دولومیت

ماده معدنی دولومیت با فرمول شیمیایی CaMg(CO۳)۲ در سه جهت رخ کامل دارد. اکثر دولومیت‌ها به رنگ‌های خاکستری مایل به کرم و سفید مایل به خاکستری یافت می‌شوند ولی برخی با رنگ‌های دیگری مانند سفید، زرد، سبز و سیاه هم دیده شده‌اند. این کانی دارای وزن مخصوص ۶/۲ گرم بر سانتیمتر مکعب، سختی آن ۴–۵/۳ و دارای جلای شیشه‌ای یا مرواریدی می‌باشد. عناصر تشکیل‌دهنده دولومیت عمدتاً اکسید منیزیم (MgO)و آهک (CaO) می‌باشد ولی ممکن است عناصر دیگری چون اکسیدهای آهن، سدیم و پتاسیم نیز در ساختمان آنها یافت شود. این کانی حاوی ۴/۳۰٪ (CaO)، ۹۲/۲۱ ٪ ،(MgO) و ۷/۴۷٪ (CO۲) می‌باشد. دولومیت به صورت لایه‌های عظیم با ضخامت‌های چند ده فوتی یافت می‌شود. آن‌ها حدود ۱۵٪ پوسته زمین را می‌سازند و به مقدار زیاد در تمام نقاط دنیا یافت شده‌اند و به عنوان یکی از اجزاء رایج سنگ‌های رسوبی شناخته می‌شوند. سنگ‌های حاوی دولومیت را با همان نام دولومیت یا سنگ آهک دولومیتی می‌شناسند. کانی‌های کربناته شامل کلسیت، آراگونیت، دولومیت می‌باشد. شاید هیچ ماده معدنی دیگری، مصارفی را که سنگ آهک و دولومیت دارند، نداشته باشد. سنگهای کربناته به خاطر خواص فیزیکی خود پایه‌های اساسی صنعت مصالح ساختمانی را تشکیل می‌دهند و از بدو تمدن بشری مورد استفاده بوده و در حال حاضر نیز مصارف این سنگها رو به افزایش است. سنگ‌های کربناته ۵۰٪ مخازن نفت و گاز دنیا و۹۵٪ مخازن نفت و گاز ایران را شامل می‌شوند. رسوبات کربناته از کلسیت (کم یا پرمنیزیم) یا آراگونیت و مقداری نیز دولومیت، پیریت و کوارتز، تشکیل شده‌اند.

  • کلسیت:
دولومیت
دولومیت (سفید) بر روی طلق
اطلاعات کلی
رده‌بندیCarbonate minerals
فرمول شیمیایی
(بخش تکراری)
CaMg(CO3)2
دسته‌بندی شرونتس-نیکل5.AB.۱۰
دستگاه بلوریدستگاه بلوری تریگونال
Crystal classتری‌گونال (۳)
H-M symbol : (۳)
گروه فضاییR۳
ساختار بلوریa = 4.8012(1), c = ۱۶٫۰۰۲ [Å]; Z = ۳
ویژگی‌ها
رنگسفید، خاکستری تا صورتی
رَخPerfect on {10۱1}، رخ تری‌گونال
Tenacityشکننده
سختی موس۳٫۵ تا ۴
رنگ خاکهسفید
وزن مخصوص۲٫۸۴–۲٫۸۶
ویژگی‌های ظاهریتک‌محوری (-)
ضریب شکستnω = ۱٫۶۷۹–۱٫۶۸۱ nε = ۱٫۵۰۰
دوشکستیδ = ۰٫۱۷۹–۰٫۱۸۱
انحلال‌پذیریانحلال‌پذیری ضعیف در محلول رقیق هیدروکلریک اسید
منابع[1][2][3][4][5]

کلسیت کم منیزیم دارای کمتر از ۴٪ مول MgCO۳ و کلسیت پرمنیزیم دارای بیش از ۴٪ مول MgCO۳ ¬(۱۹–۱۱٪ درصد مول) می‌باشند.

  • آراگونیت:

آراگونیت منیزیم کمی دارد و به جای آن استرانسیوم می‌تواند جانشین شود. از لحاظ پایداری کلسیت کم منیزیم پایدارتر از کلسیت پرمنیزیم و کلسیت پرمنیزیم پایدارتر از آراگونیت می‌باشد.

نوشتارهای وابسته

منابع

  1. Deer, W. A. , R. A. Howie and J. Zussman (1966) An Introduction to the Rock Forming Minerals, Longman, pp. 489–493. شابک ۰−۵۸۲−۴۴۲۱۰−۹ .
  2. Dolomite بایگانی‌شده در ۲۰۰۸-۰۴-۰۹ توسط Wayback Machine. Handbook of Mineralogy. (PDF). Retrieved on 2011-10-10.
  3. Dolomite بایگانی‌شده در ۲۰۰۵-۰۸-۲۷ توسط Wayback Machine. Webmineral. Retrieved on 2011-10-10.
  4. Dolomite بایگانی‌شده در ۲۰۱۵-۱۱-۱۸ توسط Wayback Machine. Mindat.org. Retrieved on 2011-10-10.
  5. Krauskopf, Konrad Bates; Bird, Dennis K. (1995). Introduction to geochemistry (3rd ed.). Newyork: McGraw-Hill. ISBN 978-0-07-035820-1. Archived from the original on 2017-02-26.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ دولومیت موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.