علی بزرگ‌نیا

علی صدرالتجار متخلص به صدر (۱۲۷۳ مشهد – ۱۳۵۱ تهران) که نام خانوادگی بزرگ‌نیا برگزید، بازرگان و مالک و نمایندهٔ مجلس شورای ملی بود.

علی صدرالتجار (بزرگ‌نیا)
بزرگ‌نیا در ۱۳۳۵
نماینده مجلس شورای ملی
حوزه انتخاباتیسبزوار (شانزدهم و هجدهم تا بیستم)
حوزه انتخاباتیبجنورد (دوره هفتم)
اطلاعات شخصی
زاده۱۲۷۳
مشهد، ایران
درگذشته۱۳۵۱
تهران، ایران
ملیت ایرانی
دیناسلام شیعه دوازده امامی

پدرش حاج عبدالحسین تاجر بود. در مدرسهٔ نو مشهد نزد شیخ محمدحسن شیرازی درس خواند و به کمک معلمان خصوصی با زبان‌های فرانسه و روسی آشنا شد. او عضو انجمن ادبی خراسان بود و غزل و قصیده می‌سرود و اشعارش در جراید محلی و کشوری چاپ می‌شد. برای ادامهٔ تحصیل به اروپا رفت و در انگلستان و فرانسه در حوزه‌های اقتصاد و تجارت تجربه کسب کرد. پس از بازگشت به ایران، وارد عرصهٔ سیاست و عضو حزب دموکرات در خراسان شد.[1][2]

بزرگ‌نیا در سال ۱۳۰۴ به عضویت مجلس مؤسسان اول از ترشیز (کاشمر) انتخاب شد[3] که در آذر آن سال با تغییراتی در قانون اساسی به سلطنت پهلوی رسمیت بخشید. در سال ۱۳۰۷ در انتخابات دورهٔ هفتم مجلس شورای ملی به نمایندگی بجنورد برگزیده و به عنوان یکی از جوانترین نمایندگان مجلس، منشی هیئت رئیسه شد.[4] اما حمایت عبدالحسین تیمورتاش را از دست داد و دیگر نتوانست در دوره‌های بعد در زمان سلطنت رضاشاه به مجلس راه یابد.[5] در فاصلهٔ بین مجالس هفتم و شانزدهم، به کار ملک‌داری و تجارت پرداخت.[6]

در سال ۱۳۲۸ بزرگ‌نیا بار دیگر به عضویت مجلس مؤسسان، این بار از سبزوار انتخاب شد[1] که تغییراتی در قانون اساسی داد و مجلس سنا را افتتاح کرد. همان سال در انتخابات دورهٔ شانزدهم مجلس شورای ملی، به نمایندگی سبزوار انتخاب شد. در دوره‌های هجدهم، نوزدهم، و بیستم نیز بر همین کرسی تکیه زد.[7][8]

بزرگ‌نیا پس از رسیدن به هفتاد سالگی قانوناً دیگر نمی‌توانست در انتخابات مجلس رقابت کند، در نتیجه ریاست اتاق بازرگانی سبزوار را بر عهده گرفت. سپس در ۱۳۴۲ به وزارت کار رفت و رئیس ادارهٔ بیمهٔ کارگران شد. در ۱۳۵۱ در اثر سکتهٔ قلبی در تهران درگذشت و جنازه‌اش در مشهد دفن شد.[1]

همسرش صدرالملوک بزرگ‌نیا از نخستین نمایندگان زن در مجلس شورای ملی بود و در دوره‌های بیست‌ودوم و بیست‌وسوم به نمایندگی از خواف در مجلس حضور داشت.[9] برادرش محمد دانش بزرگ‌نیا نیز سابقهٔ نمایندگی مجلس شورای ملی و عضویت مجلس مؤسسان را داشت.

کارنامهٔ انتخاباتی
انتخاباتزمانحوزهٔ انتخابیهآراکل آرانتیجهمنبع
مجلس مؤسسان اول۱۳۰۴ترشیزبرنده[10]
دور هفتم مجلس شورای ملی۱۳۰۷بجنورد۶٬۳۱۳۷٬۲۳۱برنده[11]
دور شانزدهم مجلس شورای ملی۱۳۲۸سبزوار۱۳٬۸۰۹۱۵٬۵۵۶برنده[12]
مجلس مؤسسان دوم۱۳۲۸سبزوار۱٬۲۴۸برنده[13]
دور هجدهم مجلس شورای ملی۱۳۳۲سبزوار۱۷٬۴۰۴۱۸٬۵۵۷برنده[14]
دور نوزدهم مجلس شورای ملی۱۳۳۵سبزوار۹٬۶۸۰۹٬۸۵۵برنده[15]
دور بیستم مجلس شورای ملیدی ۱۳۳۹سبزوار۶٬۴۰۵۷٬۵۵۱برنده[16]

پانویس
  1. «علی بزرگ‌نیا (صدرالتجار)». مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
  2. نظری، رجال پارلمانی ایران، ۱۸۰.
  3. «فهرست اسامی نمایندگان مجلس مؤسسان اول (آذر ۱۳۰۴)». مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
  4. نظری، رجال پارلمانی ایران، ۱۸۰.
  5. عاقلی، شرح حال رجال، ۳۰۵.
  6. نظری، رجال پارلمانی ایران، ۱۸۰.
  7. «میرزا علی بزرگ‌نیا». مرکز پژوهشها.
  8. «علی بزرگ‌نیا». مرکز پژوهشها.
  9. نظری، رجال پارلمانی ایران، ۱۸۰.
  10. عاقلی، شرح حال رجال، ۳۰۵.
  11. «جلسه: ۲ صورت‌مجلس روز دوشنبه ۱۴ آبان‌ماه ۱۳۰۷ مطابق ۲۱ جمادى‌الاولى ۱۳۴۷». کتابخانهٔ مجلس.
  12. «جلسه: ۲ صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه بیست و نهم بهمن‌ماه ۱۳۲۸». کتابخانهٔ مجلس.
  13. نظری، رجال پارلمانی ایران، ۱۸۰.
  14. «جلسه: ۲ صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۳۲». کتابخانهٔ مجلس.
  15. «جلسه: ۲ صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۰ خرداد ماه ۱۳۳۵». کتابخانهٔ مجلس.
  16. «جلسه: ۲ صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه یازدهم اسفند ماه ۱۳۳۹». کتابخانهٔ مجلس.

منابع
  • عاقلی، باقر (۱۳۸۰). شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران. ۱. تهران: گفتار. شابک ۹۶۴-۵۵۷۰-۶۰-۳.
  • نظری، منوچهر (۱۳۹۰). رجال پارلمانی ایران (از مشروطه تا انقلاب اسلامی). تهران: فرهنگ معاصر. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۱۰۵-۰۱۱-۴.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.