عقلانی شدن

به عقیده وبر عَقلانی شدن یا عُقلایی شدن فرایندی است که طی آن ذهن انسان سنتی دستخوش تغییر می‌شود. انسان سنتی انسانی است علت و معلول پدیده‌های دنیوی را اصولاً در تجربه جستجو نمی‌کند بلکه آن‌ها را به عوامل فوق طبیعی نسبت می‌دهد و به همین نسبت در سایر حوزه‌های زندگی هم به افسانه‌ها، تخیل‌ها و... معتقد است. در حوزهٔ سیاسی عقلانی‌شدن به معنی جای‌گزین شدن منابع مشروعیتی این‌جهانی به جای منابع سنتی، مانند عوامل فوق طبیعی، مذهبی و غیره، است.

در حوزه اداری عقلانی‌شدن به معنی حاکم‌شدن معیارهایی همچون شایسته‌سالاری و تخصص‌گرایی به جای روابط خانوادگی و قبیله‌ای است که در حکومت‌های پیشامدرن رایج بوده‌اند. در حوزه اقتصادی عقلانی شدن به معنی استفاده از ابزارهای کارآمد برای بیشینه‌سازی سود حاصل از فعالیت اقتصادی، بدون اعتنا به متون و احکام مقدس از هر نوع، می‌باشد. [1]

جستارهای وابسته

منابع

  1. دلیرپور، ۱۳۸۹، ص ۴
  • دلیرپور، پرویز، نوسازی و دگرگونی سیاسی، نشر پیام نور، ۱۳۸۹.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.