عمارت موسی خانی
عمارت موسی خانی از بناهای تاریخی زمان قاجاریه، در شهر بابک از شهرهای استان کرمان واقع است. تاریخ احداث این بنا ۱۲۶۵-۱۲۷۰ هجری قمری و مساحت آن ۷۵۰۰ متر مربع (۲۳۰۰متر مربع زیر بنا، ۵۲۰۰ متر مربع باغ عمارت)می باشد. پس از حاج محمد علی ملقب به "حاج آقا" فرزندش در شهر بابک به حکومت رسید. دوران حکومت او هم زمان با سلطنت محمد شاه و ناصرالدین شاه قاجار بود و موقوفات بسیاری داشته‌است. وی نزدیک ۳۰ سال حکومت کرد و عمارت بزرگی ساخت که به "عمارت موسی خان" معروف است و امروزه سازمان میراث فرهنگی از آن محافظت می‌کند. بنای باعظمت عمارت موسی خانی از جمله بناهای دوران قاجار است که توسط موسی‌خان پسر شیخ‌الله ساخته شده‌است. بنای زیبای موسی‌خانی تزیینات آن به صورت گچبری و سیم در بخش‌های مختلف نمای ساختمان اجرا شده‌اند. مصالح به کار رفته در بنا خشت خام و گل رس، کاه، آهک، گچ، سنگ، چوب و شیشه است. نوع چوب‌های به کار رفته در درها و پنجره‌ها و ارسی‌ها چوب گردو و تمامی ستون‌ها و حایل‌ها از چوب درخت توت است .
| عمارت موسی خانی | |
|---|---|
 | |
| نام | عمارت موسی خانی |
| کشور | ایران |
| استان | استان کرمان |
| شهرستان | شهربابک |
| بخش | مرکزی |
| اطلاعات اثر | |
| سال‌های مرمت | ۱۳۹۶-۱۳۹۷ |
| کاربری کنونی | توریستی |
| دورهٔ ساخت اثر | قاجاریه |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۷۲۸۱ |
| تاریخ ثبت ملی | ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ |
  عمارت موسی خانی روی نقشه ایران
۳۰٫۱۰۸۲۴۶°شمالی ۵۵٫۱۲۰۴۲۲°شرقی | |
بنا در دو طبقه و در سه ضلع اصلی ساخته شده‌است:
- ضلع شمالی: (زمستانی) که به صورت دوبلکس ساخته شده، دارای یک بادگیر دوقلو بوده که برای استفاده در بهار کاربرد داشته‌است، بادگیرها در زمان فرج الله خان (نوه موسی خان) به برج نگهبانی تبدیل گشته‌اند و این قسمت در حال حاضر به عنوان موزه مردم‌شناسی استفاده می‌شود.
- ضلع غربی: (تابستانی) کاربرد این ضلع در تابستان بوده‌است.در این ضلع یک بادگیر بزرگ و بلند قرار دارد که تاج آن در سیل سال ۱۳۶۵ خورشیدی تخریب گشته است.
- ضلع جنوبی: (بهار نشین) تمامی اتاق‌ها و ایوان اصلی آن به باغ بزرگ عمارت و حیات داخلی آن مشرف می‌باشد.طرف جنوبی ضلع بهارنشین که رو به باغ عمارت است از دو ایوان دو طبقه به صورت متقارن و یک ایوان اصلی در وسط تشکیل شده‌است.
در تقاطع ضلع شمالی و غربی، انبار غله وجود دارد، که به خاطر نوع طراحی خاص آن همیشه دمایی کمتر از بقیه قسمت‌های عمارت دارد. در تقاطع ضلع جنوبی و غربی برج اصلی عمارت است که بر رودخانه و قسمت غرب و جنوب بنا اشراف کامل دارد. این بنا در سال‌های ۱۳۷۱ -۱۳۷۳ مورد بازسازی قرار گرفته‌است و مجدداً در سال ۱۳۹۷ تحت مرمت قرار گرفته‌است.[1][2]
این بنا در تاریخ ۱۳۸۱/۱۱/۱۲ به شماره ۷۲۸۱ ثبت ملی شده‌است.[3]
نگارخانه
عمارت موسی خانی
عمارت موسی خانی
عمارت موسی خانی
عمارت موسی خانی
عمارت موسی خانی
عمارت موسی خانی
عمارت موسی خانی
عمارت موسی خانی
منابع
- «مرمت عمارت موسی‌خانی شهربابک آغاز شد». سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری. , 01 شهریور,1396. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در 2018-09-21. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - «مرمت عمارت موسی خانی شهربابک آغاز شد – اداره کل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری استان کرمان». miras.kr.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۹-۲۱.
- «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۶ اکتبر ۲۰۱۹.
