اخلاق پروتستانی و روح سرمایهداری
اخلاق پروتستانی و روح سرمایهداری (بهطور خلاصه: اخلاق پروتستانی) نوشتهٔ ماکس وبر یکی از مهمترین متنهای کلاسیک جامعهشناسی است. اخلاق کاری پروتستان شاید معروفترین سنخ آرمانی وبر باشد زیرا به بهترین وجه تعهد وی به روشی را نشان میدهد که به ادغام تحلیل علّی با مفهوم ذهنی انسان، حساس است.[1] این اثر ابتدا بهصورت یک مقالهٔ دو قسمتی در آرشیو علوم اجتماعی و سیاست اجتماعی (به آلمانی: Archiv für Sozialwissenschaft und Sozialpolitik) که وبر از سردبیرانش بود منتشر شد و بلافاصله بحثهای زیادی را در محافل آکادمیک برانگیخت. انجمن بینالمللی جامعهشناختی (به انگلیسی: International Sociological Association) این کتاب را مهمترین اثر قرن بیستم دانستهاست.[2]
![]() جلد "اخلاق پروتستانی و روح سرمایهداری" به زبان آلمانی (۱۹۳۴) | |
نویسنده(ها) | ماکس وبر |
---|---|
عنوان اصلی | Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus |
کشور | آلمان |
زبان | آلمانی |
گونه(های) ادبی | جامعهشناسی اقتصادی |
تاریخ نشر | ۱۹۰۵ |
شکل کنونی کتاب حاصل مجموعهای است که پارسونز در ۱۹۳۰ به چاپ رساند. وی با اجازهٔ ماریان وبر (همسر ماکس وبر) مجموع مقالهٔ دوقسمتی وبر که در سالهای ۱۹۰۴ و ۱۹۰۵ چاپ شده بود را به همراه مقدمهٔ ۱۹۲۰ او بر جلد اول جامعهشناسی دین در قالب کتابی به انگلیسی ترجمه و چاپ کرد.[3] از زمان انتشار اخلاق پروتستانی و روح سرمایهداری، واکاوی نقش باورهای دینی در تکوین روابط اجتماعی به یکی از مسائل مهم در جامعهشناسی کلان بدل شده است. این کتاب توسط دکتر عبدالمعبود انصاری از متن انگلیسی (ترجمه از آلمانی به انگلیسی توسط تالکوت پارسنز) ترجمه وتوسط انتشارات سمت در زمستان ۱۳۷۱ به چاپ رسیده است.
خلاصه
وبر به دنبال پاسخ به این سوال بود که چرا سرمایهداری در اروپای غربی و نه در هیچ جای دیگر جهان ریشه دارد. او از طریق تجزیه و تحلیل اسناد و مدارک تاریخی، اخلاق کار پروتستان را به عنوان یک سنخ آرمانی ایجاد کرد و از آن در تجزیه و تحلیل خود برای نشان دادن این که چگونه یک سیستم اعتقادی مقدس تا حدی مسئول سیستم بازار آزاد جهانی سکولار شد، استفاده کرد.[1]
در این کتاب وبر نوشتهاست که سرمایه داری در شمال اروپا هنگامی ظهور کرد که اخلاق پروتستانی و بهطور خاص کالوینیسم، گروههای انبوهی از مردم را برای درگیر شدن با کار در جهانی عرفی، توسعه بنگاههای خودشان و پرداختن به تجارت و تجمیع ثروت برای سرمایهگذاری برانگیخت. به عبارت دیگر اخلاق پروتستانی کار، نیروی مهمی در پشت کنش جمعی برنامهریزی نشده و هماهنگ نشدهای بود که توسعه سرمایه داری را تحت تأثیر خود قرار داد.[4]
عمدتاً ادیان، نگرشی مثبت به حیات دنیوی و جمعآوری اموال ندارند. اما وبر در این کتاب، و تا حدودی در پاسخ به مارکس و تحلیل ماتریالیسم تاریخی او نشان میدهد که اخلاق پروتستانی، مبتنی بر خوانشی خاص از الهیات پروتستان شاخه کالونیسم، سعادت اخروی و آن جهانی را در رستگاری این جهانی میبیند. در اصل وبر تأکید دارد که ثروتمند شدن در این دنیا میتواند نشانگر فیض و رحمت الهی به فرد مؤمن و نشانه ای از رستگاری اخروی او باشد.[5]
جستارهای وابسته
پانوشتها
- Adorjan، Michael؛ Kelly، Benjamin (۲۰۱۷). «Interpretive Sociology». The Blackwell Encyclopedia of Sociology. Oxford:Wiley-BlackwellEditors. ص. ۱ & ۲.
- Szakolczai: 2000, p. 101
- Szakolczai: 2000, p. 102
- Sung Ho: 2008
- وبر، ماکس (۱۳۷۳). اخلاق پروتستان و روح سرمایه داری. نشر نی.
منابع
- وبر، ماکس (۱۳۷۳)، اخلاق پروتستانی و روح سرمایهداری، ترجمهٔ عبدالکریم رشیدیان و پریسا منوچهری کاشانی، با مقدمهای از آنتونی گیدنز، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
- Szakolczai, Arpad (2000), Reflexive Historical Sociology, Routledge
- ^ Kim, Sung Ho (Fall 2008). "Max Weber". The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, CSLI, Stanford University. Retrieved August ۲۱، ۲۰۱۱.