صحنه‌سرا
صحنه‌سرا، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان رودسر در استان گیلان ایران است.
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | گیلان |
| شهرستان | رودسر |
| بخش | بخش مرکزی |
| دهستان | چینی جان |
| نام‌های دیگر | صحنه سران، صحن سرا |
| نام‌های قدیمی | سیاه سره، سرسران، ساره سران، صحن سران |
| سال بنیاد | دارای قدمت تاریخی |
  صحنه‌سرا | |
| مردم | |
| جمعیت | ۲۴۷ نفر (سرشماری ۹۵) |
| اطلاعات روستایی | |
| کد آماری | ۰۱۰۷۰۴ |
| ره‌آورد | برنج، نوغان، دام و طیور |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۴۲۶۴ |
جمعیت
این روستا در دهستان چینی جان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۸۱ نفر (۹۱خانوار) بوده‌است.
توصیف کلی
این روستا از ضلع شمالی در همسایگی روستای مازندان محله، از ضلع جنوبی در همسایگی روستای تاریخی تمیجان، از ضلع شرقی در همسایگی روستای کلکاسرا و از غربی در همسایگی روستای گواسرا قرار دارد.
این روستا از نظر توپولوژی در منطقه پستی قرار گرفته که در گذشته سیلاب‌های پاییزی باعث خساراتی می‌شده اما امروزه با برداشت از بستر رودخانه البرز که یک شاخه از پلرود می‌باشد، سیلاب در این منطقه کاهش یافته.
شغل اکثر مردم این روستا کشاورزی برنج و نوغان داری است، در گذشته طی قرار دادهایی که بین مالکین و کشاورزان عقد می‌شده عموماً در ۲ ماه اول بهار مردم مشغول به نوغان داری و از ماه سوم بهار تا ماه اول پاییز به کشاورزی برنج اشتغال داشتند و در پایان قرار داد مبلغ مورد قرار داد به مالکین تحویل داده می‌شده و معمولاً همراه آن هدایایی نیز به مالکین داده می‌شد. در کنار کار کشاورزی، همسران کشاورزان نیز به کار در باغات چایی در روستا اشتغال داشتند، اما امروزه تمام باغات چایی روستا خشک شده و فقط در بعضی نقاط بوته‌های چایی دیده می‌شود.
در فصل‌های پاییز و زمستان برخی به کار شکار اشتغال داشتند و اکثر شکار در این روستا در تالاب‌هایی که به صورت مصنوعی در مزارع ساخته می‌شود، مرغ هوایی و کبک بوده که امروزه در فصل زمستان نیز شکار می‌شوند.
نام قدیمی این روستا شهر تیمجان بوده و حمدالله موستوفی در نزهه القلوب از این شهر به عنوان یک شهر میانه یاد کرده‌است. طبق کتاب تاریخ گیلان و دیلمستان اثر سید ظهیر الدین مرعشی آملی این شهر یک بار ویران و در محل دیگری دوباره ساخته شده.
دین مردم منطقه
بر طبق سکه‌های ضرب شده در ضراب خانه تمیجان در بازه زمانی حکومت شاه اسماعیل صفوی، نکته جالب آن است که سکه‌هایی که در ابتدای حکومت ایشان ضرب شده شعار «لا اله الا الله محمد رسول الله» و سکه دیگری که متعلق به یک سال جلوتر است شعار «لا اله الا الله محمد رسول الله علی ولی الله و نام دوازده امام» منقوش شده.
با آن چیز که مدارک سکه‌شناسی گواه می‌کند می‌توان نتیجه گرفت که پیش از حکومت صفویه مذهب زیدی با فقه حنفی(تسنن) رایج بوده که با روی کار آمدن شاه اسماعیل و رواج مذهب تشیع اثنی عشری، این مذهب جای خود را به مذهب زیدی تسنن داده.[1]
زبان مردم
مردم این روستا به گیلکی بیه پیش و لهجه‌ای نزدیک به رودسری صحبت می‌کنند اما لهجه مردم روستاهای بعدی ماننده کهنه گوراب،پیش بیجار،سورکوه و لگموج به زبان مردم املش شباهت دارد.
نام‌های قدیمی روستا
سیر تغییر نام‌های این روستا گذشته‌ای طولانی دارد، رابینو به نام‌های سیاسر، سیاه سره، سرسران، صحن سرا اشاره کرده اما سید ظهیرالدین مرعشی تحت عنوان ساره سران تیمجان یاد کرده.[2]
طبق اسناد این روستا نام‌های سارسران، ساره سران، سارا سران، سارسرا، ساره سرا، صحنِ سران، صحنِ سرا و صحنه سران را داشته که به مرور آوای کسره به شکل «ه» در کلمه «صحن» ظاهر شده و به شکل امروزی صحنه سرا جلوه کرده. منسوبین به آنجا سارا سرانی، ساره سرانی، صحن سرائی، سارسرائی، ساره سرائی و… خطاب می‌شوند.
در بعضی کتب ساره سران را به قریه سارسر رضا محله کلاچایی نسبت می‌دهند، حال آن که اخیراً مشخص شد نام قدیم سارسر «سهر سر» بوده و هیچ ارتباطی به ساره سران ندارد.
شهرت اهالی
در اسناد مربوطه اهالی اینجا پسوند ساره سرائی، ساره سرانی، سارسرانی، سارا سرانی، گواسرایی ساره سرانی، صحن سرائی داشته‌اند. طبق اسناد بعد از سال ۱۲۹۸ به بعد نام روستا از ساره سران به صحن سران تغییر پیدا می‌کند
طبق روایات مردم محلی نام روستا بعد از ورود روس‌ها به سانه سران و سپس به صحن سران تغییر می‌کند، علت تغییر نام را سان دیدن قوای روس در این محل می‌دانند.
منابع
- مقاله از هوسم تا رودسر اثر افتخار روحی فر
- ولایات دارالمرز گیلان اثر ه. ل رابینو.
۶-تاریخ هوسم اثر سید رضا فندرسکی
- «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.