رضا رئیس‌التجار

رضا مهدوی یا آقا رضا خراسانی (۱۲۵۴–۱۳۲۰) ملقب به رئیس‌التجار، فرزند حاجی ابوالقاسم ملک‌التجار اصفهانی، از ملاکان خراسان بود که هفت دوره به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شد. در دورهٔ اول نمایندهٔ صنف تجار (یکی از طبقات ششگانهٔ دارای حق رأی) از ایالت خراسان بود.[1] در دوره‌های چهارم و پنجم نمایندگی سبزوار و در دوره‌های ششم، هفتم، هشتم، و نهم نمایندگی مشهد را بر عهده داشت.[2]

رئیس‌التجار در مجلس چهارم

پس از پایان تحصیلات مقدماتی به شغل خانوادگی تجارت و ملک‌داری مشغول شد.[3] امتیاز بهره‌برداری از راه شوسهٔ مشهد به قوچان را در دست داشت که به دلیل اهمال‌کاری و تعمیر نکردن راه باطل شد و منفعت زیادی را از دست داد.[4]

در آذر ۱۳۰۴ با کسب ۱۴۵۵ رأی به عنوان نمایندهٔ مشهد در مجلس مؤسسان نخست ایران حضور یافت و به انقراض قاجاریه و استقرار پهلوی رأی داد.[5]

روستای ملک‌آباد (هم‌اکنون باغ ملک‌آباد متعلق به آستان قدس رضوی) و روستای احمدآباد (هم‌اکنون خیابان احمدآباد) متعلق به او و برادرش، حاج محمدتقی ملک التجار، بودند که سر مالکیت آن‌ها با رضا شاه پهلوی درگیری‌هایی به وقوع پیوست.[6] او از بازرگانان و ملاکان ممتاز ایران بود و بیش از ۱۲۰ پارچه دهات در شیروان و سبزوار داشت. او تلاش زیادی برای عمران و آبادانی خراسان کرد.[7]

مهدوی در ۱۳۲۰ درگذشت و در حرم امام رضا، واقع در مشهد، مدفون است.[8] پسرش ابراهیم مهدوی در دوران محمدرضا شاه پهلوی دو بار به وزارت کشاورزی رسید.

کارنامهٔ انتخاباتی
انتخاباتسالحوزهٔ انتخابیهآراکل آرانتیجهمنبع
دور اول مجلس شورای ملی۱۲۸۵خراسانبرنده
دور چهارم مجلس شورای ملی۱۳۰۰سبزوار۱۰٬۸۶۳۱۱٬۸۵۷برنده[9]
دور پنجم مجلس شورای ملی۱۳۰۲سبزوار۹٬۷۰۴۱۵٬۲۰۴برنده[10]
مجلس مؤسسان اول۱۳۰۴مشهد۱٬۴۵۵برنده[11]
دور ششم مجلس شورای ملی۱۳۰۵مشهد۳۸٬۱۴۱۴۹٬۶۱۳برنده[12]
دور هفتم مجلس شورای ملی۱۳۰۷مشهد۳۱٬۵۸۶۴۷٬۲۴۴برنده[13]
دور هشتم مجلس شورای ملی۱۳۰۹مشهد۳۹٬۵۹۲۴۶٬۲۷۴برنده[14]
دور نهم مجلس شورای ملی۱۳۱۱مشهد۴۳٬۰۹۱۴۴٬۶۸۹برنده[15]

پانویس
  1. جواد نوائیان رودسری (۱۳ مرداد ۱۳۹۵). «نقش «خراسانیان» در پیروزی مشروطه». خراسان (۱۹۳۱۸): ۱۲.
  2. «رضا مهدوی (رئیس التجار)». مرکز پژوهشها.
  3. نظری، رجال پارلمانی ایران، ۸۲۳.
  4. «رجال صدر مشروطیت» (PDF). یغما. ۵ (۵۱). شهریور ۱۳۳۱.
  5. نظری، رجال پارلمانی ایران، ۸۲۳.
  6. هما سعادتمند (۳ مرداد ۱۳۹۸). «مَلکِ مُلکِ وقف». شهرآرانیوز.
  7. نظری، رجال پارلمانی ایران، ۸۲۳.
  8. جلالی، غلامرضا. مشاهیر مدفون در حرم رضوی. کتابخانهٔ دیجیتال نور. ۵. ص. ۴۶.
  9. «جلسه ۲: صورت مشروح مجلس یوم یکشنبه ۱۸ ذیقعده ۱۳۳۹ مطابق اول اسد ۱۳۰۰». کتابخانهٔ مجلس.
  10. «جلسه ۴: صورت مشروح مجلس عصر یوم شنبه ۲۵ حوت ۱۳۰۲ مطابق نهم شعبان ۱۳۴۲». کتابخانهٔ مجلس.
  11. نظری، رجال پارلمانی ایران، ۸۲۳.
  12. «جلسه ۲: صورت مجلس چهارشنبه نوزدهم مرداد ماه ۱۳۰۵ مطابق دوم شهرصفر ۱۳۴۵». کتابخانهٔ مجلس.
  13. «جلسه ۲: صورت‌مجلس روز دوشنبه ۱۴ آبان‌ماه ۱۳۰۷ مطابق ۲۱ جمادى‌الاولى ۱۳۴۷». کتابخانهٔ مجلس.
  14. «جلسه ۲: روز پنجشنبه ۲۵ دى ماه ۱۳۰۹(۲۵ شعبان‌المعظم ۱۳۴۹)». کتابخانهٔ مجلس.
  15. «جلسه ۲: صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۲۴ فروردین‌ماه ۱۳۱۲ (۱۷ ذى‌الحجه ۱۳۵۱)». کتابخانهٔ مجلس.

منابع
  • سلیمانی، کریم (۱۳۷۹). القاب رجال دورهٔ قاجاریه. تهران: نی. شابک ۹۶۴-۳۱۲-۴۸۴-۳.
  • نظری، منوچهر (۱۳۹۰). رجال پارلمانی ایران (از مشروطه تا انقلاب اسلامی). تهران: فرهنگ معاصر. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۱۰۵-۰۱۱-۴.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.