سید ابوالحسن حافظیان
سید ابوالحسن حافظیان (زاده ۱۲۸۲در مشهد - درگذشته ۲۳ اردیبهشت ۱۳۶۰ در مشهد) از نویسندگان و عرفای معاصر شیعه بود.[1][2]
وی از کودکی توسط پدرش که او نیز به عرفان علاقمند بود در دروس حسنعلی نخودکی اصفهانی (از عرفای معاصر شیعه و مقیم مشهد) حاضر شد. سید موسی زرآبادی و سید مظهر حسین هندی از دیگران استادان وی بودند. سال‌ها در یکی از حجره‌های فوقانی صحن عتیق رضوی (صحن انقلاب)- حجره‌های رو به قبله، در سمت شمال شرقی- به عبادت و ریاضت اشتغال داشت.[3][4]
او به دلیل بیماری فصول سرد سال را به هند عزیمت می‌نمود که حاصل آن ترویج و گسترش اسلام در آن سامان و از جمله کشمیر بود. قمر غفار ریاست دانشگاه زبان و ادب فارسی دهلی نو[5] معتقد است که حافظیان در کنار میر سید علی همدانی نقش مؤثری در گسترش اسلام در کشمیر داشته‌است. وی لوح محفوظ را در تپه «صوفی پوره» واقع در دامنه کوه ترال کشمیر، استخراج کرد.[6]
وی در هند با دختری ایرانی که پدرش استاد دانشگاه بود (پروفسور میرزا علی‌نقی شریفی از استادان دانشگاه بمبئی و از نوادگان می‌رسید علی همدانی) ازدواج کرده و پس از سقوط رضاخان به ایران بازگشت.
عزیزالله عطاردی در کتاب «فرهنگ خراسان» بخش طوس در شرح حال او نوشته‌است:[7]
- او پس از تحصیلات و فراگیری علوم متعارف و کسب فیوضات معنوی از محضر استادان از جمله مرحوم نخودکی و سیدموسی زرآبادی، عازم هندوستان شد و در آن کشور پهناور مقیم گردید او در هندوستان به محافل و مجالس اهل علم و ادب و عرفان نزدیک شد و در اکثر شهرها و ولایات هندوستان به تحقیق و تفحص پرداخت و با طبقات گوناگون آشنا شد حافظیان پس از مدتی اقامت در هند یکی از شخصیت‌های بزرگ مسلمان در آن کشور گردید و در همه شهرها و ولایات مشهور شد.
سید موسی زرآبادی از جمله استادان او در علوم غریبه بود. خود حافظیان بعدها به یکی از استادان مسلم علوم غریبه تبدیل شد.[8]
از جمله اقدامات وی در این سال بازسازی ضریح حرم علی بن موسی الرضا و نصب ضریح جدید در نیمه شعبان ۱۳۷۹ هجری قمری نصب نمود.
محمدرضا حکیمی دربارهٔ وی می‌گوید:
مرحوم حافظیان، در «هردوار» در آب گنگا غسل کرد، در بت خانه، پشت به بت و رو به قبله نماز خواند و بعد از نماز به صدای بلند و لحن عربی، قرآن قرائت کرد، مرتاضین زیادی استماع کرده و متأثر شدند.
محمدرضا حکیمی معتقد است که وی پیرو مکتب تفکیک بوده و به «سلوک شرعی» اعتقاد داشت، و از «سلوک صناعی» به دور بود.
مراسم بزرگداشت وی ۱۰ خرداد ۱۳۸۹ در دانشگاه کشمیر برگزار گردید.[9] همچنین بزرگداشت وی در سرای اهل قلم در مرداد ۱۳۹۰ برگزار گردید و از کتاب ارجنامه وی رونمایی شد.[10][11][12]
وی در رواق دارالسرور (یکی از رواقهای حرم علی بن موسی الرضا) مدفون است.
جستارهای وابسته
پانویس
- موسوی مطلق، سید عباس (۸ خرداد ۱۳۸۹). «به یاد استاد عارف، حضرت علامه حافظیان». جهان نیوز. دریافت‌شده در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۱.
- «سید ابو الحسن حافظیان (۱۲۸۲ ش-۱۳۶۰ ش)». کیهان فرهنگی، اسفند ۱۳۷۱ - شماره ۹۵. دریافت‌شده در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۱.
- معزی، محمدحسین. «به یاد استادسید ابوالحسن حافظیان». خبرآنلاین. دریافت‌شده در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۱.
- «شیخ هاشم قزوینی؛ ویژگیها و تمایزها». روزنامه قدس. ۱۹اردیبهشت ماه ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۱. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - «Hafezians "Preserved Brede" considered Novel and Prodigious from Elites Point of View». ۱۲ مه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۱.
- «شرح و تفسیر لوح محفوظ». وبگاه کتابخانه ملی ایران. دریافت‌شده در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۱.
- فیروزه حافظیان، سیده قدسیه. «علامه سیدابوالحسن حافظیان و گسترش علم و عرفان و نشر دین اسلام و زبان فارسی در شبه قاره هند». پیام زن:: شهریور ۱۳۸۸ - شماره ۲۱۰. دریافت‌شده در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۱.
- «آیت الله سید موسی زر آبادی قزوینی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۴.
- «بزرگداشت علامه ابوالحسن حافظیان در دانشگاه کشمیربرگزارمی شود». وبگاه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی. ۳ خرداد ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۱.
- «حافظ اسرار رونمایی شد». روزنامه کیهان، شماره ۱۹۹۸۳، صفحه ۱۴ (اخبار کشور). ۴ مرداد ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۱.
- «بزرگداشت علامه حافظیان در سرای اهل قلم». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۱.
- «کتاب زندگی‌نامه علامه سیدابوالحسن حافظیان رونمایی شد». خبرگزاری فارس. دریافت‌شده در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۱.