دوشانلو
روستای دوشانلو (سلمان کندی) یکی از روستاهای مشگین شهر تابع شهر تازه تأسیس قصابه و دهستان شعبان میباشد که در کنارجادهٔ مشکین شهر-تبریز (بیست کیلومتری مشکین شهر) قرار دارد که مجاور رود دوشانلو چایی میباشد که امروزه به دلیل خشکسالی آب اندکی در بستر آن جاری است. این روستا مجاور روستاهای آتشگاه روستای آقجه لو و علمدار (آلامبار) و روستای ینگجه میباشد.[1][2] روستای مورد نظر در قدیم زیر نظر بیگهای گیگلو اداره میشده و دشتهای اطراف آن نیز اوتراق ییلاقی طایفهٔ مزبور بودهاست.[1][3]
اطلاعات کلی | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | اردبیل |
شهرستان | مشگینشهر |
بخش | مشکین مرکزی |
دهستان | شعبان (مشگینشهر) |
نام محلی | دوشانلو |
نامهای دیگر | سلمان کندی |
نامهای قدیمی | دوشانلو و داوشانلو |
سال بنیاد | 1179-1200 |
مردم | |
جمعیت | 552نفر |
آبوهوا | |
میانگین دمای سالانه | 16 |
روزهای یخبندان سالانه | 75 |
اطلاعات روستایی | |
پیششمارهٔ تلفن | 0452572 |
وضعیت اب وهوا
این روستا دارای تابستانهای گرم و زمستانهای تقریباً سرد میباشد. آب آشامیدنی آن ازچشمهای که در کنار رود دوشانلو چای قرار دارد تأمین میشود که امروزه با لوله کشی آب استفاده از آب اشامیدنی برای مردم آسانتر شده اشت و آب کشاورزی ان در قدیم همانگونه که در لغت نامه ی دهخدا ذکر شدهاست از دوشانلو چایی تأمین میشده[4] که البته امروزه کشاورزی این روستا وابسته به سد خاکی کنار روستا است.[5]
نام
نام این روستا در زبان مردمان خود روستا دوشانلی نامیده میشود که از دو لغت ترکی دوشان به معنی خرگوش و پسوند لی که به معنی دارا (پسوند مالکیت) تشکیل شدهاست و معنی مکان دارای خرگوش را میدهد که وفور خرگوش در این منطقه از نژادهای مختلف وجه تسمیه ی نام را روشن میکند.[1][3] البته قبل ترها این مکان داوشانلو به معنی کوه دارای کندوی زنبور نیز خوانده میشدهاست والبته عشایر اینجا را با نام داوشانلی میشناسند.
پیشینه
این روستا با آنکه دارای مکا نهای باستانی از جمله تپهٔ پیر (قبرستان آن) و تپهٔ اوزون تپه میباشد لکن خود دارای قدمت زیادی نیست [1] پس از فتح گنجه توسط روسهای تزاری بدستور عباس میرزا توسط یکی از خانهای اردویش اکثر عشایر ترک گنجه (جمهوری اذربایجان)(از جمله طوایف ترکمن قاجارلوی گنجه؛شمس الدین لو و قزاق لوو..) را به جنوب ارس مهاجرت داد که بسیاری از مهاجران پس از مهاجرت به دلیل عدم وجود ییلاق و قشلاق برای طوایف خود در مسیر برای سکونت روستاهایی ایجاد کردند روستای مزبور نیز توسط مهاجران یکی از طوایف ترک مزبور تشکیل شدهاست.[6] که بنا به گفتهٔ مردم روستا پنج برادر (که جد طایفه بش دلی میباشند) که (از عشایر ترک گنجه بوده اند) به دلیل بیماری پدرشان در منطقه مجبور به اتراق و چادر زدن میشوند و پس از فوت پدرشان و دفن وی درمنطقه تمایلی به ادامهٔ مهاجرت نمیکنند و روستای مزبور را ایجاد میکنند.[1][7]
مردم
مردم روستا از دو طایفهٔ اصلی بش دلی(منشعب از عشایر ترک گنجه) و جانبالالی وچند طایفه کوچک دیگر تشکیل میشوند.[1][8]
محصولات
محصول معروف این روستا خیار میباشد که درمنطقه شهرت خاصی داشته و دارد.[5] در قدیم به دلیل کمی اب بیشتر گندم و جو و حبوبات و سیفیجاتی که کمتر به آب نیاز داشتهاند کشت میشدهاند ولی امروزه با گسترش سد خاکی کنار روستا باغهای هلو وسیب وشلیل نیز در روستابوجود امدهاند.[5]
سد خاکی
سد خاکی کنار روستا تنها سد کنار جاده اصلی مشکین شهر-تبریز میباشد پیشینهٔ این سد به سدی موسوم به سد گل محمد (جد خانوادههای گل محمدی و گلی کلانپا) بر میگردد که توسط وی با کمک اهالی به وجود نزدیک به هشتاد سال (یا بیشتر) در گذشته به وجود امده بودهاست که بعد از به کار امدن جمهوری اسلامی توسط دولت سد مزبور با اضافه کردن مزارع اطراف بسیار بزرگتر از قبل ومورد استفادهٔ همگان شد.[1][5][9]
جمعیت
این روستا در حوالی سالهای ۱۳۰۰ تا ۱۳۳۰ چنانکه مرحوم دهخدا در لغتنامه خود ذکر کردهاست ۲۷۹ تن سکنه داشتهاست.[4] و براساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمععیت آن 552 نفر (118 خانوار) بودهاست. والبته خیلی عظیمی از جماعت ان به شهرهای بزرگ اطراف یا پایتخت مهاجرت کردهاند.
تپهٔ باستانی پیر
این تپه در جنوب روستا کنار جاده قرار دارد که به دلیل وجود سه درخت(از راستهٔ داغداغان یا تاگوکTagouk یا ته گوک) که در راس این تپه وجود داشتهاند و در گذشته کلبه مانندی در میان این سه درخت وجود داشته که مردم در انجا پارچههایی را جهت نذر به بندهای موجود در کلبه میبستهاند و چنانکه پارچهشان تکان میخورد ان را نشان از قبولی حاجتشان میدانستند وپیر مردی نیز در انجا متولی این امور بودهاست. گفتنی است که مردمان شاخههای این درختان که دو اصله از آنها امروزه نابود شدهاست جهت شفا ی بیماریشان استفاده میکردند و جهت جلوگیری از چشم زخم از ان گرن اویزی درست میکردند( درخت داغداغان در فرهنگ عشایر ترکمن وترک مقدس میباشد ). در کنار این درختان قبرستانی باستانی وجود دارد که مدتها قبل مجسمه ای سنگی یک قوچ در آن بودهاست که آن نیز توسط سوداگران عتیقه به خیال وجود طلا نابود میشود.( اهالی روستای دوشانلو در گذشته نیز اموات خود را در تپه دفن میکردند که بعدها به دلیل سر بالایی بودن مسیر و سختی امر کفن و دفن از ضلع خالی قبرستان روستای اتشگاه که سهل الوصول بودهاست شروع به استفاده کردهاند).
منابع
- نگین سبز آذربایجان (مشگین شهر): آرزوگاه آزادگان، زادگاه آذر، گهواره نعمت، گواه کهن تاریخ نوشتهٔ نویسنده:قاسم پورایمان با تصرف
- روستاهای استان اردبیل
- سبلان، بابک، مشکین/ مولف مقصود اثنیعشری خیاوی
- واژهٔ دوشانلو لغتنامهٔ دهخدا
- http://www3.khorramabad.irna.ir/fa/News/80736906/اقتصادی/کار_برداشت_محصول_خیار_از_جالیزارهای_شهرستان_مشگین_شهر_آغاز_شد%5Bپیوند+مرده%5D
- ریچارد تاپر. تاریخ سیاسی اجتماعی شاهسونهای مغان. ترجمه حسن اسدی، نشر اختران
- ناسخ التواریخ تاریخ قاجار، تالیف محمدتقی سپهر کاشانی،انتشارات اساطیر
- ناسخ التواریخ تاریخ قاجار، تالیف محمدتقی سپهر کاشانی،انتشارات اساطیر،
- گفتههای مردمی
- «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.