عادل‌شاه
عادل‌شاه افشار یا علیشاه، با نام اصلی علیقلی‌خان (د. ۱۱۲۷) دومین پادشاه دودمان افشاریه ایران و برادرزاده نادرشاه افشار بود. علیقلی‌خان پس از قتل نادر در قوچان، بیشتر فرزندان او، از جمله رضاقلی میرزا و نصرالله میرزا و تمامی زنانش را به قتل رساند و تنها شاهرخ میرزا، فرزند رضاقلی را زنده نگاه داشت. او در بیست و هفتم جمادی‌الثانی ۱۱۶۰ هجری در مشهد بر تخت سلطنت نشست، و از آن پس لقب علیشاه یا عادل‌شاه را عنوان خود ساخت.
| عادل شاه افشار | |
|---|---|
 | |
| سلطنت | ۱۱۶۰ تا ۱۱۶۱ ه.ق |
| تاج‌گذاری | ۲۷ جمادی‌الثانی ۱۱۶۰ ه.ق |
| پیشین | نادر شاه |
| جانشین | ابراهیم شاه، شاهرخ شاه |
| درگذشته | ۲ جمادی‌الثانی ۱۱۶۲ ه.ق مشهد |
| همسر(ان) | کتایون |
| دودمان | افشاریان |
| دین و مذهب | اسلام شیعه |
زندگی
عادل‌شاه افشار که از ۱۱۲۶ تا ۱۱۲۷ خورشیدی به مدت یک سال پادشاهی کرد، جانشین نادرشاه افشار و فرزند ابراهیم‌خان ظهیرالدوله افشار، برادر نادر بود. او زمانی که به قدرت رسید ۲۴ ساله بود. پس از قتل نادر در اعلامیه‌ای که صادر کرد مسئولیت قتل نادر را بر عهده گرفت. او خزائن نادرشاه را از کلات به مشهد انتقال داد که در حدود پانزده کرور بود (هر کرور ۵۰۰ هزار تومان) و همه را به اطرافیان بخشید. در این زمان ابراهیم‌خان، برادر وی که در نواحی مرکزی، جنوبی و غربی حکومت می‌کرد، اعلام استقلال کرد و به کمک اصلان‌خان سردار آذربایجان برای سرکوبی برادرش حرکت کرد. دو برادر در فاصله میان سلطانیه و زنجان به هم رسیدند، در این نبرد عادل‌شاه شکست خورد، بسیاری از سپاهیانش به ابراهیم‌خان پیوسته و بقیه متفرق شدند. عادل‌شاه به تهران گریخت، اما توسط امیر اصلان‌خان دستگیر و به ابراهیم‌خان تحویل داده‌شد. ابراهیم‌خان سرانجام دستور به کور کردن عادل‌شاه داد.
گفته شده‌است که آقا محمدخان قاجار به دستور وی مقطوع‌النسل شده‌است.
منابع
- عادل شاه افشار|تاریخ فا
- سایکس، سرپرسی، تاریخ ایران (جلد دوم).
- نادر شاه، بازتاب حماسه و فاجعه ملی، پناهی سمنانی، کتاب نمونه، چاپ چهارم، ۱۳۷۰
- نظری به تاریخ بختیاری در عصر افشار، مهرزادسرداراکبری خرادآذر، ابوالفضل عباس، ۱۳۸۹
پیوند به بیرون
- دانشنامهٔ ایرانیکا، مدخل «عادل شاه افشار» (به انگلیسی)
- دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، مدخل «ابراهیم شاه افشار»
| پادشاه پیشین: نادر شاه |
عادل شاه شاهنشاه ایران ۱۷۴۷ – ۱۷۴۸ |
جانشین: ابراهیم شاه |