عباس فرمانفرمائیان
عباس میرزا سالارلشکر (زادهٔ ۱۲۶۸، تبریز – درگذشتهٔ ۱۳۱۴، برلین) با نام خانوادگی فرمانفرماییان شاهزاده و دولتمرد دوره قاجار، نوه دختری مظفرالدین‌شاه و قانونگذار دوره پهلوی بود.
عباس میرزا فرمانفرماییان (سالار لشکر) | |
|---|---|
 | |
| وزیر عدلیه ایران | |
| مشغول به کار ۱۲۹۹ – ۱۲۹۹ | |
| پادشاه | احمدشاه قاجار |
| نخست‌وزیر | سپهدار رشتی |
| وزیر تجارت و فوائد عامه ایران | |
| مشغول به کار ۱۲۹۹ – ۱۲۹۹ | |
| نماینده مجلس شورای ملی | |
| حوزه انتخاباتی | مراغه (دوره‌های پنجم تا هفتم) |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۱۲۶۸ تبریز، ایران |
| درگذشته | ۱۳۱۴ برلن، آلمان |
| ملیت | ایرانی |
| دین | اسلام شیعه دوازده امامی |
زندگی
عباس میرزا پسر دوم عبدالحسین میرزا فرمانفرما و نام او برگرفته از نام جدّش عباس میرزا ولیعهد فتحعلی‌شاه بود. تحصیلات مقدماتی را در تهران گذراند. هنگامی که فرمانفرما به دستور مظفرالدین‌شاه به بغداد تبعید شد، سه پسر بزرگترش نصرت‌الدوله، عباس میرزا و محمدولی میرزا را همراه با خود برد و به کالج مسیحی سن ژوزف در بیروت فرستاد. پنج سال بعد عباس میرزا بیروت را به مقصد لندن ترک کرد و پس از مدتی وارد کالج سلطنتی نظامی ساندهِرست شد. او در بازگشت به ایران لقب سالار لشکر دریافت کرد که از القاب سابق پدرش بود و به حکومت همدان منصوب شد.
عباس میرزا در سال ۱۲۹۰ با زهرا مافی (درگذشته ۴ اسفند ۱۳۵۹) دختر میرزا رضاقلی‌خان نظام‌السلطنه مافی ازدواج کرد. زهرا در آن هنگام بانویی جوان و علاقه‌مند به هنر و مسلّط بر زبان فرانسه بود. عباس میرزا نیز زبان‌های فرانسه، انگلیسی و عربی را به روانی صحبت می‌کرد و به هنرهای عکاسی، ادبیات و اپرا علاقه داشت. او در همان سال عضو هیئت اعزامی ایران برای تهنیت تاج‌گذاری جرج پنجم به لندن رفت و پس از بازگشت به حکومت کرمانشاه منصوب شد. سالارلشکر برای مدتی عهده‌دار معاونت وزارت عدلیه بود. در کابینه سپهدار رشتی ابتدا به وزارت تجارت و فوائد عامه و بعد در ترمیم کابینه به وزارت دادگستری رسید. در کودتای ۱۲۹۹ به همراه برادرش نصرت‌الدوله دستگیر و زندانی شد.[1] سالارلشکر در دوره پنجم مجلس شورای ملی به عنوان نماینده مراغه وارد مجلس شد. او نخستین کسی بود که در تاریخ مجالس قانونگذاری ایران نماینده مراغه شد. این حوزه انتخابیه در چهار دوره نخست مجلس شورای ملی نماینده نداشت. عباس میرزا در دوره‌های ششم و هفتم مجلس نیز نماینده مراغه بود.
عباس میرزا در سنّ چهل و پنج سالگی بر اثر سرطان در برلین درگذشت و در همان شهر در گورستان دیپلمات‌ها در محله نویکلن به خاک سپرده شد.[2]
فرزندان
- هما فرمانفرمائیان (زاده ۱۲۹۳) با علی اتحادیه (۱۲۸۰، تبریز-۱۳۷۹، پاریس) ازدواج کرد و صاحب دو پسر و دو دختر شد: منصوره اتحادیه، رحیم اتحادیه، فرهاد اتحادیه و شیرین اتحادیه.
- تاج‌الملوک فرمانفرمائیان (۱۲۹۳ – ۱۴ دی ۱۳۸۰) با مرتضی خوانساری ازدواج کرد.
- عزت‌الملوک فرمانفرمائیان (زاده ۱۲۹۵) با مهدی پیرنیا پسر مشیرالدوله پیرنیا ازدواج کرد. صاحب یک پسر به نام پرویز پیرنیا شد. پرویز پیرنیا سه فرزند دارد: حسنعلی پیرنیا، امیرحسین پیرنیا و محمد پیرنیا.
- بهرام فرمانفرمائیان (زاده ۱۳۰۴) با بلقیس علم دختر محمدابراهیم علم (ملقب به شوکت‌الملک، مدتی حاکم خراسان و فارس) و خواهر امیراسدالله علم، نخست‌وزیر ایران ۱۳۴۱ – ۱۳۴۳، ازدواج کرد و دو پسر و یک دختر یافت: عباس فرمانفرمائیان، رضا فرمانفرمائیان و ندا فرمانفرمائیان.
- بهمن فرمانفرمائیان (خرداد ۱۳۱۳ – ۱۳ مهر ۱۳۹۱) گرافیست و فارغ‌التحصیل رشته گرافیک از آمریکا. با منیر کفائی ازدواج کرد و صاحب یک دختر به نام سحر فرمانفرمائیان شد.
- مهری‌دخت فرمانفرمائیان، با اصغر امامی ازدواج کرد و صاحب سه فرزند شد: میرحسین امامی، ابوالقاسم امامی و رضا امامی.
دودمان
پانویس
- عاقلی، باقر. ص. ۱۱۰۰
- «تاریخچه قبرستان دیپلمات‌ها». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۸ آوریل ۲۰۱۹.
منابع
- عاقلی، باقر (۱۳۸۳)، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (جلد دوم)، تهران: نشر گفتار با همکاری نشر علم
- Bahman Farman Farmaian (2003). "Prince Abbas Mirza (Salar Lashgar, Farman Farmaian), young man with a camera". Qajar Studies. Rottherdam, Santa Barbara, Tehran (III).
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Abbas Mirza Farman Farmaian». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۶ مهٔ ۲۰۲۱.