شوالیه تاریکی برمیخیزد
شوالیه تاریکی برمیخیزد (به انگلیسی: The Dark Knight Rises) نام فیلمی ابرقهرمانی، محصول سال ۲۰۱۲ به کارگردانی کریستوفر نولان است. کریستوفر نولان به همراه برادرش، جاناتان، فیلمنامهٔ فیلم را نگاشته و به همراه دیوید اس. گویر داستان آن را طراحی کردهاست. این فیلم بر اساس شخصیت بتمن کمیکبوکهای کمپانی دیسی کامیکس ساخته شده و سومین و آخرین قسمت سهگانهٔ شوالیه تاریکی نولان است. کریستین بیل در نقش بروس وین/بتمن، مایکل کین در نقش آلفرد پنیورث، گری اولدمن در نقش جیمز گوردون و مورگان فریمن در نقش لوشیوس فاکس، همگی نقشهای خود در دو فیلم قبلی را ایفا کردهاند. همچنین ان هتوی در نقش سلینا کایل، ماریون کوتیار در نقش میراندا تیت و تام هاردی در نقش بین ظاهر شدهاند.
شوالیه تاریکی برمیخیزد | |
---|---|
کارگردان | کریستوفر نولان |
تهیهکننده |
|
فیلمنامهنویس |
|
داستان |
|
بر پایه | شخصیتهای اثر دیسی کامیکس |
بازیگران | |
موسیقی | هانس زیمر |
فیلمبردار | والی فیستر |
تدوینگر | لی اسمیت |
توزیعکننده | وارنر برادرز |
تاریخهای انتشار |
|
مدت زمان | ۱۶۴ دقیقه[1] |
کشور |
|
زبان | انگلیسی |
هزینهٔ فیلم | هزینه کلی با مالیات بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار اما با اعتبار مالیاتی (en) به ۲۳۰ میلیون دلار کاهش یافت[3] |
فروش گیشه | ۱٫۰۸۴ میلیارد دلار[4] |
ابتدا نولان برای بازگشت به این پروژه، مردد بود، اما بعد از آن که به همراه دیوید اس. گویر و برادرش داستانی برای این فیلم ساخت، احساس کرد که میتواند برای این مجموعه، پایان رضایتبخشی داشته باشد. نولان از کتابهای سقوط شوالیه، شوالیه تاریکی بازمیگردد و سرزمین هیچکس برای طراحی داستان این فیلم استفاده نمود. شهرهای جوداپور، ناتینگهام، گلاسگو، لس آنجلس، نیویورک، نیوآرک و پیتسبورگ مکانهای این فیلم بودند.
فرش قرمز شوالیه تاریکی برمیخیزد در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۲ در نیویورک برگزار شد. این فیلم در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۲ در استرالیا و نیوزیلند و در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۲ در آمریکای شمالی و بریتانیا اکران شد. بعد از انتشار فیلم، بازخوردهای مثبتی از سوی منتقدان دریافت شد و همچنین بیش از ۱٫۰۸۱ میلیارد دلار در گیشه فروخت که آن را تبدیل به بیست و نهمین فیلم پرفروش تاریخ، سومین فیلم پرفروش سال ۲۰۱۲ و یازدهمین فیلم پرفروش ابرقهرمانی در تاریخ کرد.
داستان
هشت سال پس از مرگ هاروی دنت، با اجرای قانون دنت، تقریباً تمامی جرایم سازمانیافته ریشهکن شدهاست. جیمز گوردون که از نگفتن حقیقت احساس گناه میکند، جریان واقعی اتفاقافتاده به همراه استعفایش را در یک نامه مینویسد تا در سالروز مرگ هاروی دنت، آن را بخواند اما زمان را مناسب نمیبیند و تصمیم میگیرد این کار را نکند. بتمن هشت سال است ناپدید شده. بروس وین منزوی شده و به غیر از آلفرد کسی او را نمیبیند. سلینا کایل اثر انگشت بروس را از خانهاش به همراه یک نماینده مجلس میدزدد. سپس آنها را به فیلیپ استرایور دستیار جان دگت میدهد، در ازای برنامهای که تمام سوء پیشینه افراد را از تمامی پایگاههای اطلاعاتی دنیا پاک میکند. استرایور به کایل نارو میزند اما کایل با استفاده از تلفن نماینده مجلس به پلیس خبر میدهد و موفق میشود از محل بگریزد. گوردون و دیگر پلیسها به محل میرسند و رد افراد استرایور را میگیرند و به فاضلابهای شهر گاتهام میرسند. بین گوردون را میگیرد، ولی گوردون موفق میشود فرار کند و جان بلیک او را پیدا میکند. گوردون به بلیک ترفیع میدهد و او را کاراگاه میکند و بلیک هم گزارش تمام کارهایش را مستقیم به گوردون میدهد.
شرکت وین دیگر سوددهی ندارد و این به خاطر آن است که بروس پروژه کار بر روی رآکتور هستهای را از ترس استفاده نظامی از آن متوقف کردهاست. بین به بورس گاتهام حمله میکند و با استفاده از اثر انگشت بروس وین، شرکت وین را ورشکسته میکند. همزمان آلفرد پنیورث برای متوقف کردن بتمن از بازگشت، به او میگوید که ریچل قبل از مرگش برای او نامهای نوشته و در آن گفته که انتخاب او هاروی دنت است. اما نمیتواند او را متقاعد کند و تصمیم میگیرد بروس را ترک کند. برای آن که دگت به رآکتور دسترسی پیدا نکند، بروس از میراندا تیت میخواهد که کنترل شرکت وین را در دست بگیرد. بعد از آن، بین دگت را میکشد. سلینا کایل برای به دست آوردن برنامه پاک کردن سوابق، قبول میکند بتمن را به پیش بین ببرد، اما در واقع بتمن را در تله میاندازد. بین به بتمن میگوید که میخواهد راه رأسالغول را ادامه بدهد و به همراه باقیمانده اعضای انجمن سایهها شهر گاتهام را نابود کند. بتمن در مبارزه با بین شکست میخورد و بین کمر بتمن را میشکند و او را به یک زندان در خارج که فرار از آن تقریباً غیرممکن است، تبعید میکند. یکی از زندانیان داستان تولد فرزند رأسالغول را در این زندان برای بروس تعریف میکند و اینکه چگونه از زندان فرار کردهاست. بروس فکر میکند بین فرزند رأسالغول است.
همزمان بین تمام نیروهای پلیس گاتهام سیتی را در زیر زمین گیر میاندازد و راه خروجشان را میبندد. او شهردار گاتهام را نیز میکشد و دکتر پاول را مجبور میکند که رآکتور هستهای را به یک بمب هستهای تبدیل کند و بعد او را هم میکشد. بین ارتباط گاتهام را با بقیه دنیا قطع میکند و تهدید میکند اگر کسی سعی کند وارد گاتهام شود، بمب را منفجر خواهد کرد. با استفاده از نامه نوشته شده توسط گوردون، بین واقعیت را برای همه آشکار میکند و زندانیان زندان شهر گاتهام را آزاد میکند. زندانیان یک انقلاب را آغاز میکنند و افراد ثروتمند و مشهور شهر را دستگیر میکنند و یک به یک دادگاه نمایشی میبرند، جایی که در واقع برای همه حکم مرگ صادر میشود و دکتر جاناتان کرین قاضی دادگاه است.
پس از چند ماه درمان و تمرین، بروس از زندان میگریزد و به گاتهام باز میگردد تا با کمک کایل، بلیک، تیت، گوردون و لوشیوس فاکس جلوی منفجر شدن بمب را بگیرد. بتمن پلیسهای گیرافتاده در زیر زمین را آزاد میکند و به کمک آنها به جنگ افراد بین میرود. بتمن بین را شکست میدهد، اما در همین موقع میراندا تیت با چاقو بتمن را زخمی میکند و افشا میکند که نام اصلی او تالیا الغول است و او فرزند رأسالغول است که از زندان با کمک بین فرار کردهاست. او سعی دارد راه پدرش را ادامه دهد و سعی میکند با کنترل از راه دور بمب را منفجر کند، اما گوردون سیگنال آن را مسدود میکند. اما بمب به علت رسیدن هسته آن به ناپایداری، به هر حال منفجر خواهد شد. تالیا برای پیدا کردن بمب میرود و بین میخواهد که بتمن را بکشد، اما کایل با استفاده از بتپاد بین را میکشد. بتمن سعی میکند با کمک بت (هواپیمایی که فاکس برای بتمن ساخته) بمب را از کامیون حاملش که تالیا راننده آن است خارج کند و به رآکتورش وصل کند تا دوباره به پایداری برسد. کامیون تصادف میکند و تالیا قبل از مرگش، از راه دور رآکتور را از بین میبرد. برای بتمن راهی نمیماند جز آن که با بت بمب را از منطقه مسکونی خارج نماید. بمب بر روی خلیج منفجر میشود و مناطق مسکونی آسیبی نمیبینند.
در ادامه همه مرگ بتمن را قطعی میدانند و یاد او را به عنوان یک قهرمان گرامی میدارند. خانه بروس به یتیمخانه گاتهام اهدا میشود و بقیه میراث او به آلفرد میرسد.
بازیگران
- کریستین بیل در نقش بروس وین / بتمن:
- میلیاردری که زندگیاش را وقف دفاع از شهر گاتهام کرده است. نولان اعلام کرد که با توجه به فاصلهٔ هشت سالهٔ بین شوالیه تاریکی و شوالیه تاریکی برمیخیزد، وی پیرتر شده و در بهترین حالتش نیست.[5] بیل باز هم روش مبارزه کیسی برای این فیلم استفاده کرد، اما با توجه به وضعیت جدید بروس، باید تغییراتی در آن ایجاد میشد.[6] بیل اعلام کرد که شوالیه تاریکی برمیخیزد آخرین فیلمی خواهد بود که وی در ان نقش بتمن را ایفا میکند.[7]
- مایکل کین در نقش آلفرد پنیورث:[8]
- دستیار و مشاور قابل اعتماد بروس. آلفرد برای بروس مانند پدر بوده و به سخنان ناصحانهاش نیز ادامه میدهد. آلفرد نمیتواند بازگشت بروس به بتمن را بپذیرد و حتی وی را ترک میکند.
- گری اولدمن در نقش جیمز گوردون: کمیسر پلیس شهر
- مورگان فریمن در نقش لوشیوس فاکس
- ان هتوی در نقش سلینا کایل / زن گربهای همکار مرموز بتمن
- تام هاردی در نقش بین سردسته تروریستها و اخراجی انجمن سایهها
- ماریون کوتیار در نقش میراندا تیت / تالیا الغول
- جوزف گوردون لویت در نقش رابین جان بلیک
تیراندازی در آرورا، کلرادو
«من دربارهٔ هویت قربانیان این فاجعه تیراندازی چیزی نمیدانم اما میدانم که همه آنها به سینما آمده بودند تا یک فیلم ببینند. من معتقدم که فیلمها آثار هنری بزرگ و برجسته آمریکا هستند و تجربه تماشای یک داستان روی پرده سینما بسیار مهم و لذت بخش است. سینماها خانه من هستند و اینکه یک نفر این محیط عاری از گناه و امیدبخش را این چنین وحشیانه و غیرقابل تحمل به خشونت بکشاند، واقعاً برای من ناراحتکننده است. هیچکدام از ما نمیتوانیم چیزی بگوییم که بیانگر احساس قلبی ما نسبت به قربانیان بیگناه این جنایت ترسناک و وحشیانه باشد اما همواره به یاد آنها و خانوادههای داغدارشان هستیم و به آنها فکر میکنیم.»
در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۲، به هنگام نمایش فیلم در سینمای قرن ۱۶ در آرورا، کلرادو، شخص مسلحی که ماسک گاز به صورت زده بود، داخل سالن سینما بر روی مردم، آتش گشود.[10] در این حادثه ۱۲ نفر کشته و ۷۰ نفر زخمی شدند.[11][12][13] پلیس بلافاصله پس رسیدن به صحنه، شخص مجرم که جیمز هولمز نام داشت و در آن زمان ۲۴ ساله بود را دستگیر کرد.[14] گفته میشود پس از دستگیری، هولمز خود را جوکر معرفی کردهاست.[15][16]
کمپانی برادران وارنر اعلام کرد که عمیقاً از این حادثه متأثر شده و مراسم فرش قرمز فیلم در پاریس، مکزیک و ژاپن را کنسل نمود[17][18] و کمپین تبلیغاتی فیلم در فنلاند را نیز به حالت تعلیق درآورد.[19] چندین شبکه تلویزیونی در آمریکا، تبلیغات این فیلم را متوقف کردند. برادران وارنر، تبلیغ فیلم جوخه گانگستر که پیش از شروع فیلم شوالیه تاریکی برمیخیزد در سینماها پخش میشد را نیز از فیلم حذف کرد، زیرا در آن صحنهای وجود دارد که عدهای به تماشاگران فیلم در سینما تیراندازی میکنند.[20]
کریستوفر نولان در رابطه با این حادثه بیانیهای منتشر کرد و آن را حرکتی «وحشیانه و غیرقابل تحمل» خواند.[9] بازیگران فیلم هم در بیانیههایی جداگانه، با قربانیان این حادثه ابراز همدردی کردند. کریستین بیل شخصاً با خانوادههای قربانیان دیدار کرد و در مراسم یادبود آنان در آورورا شرکت نمود.[21]
انتشار
در روز ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۲، کمپانی برادران وارنر، یک اکران ویژه در شهر نیویورک[22] و در ۱۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۲، مراسم فرش قرمز فیلم برای افتتاح آن در اروپا، در لندن برپا شد.[23] فیلم در ۱۹ ژوئیه در نیوزلند و استرالیا[24] و یک روز بعد در آمریکای شمالی و بریتانیا، برای عموم اکران شد.[25][26]
بازخوردها
شوالیهٔ تاریکی برمیخیزد عموماً نقدهای مثبتی دریافت کرد. راتن تومیتوز با جمعآوری نظرات ۳۳۴ منتقد، اعلام کرد که ۸۷٪ آنها نظر مثبتی راجع به فیلم داشتهاند.[27] متاکریتیک بر پایه نظرات ۴۵ منتقد سینمایی، به فیلم نمرهٔ ۷۸ از ۱۰۰ داد.[28] سینمااسکور گزارش داد که تماشاگران فیلم، به آن نمرهٔ A دادهاند.[29]
روزنامه دیلی تلگراف به فیلم نمرهٔ کامل پنج ستاره را داد و آن را «فیلمی ابرقهرمانی بدون ابرقهرمان» خواند و این فیلم را با پدرخوانده: قسمت دوم مقایسه کرد. همچنین نمایش هاردی در فیلم را تحسین کرد و داستان پیچیدهٔ فیلم را نیز ستود.[30] کنت توران از لس آنجلس تایمز معتقد است که فیلم «قوی، قانعکننده و هیپنوتیزمکننده» است و آن را «بالاتر از حد انتظار برای یک فیلم ابرقهرمانی» میداند و در ادامه اعلام میکند که این فیلم بر پایهٔ هر استانداردی یک شاهکار است.[31] تاد گیلچریست از پلیلیستس نوشت: «این فیلم یک پیروزی سینمایی، فرهنگی و شخصی است و از نظر احساسی، الهامبخش است».[32] آیجیان به فیلم نمرهٔ ۹ از ۱۰ داد و به این نکته اشاره کرد که روند فیلم بیشتر شبیه به بتمن آغاز میکند است تا شوالیهٔ تاریکی.[33] گاردین به فیلم ۴ ستاره از ۵ ستاره داد و فیلم را «مستحکم و بهشدت یکپارچه» دانست.[34] اندرو اوهیر از سالون نوشت: «اگر شوالیهٔ تاریکی برمیخیزد فیلمی فاشیستی است، مسلماً بهترین فیلم فاشیستی و تاریکترین، هیجانانگیزترین و مشوشسازترین فیلمی است که تاکنون ساخته شده».[35] راجر ایبرت از شیکاگو سان-تایمز به فیلم ۳ ستاره از ۴ ستاره داد و نوشت: «فیلم به آرامی و با طرح داستانی مبهم و کاراکترهای بسیار زیاد شروع میشود، اما از همان ابتدا یک اوج مهیج را پایهریزی میکند».[36] ریچارد روپر به فیلم نمرهٔ A داد و فیلم را «باشکوه، زیبا و حماسهای ظالمانه و رضایتبخش» توصیف کرد.[37] وبسایت The London Film Review به فیلم نمرهٔ B داد و نوشت: «نولان در این فیلم به ما یادآوری میکند که ابرقهرمانان صرفاً یک سرگرمی بیهوده نیستند، بلکه بهترین تصور ما از خودمان هستند».[38] فوربز این فیلم را در کنار انتقامجویان و قسمت قبلی همین سهگانه یعنی شوالیه تاریکی به عنوان بهترین اقتباسهای کمیکبوکی سینما معرفی کرد.[39] در سال ۲۰۱۴، مجله امپایر با رأیگیری از خوانندگانش، «۳۰۱ فیلم برتر تاریخ» را معرفی کرد که شوالیه تاریکی برمیخیزد در رتبه ۷۲ قرار داشت.[40]
کریس توکی از دیلی میل در کنار ستایش جلوههای بصری فیلم، از طولانی بودن و روند آن و همچنین کمبود مزاح در آن انتقاد کردهاست.[41] تام چریتی از سیانان آن را «پایانی ناامیدکننده برای مجموعهای برتر» خواند و آن را بدترین فیلم نولان دانست.[42] آنتونی لین از نیویورکر گفت که «داستان فیلم متراکم و طولانی است و پر است از ارجاعاتی که تنها کسانی که دو فیلم قبلی را دیدهاند، درک میکنند.»[43]
در پی واکنش طرفداران فیلم به نظرات منفی دربارهٔ فیلم، راتن تومیتوز قسمت نظرات کاربران را از صفحهٔ این فیلم حذف کرد.[44] برخی طرفداران از تهدیدات علیه منتقدان این فیلم انتقاد کردند و برخی دیگر وبسایتهای منتشرکنندهٔ نظرات منفی دربارهٔ فیلم را تهدید کردند.[45]
منابع
- "THE DARK KNIGHT RISES". British Board of Film Classification. Retrieved December 13, 2014.
- "The Dark Knight Rises (2012)". British Film Institute. Archived from the original on 14 December 2014. Retrieved December 13, 2014.
- Fritz, Ben; Kaufman, Amy (July 17, 2012). "'The Dark Knight Rises' tracking is huge". Los Angeles Times. Retrieved August 22, 2012.
Financed and released by Warner Bros. , with 25% of the budget covered by Legendary Pictures, "The Dark Knight Rises" cost between $250 million and $300 million to produce. However tax credits brought that total closer to $230 million, said people familiar with the movie's economics but not authorized to discuss them publicly.
- "The Dark Knight Rises (2012)". Box Office Mojo. Retrieved December 14, 2012.
- O'Hara, Helen (November 21, 2011). "News on the Dark Knight Rises". Empire. Bauer Media Group. Retrieved November 22, 2011.
- "The Dark Knight Rises Production Notes (PDF)" (PDF). Deadline.com. Archived from the original (PDF) on 4 September 2012. Retrieved September 1, 2012.
- Nepales, Ruben V. (November 26, 2011). "Bale talks about his co-stars in 'Dark Knight Rises'". Philippine Daily Inquirer. Retrieved November 27, 2011.
- Boucher, Geoff (March 10, 2010). "Christopher Nolan takes flight with Superman: 'We have a fantastic story' [Updated]". Los Angeles Times. Retrieved July 5, 2010.
- Finn, Natalie (July 21, 2012). "Dark Knight Rises Director Christopher Nolan Breaks Silence on "Unbearably Savage" Colorado Shooting". E! News. Retrieved July 21, 2012.
- "Mass shooting at Batman premiere in Colorado". Herald Sun. Australia: News Corporation. July 20, 2012. Retrieved July 20, 2012.
- "10 dead in Aurora movie theater shooting". 9News.com. July 20, 2012. Archived from the original on 6 December 2012. Retrieved July 20, 2012.
- "Several reportedly dead, up to 20 injured after shooting at Colorado movie theater". Fox News. June 26, 2012. Retrieved July 20, 2012.
- "Officials release complete list of injured victims in Aurora massacre". Fox News Channel. January 10, 2013. Retrieved July 4, 2013.
- "Aurora 'Dark Knight' Shooting Suspect Identified: James Holmes". ABC News. July 20, 2012. Retrieved July 20, 2012.
- "'I'm the Joker': shooting suspect tells police". The Age. Australia: Fairfax Media. July 21, 2012. Retrieved July 21, 2012.
When Holmes was arrested outside the cinema, he told police: 'I'm the Joker.' Ray Kelly, the commissioner of New York police, who was kept updated by his colleagues in Colorado, said: 'It clearly looks like a deranged individual. He had his hair painted red, he said he was the Joker, obviously the enemy of Batman.'
- "12 killed at cinema in Colorado". News.com.au. July 21, 2012. Retrieved July 21, 2012.
In New York City, Police Commissioner Raymond Kelly said: 'It clearly looks like a deranged individual. He has his hair painted red. He said he was the Joker, obviously the enemy of Batman.'
- Leffler, Rebecca (July 20, 2012). "'Dark Knight Rises' Paris premiere scrapped following U.S. shootings". MSNBC. Archived from the original on 22 July 2012. Retrieved July 21, 2012.
- "Warner Bros. cancels 'Dark Knight Rises' premieres in Mexico and Japan". Entertainment Weekly. July 21, 2012. Retrieved July 21, 2012.
- Blencowe, Annette (July 20, 2012). "Batman-elokuvan nettikampanja keskeytettiin Suomessa". Yle.fi (به Finnish). Retrieved July 20, 2012. Unknown parameter
|trans_title=
ignored (help) - Blunt, Tom. "Warner Brothers Pulls 'Gangster Squad' Trailer, Schedules Emergency Reshoots". Word & Film. Archived from the original on 27 July 2012. Retrieved July 25, 2012.
- Malkin, Marc. "Dark Knight Rises Shooting: Christian Bale Visits Victims in Hospital". E! News. Retrieved July 24, 2012.
- Sacks, Ethan; Lestch, Corrine (July 16, 2012). "'Dark Knight Rises' premiere: Christian Bale, Anne Hathaway, Joseph Gordon-Levitt, Marion Cotillard and Gary Oldman grace 'black carpet' of AMC Loews Lincoln Square theater". Daily News. New York. Retrieved July 17, 2012.
- "Batman finale premieres in London". BBC News. 19 July 2012. Retrieved 9 December 2012.
- "IMAX Darling Harbour sets record with The Dark Knight Rises pre-sales". Inside Film Australia. July 11, 2012. Archived from the original on 15 December 2014. Retrieved December 28, 2012.
- Itzkoff, Dave (June 30, 2010). "A Man and His Dream: Christopher Nolan and 'Inception'". The New York Times. Retrieved June 12, 2010.
- McNary, Dave (May 3, 2010). "Batman sets date". Variety. Retrieved July 26, 2010.
- "Rotten Tomatoes". Retrieved 2014-08-28.
- "The Dark Knight Rises". متاکریتیک. CBS Interactive. Retrieved August 1, 2012.
- McClintock, Pamela (July 21, 2012). "Box Office Report: 'Dark Knight Rises' Now Headed For $165 Mil-$170 Mil Weekend". hollywoodreporter.com. Retrieved May 6, 2013.
- Collin, Robbie (July 16, 2012). "Batman: The Dark Knight Rises, first review". The Daily Telegraph. London: Telegraph Media Group. Retrieved December 28, 2012.
- Turan, Kenneth (July 18, 2012). "Review: 'The Dark Knight Rises' more than shines, and on many levels". Los Angeles Times. Retrieved December 30, 2012.
- Gilchrist, Todd (July 16, 2012). "Review: Visceral 'The Dark Knight Rises' Is A Cinematic, Cultural & Personal Triumph". The Playlist. Archived from the original on 20 October 2012. Retrieved December 30, 2012.
- Vejvoda, Jim (July 15, 2012). "The Dark Knight Rises Review". آیجیان. Retrieved December 28, 2012.
- Brooks, Xan (July 16, 2012). "The Dark Knight Rises – the first review". The Guardian. London: Guardian News and Media. Retrieved December 28, 2012.
- ""The Dark Knight Rises": Christopher Nolan's evil masterpiece". Salon. July 18, 2012. Retrieved July 19, 2012.
- Ebert, Roger (July 17, 2012). "The Dark Knight Rises". The Chicago Sun-Times.
- Roeper, Richard. "Dark Knight Rises". Retrieved September 16, 2012.
- Shodipe, Abi (July 22, 2012). "Review: The Dark Knight Rises". The London Film Review. Archived from the original on 3 February 2013. Retrieved December 28, 2012.
- Hughes, Mark (August 22, 2012). "The New Top 10 Best Comic Book Superhero Films Of All Time - Revised Edition". Forbes. Retrieved November 21, 2013.
- "The 301 Greatest Movies Of All Time". Empire. Retrieved May 29, 2014.
- Tookey, Chris (July 17, 2012). "The Dark Knight Rises review: Spectacular to look at but humourless and too long". Daily Mail. London.
- Charity, Tom (July 19, 2012). "Review: 'Dark Knight Rises' disappointingly clunky, bombastic". CNN.
- Tookey, Chris. "The Dark Knight Rises Review". The New Yorker. Retrieved January 9, 2013.
- Eric, Steven H. (July 19, 2012). "The Dark Knight Rises and Why Batman Matters". Flapship.com. Retrieved July 21, 2012.
- "Negative Dark Knight reviews spark vicious backlash". CBC News. July 18, 2012. Retrieved December 28, 2012.
پیوند به بیرون
- وبگاه رسمی (Warner Bros.)
- وبگاه رسمی (DC Comics)
- The Dark Knight Rises در بانک اطلاعات اینترنتی فیلمها (IMDb)
- The Dark Knight Rises title listing at the Internet Speculative Fiction Database
- The Dark Knight Rises در پایگاه دادههای فیلم تیسیام
- The Dark Knight Rises در آلمووی