم-آرلاندا با حکم دادسرای این کشور بازداشت موقت شد.[7][8] دادستانی سوئد در نخستین گام در روز چهارشنبه قرار بازداشت او بمدت یک ماه را صادر کرد.[9] پس از تمدید قرار بازداشت حمید نوری، این خبر به تیتر نخست همه رسانههای سوئد تبدیل شد. اگنس کالامارد، گزارشگر ویژه اعدامهای فراقانونی در سازمان ملل متحد گفت «این نخستین گام مهم به سوی عدالت دربارهٔ اعدامهای سال ۱۳۶۷ است.»[10] در ۸ ژانویه ۲۰۲۰ این قرار بازداشت تا ۵ فوریه ۲۰۲۰ تمدید شد.[11]
بازداشت حمید نوری نخستین مورد از بازداشت یکی از اعضای «هیئت مرگ» کشتارهای سال ۱۳۶۷ در خارج از مرزهای ایران است.[12]
اتهامها
اتهامهای مطرح شده در کیفرخواست علیه حمید نوری:[13]
- مشارکت در جنایت جنگی
- مشارکت در جنایات علیه بشریت
- مشارکت در شکنجه زندانیان سیاسی
- مشارکت در جرم مستمر دزدیدن پیکر اعدامشدگان و بازنگرداندن اجساد قربانیان به خانوادههایشان
منابع
- «زندانبان در زندان؛ حمید نوری، ایرانی بازداشت شده در سوئد کیست؟». IranWire | خانه. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۴.
- «حمید نوری از متهمان اعدامهای ۱۳۶۷ در دادگاهی در سوئد حاضر شد». ایران اینترنشنال. ۲۰۱۹-۱۱-۱۳. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۴.
- «دادگاه سوئد، با صدور حکم بازداشت حمید نوری، صلاحیت خود را برای رسیدگی به جرائم مرتکب شده در ایران تأیید کرد». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۱۹-۱۱-۱۳. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۴.
- «بازداشت حمید نوری، از مجریان مؤثر قتلعام ۶۷ در گوهردشت ــ گفتگو با ایرج مصداقی». رادیو زمانه. ۲۰۱۹-۱۱-۱۳. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۴.
- «حمید نوری از متهمان اعدامهای ۱۳۶۷ در دادگاهی در سوئد حاضر شد». ایران اینترنشنال. ۲۰۱۹-۱۱-۱۳. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۴.
- «استقبال گزارشگر سازمان ملل از بازداشت حمید نوری در ارتباط با اعدامهای ۶۷». radiofarda.com. رادیو فردا. ۲۳ آبان ۱۳۹۸. دریافتشده در ۲۳ آبان ۱۳۹۸.
- «یک مقام سابق قضایی ایران در رابطه با کشتارهای سال ۱۳۶۷ در سوئد بازداشت شد». صدای آمریکا. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۴.
- «بازداشت یک شهروند ایرانی در سوئد به ظن دست داشتن در کشتار ۶۷». bbc.
- ««دادیار سابق قوه قضاییه» در ارتباط با اعدامهای ۶۷ در سوئد دستگیر شد». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۴.
- «حمید نوری و کشتار ۶۷؛ از پاسدار به دادیار». bbc.com/persian. بیبیسی فارسی. ۲۲ آبان ۱۳۹۸. دریافتشده در ۲۲ آبان ۱۳۹۸.
- «حکم بازداشت حمید نوری 'یک ماه دیگر تمدید شد'». بیبیسی فارسی. ۸ ژانویه ۲۰۲۰.
- منتظری، امید (۲۰۱۹-۱۱-۱۳). «حمید نوری و کشتار ۶۷؛ از پاسدار به دادیار» (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۴.
- «حمید نوری دادیار سابق جمهوری اسلامی در سوئد بازداشت شد». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۱۹-۱۱-۱۳. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۴.