دومین جنگ صلیبی سوئد
جنگ صلیبی دوم سوئد (به انگلیسی: Second Swedish Crusade)یک لشکرکشی احتمالی نظامی سوئدی در قرن سیزدهم علیه تاوستیان، در فنلاند کنونی، به رهبری بیرگر جارل بود. دربارهٔ بسیاری از جزئیات این جنگ صلیبی بحثهای وجود دارد. پس از جنگ صلیبی، تاوستیان به تدریج تحت حکومت کلیسای کاتولیک و پادشاهی سوئد قرار گرفت.
تاریخچه تاوستیان
تاوستیان از اوایل عصر حجر ساکن سرزمین کنونی فنلاند بودهاند. منطقه اصلی تواستیا باستان در حوالی دریاچه واناجاوسی شکل گرفتهاست. مثالی از حضور تاوستیان در عصر آهن، تپههایی است که در جهت جنوب-شمال در حوالی هامنلینا ایجاد شدهاست. بر روی این تپهها قلههای متعددی ساختع شده بود در منابع تاریخی اولین بار از تاوستیان در سال ۱۰۴۲ یاد شدهاست.[1]
احتمالاً قدیمیترین جاده شناخته شده فنلاند (جاده گاو تواستیا) را با ساحل غربی فنلاند متصل میکند. اولین نشانههای مسیحیت را میتوان مربوط به قرن یازدهم دانست.
تاریخنگار ولیکی نووگورود تواستیان را در درگیریهای مکرر با نوگورود و کارلیان و همچنین سایر فنلاندیهای بالتیک از قرن ۱۱ تا ۱۴ توصیف میکنند. جنگ صلیبی دوم سوئد به فنلاند احتمالاً در سال ۱۲۹۳ فرایندی را آغاز کرد که تواستیا را به بخشی از پادشاهی سوئد تبدیل کرد.[2]
عقبه
سوئد از ابتدای قرن سیزدهم شروع به مستعمره نمودن فنلاند کرد، در سال ۱۲۲۰، سوئد سعی کرد در جنگهای صلیبی بالتیک شرکت کند، اما نتوانست جای خود را در استونی حفظ کند. یادداشتهایی از افراد کلیسایی سوئدی در سال ۱۲۳۰ در تواستیا وجود دارد که احتمالاً توسط اسقف فنلاند به نام توماس نوشته شدهاست. مسیحیت داشت به آرامی در فنلاند جای خود را باز میکرد که ظاهراً با واکنش شدید علیه مبلغین مسیحی روبرو شد، و در سال ۱۲۳۷، پاپ گریگوری نهم فراخوان جنگ صلیبی برای سوئدیها علیه «مرتدان و بربرها» فرستاد.
منابع تاریخی
تمامی جزئیات این جنگ صلیبی مربوط به نوشتههای اریک کرونیکل است که ماهیتی عمدتاً تبلیغاتی دارد و یک قرن پس از وقایع، در میان ناآرامیهای داخلی و جنگ با نوگورود نوشته شدهاست. تاریخنگار میگوید که جنگ صلیبی بین نبرد اسپارساترا در سال ۱۲۴۷ و مرگ پادشاه اریک (XI) در ۱۲۵۰ رخ دادهاست، و تاوستیان را به عنوان مخالفان سوئدی معرفی میکند. طبق تاریخچه، لشکرکشی در سوئد آماده شد و سپس از طریق دریا به یک سرزمین در ساحل، جایی که دشمن منتظر بود، انجام شد.
کرونیکل همچنین اشاره کرد که قلعه ای به نام taffwesta borg پس از جنگ تأسیس شد. کرونیکل همچنین جنگ صلیبی را با روسهای ارتدکس پیوند داد و به این نکته اشاره کرد که «پادشاه روسیه» سرزمین فتح شده را از دست دادهاست.
لوبک از حدود سال ۱۳۴۰ با یادداشت کوتاهی که بیرگر جارل فنلاند را تحت حکم سوئد ارائه کرد، این لشکر کشی را تأیید کرداست.[3]
تفسیرها
برخلاف اولین جنگ صلیبی سوئد، به نظر میرسد تردیدی وجود ندارد که تلاش سوئد برای مسیحی کردن فنلاند در اواسط قرن سیزدهم به اوج خود رسید. هنوز بسیاری از جزئیات، از جمله سال و ماهیت دقیق آن، همچنان موضوع بحث باقی ماندهاست.
ماهیت جنگ صلیبی
اگرچه تاریخنگار سعی داشت جنگ صلیبی را به عنوان یک جنگ پیروز تصور کند، اما این یک مرحله غیرمعمول خونین در روند در حال انجام بود که فنلاند وارد کشور سوئد شد. سوئد دارای یک دولت مرکزی و یک نیروی ایدئولوژیک قوی در قالب کلیسای کاتولیک بود. سردمداران فنلاندی که به آن پیوستند از قدرت و اعتبار برخوردار شدند[4]
زمان
قدمت این جنگ صلیبی تا حدودی مورد اختلاف بودهاست. علاوه بر تاریخ ۱۲۴۷–۱۲۵۰ داده شده در «وقایع نامه اریک»، مواردی وجود دارد که تاریخ حمله را به ۱۲۳۸–۱۲۳۹ یا ۱۲۵۶مرتبط میداند.
عواقب
در سال ۱۲۴۹، اوضاع به اندازه کافی برای تأسیس اولین کلیسا در فنلاند آماده شد، کلیسا دومنیکن تأسیس شد. این کلیسا تا پایان قرن در کنار استحکامات اسقف در کروینن بود.[5]
منابع
- «Hakutulos/Sökresultat». web.archive.org. ۲۰۰۷-۰۹-۲۷. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۲.
- «03.html (Erikskrönikan)». runeberg.org. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۲.
- «03.html (Erikskrönikan)». runeberg.org. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۲.
- «Suomen muinaismuistoyhdistys ry». www.muinaismuistoyhdistys.fi. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۲.
- «Hakutulos/Sökresultat». web.archive.org. ۲۰۰۷-۰۹-۲۷. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۲.