عیشی
مولانا عیشی یا ملا عیشی هروی (درگذشت: ۹۸۰ه.ق/۱۵۷۲م)[1] فرزند عشرتی[2] از خوشنویسان و نستعلیقنویسان صاحبنام و از شاعران سده دهم هجری است. برخی او را اهل هرات[2][3] و بعضی وی را تبریزی دانستهاند.[1]
او که بیشتر به نگارش قطعات منفرد اشتغال داشت[2] در هرات میزیست و از آنجا به مشهد رفت و در کتابخانهٔ سلطان ابراهیم میرزا صفوی به امر کتابت مشغول شد.[1] وی به همراه مولانا مالک دیلمی، محبعلی (مسئول کتابخانه)، شاه محمود نیشابوری، و مولانا رستم علی که در ابتدا برای بهرام میرزا صفوی کار میکرد، مشغول نوشتن نسخه خطی هفت اورنگ جامی شد این کتاب از مشهورترین نسخههای خطی است و اکنون در نگارخانه فرییر در واشنگتن است. اتمام این کتاب با بیست و هشت مینیاتوری که دارد نه سال طول کشید.[4]
او در رنگهنویسی نیز مهارت داشت و شعر نیز میسرود. عیشی همان جا در مشهد بود تا بسال ۹۸۰ ه.ق درگذشت[1] و در آستان امام رضا دفن شد.
اساتید
برخی او را از شاگردان مالک دیلمی دانستهاند[5] و برخی عیشی را از شاگردان محمدقاسم شادیشاه ذکر کردهاند [6] و به قول مولف «گلستان هنر» به روش سلطان محمدنور مینوشت.[3]
آثار
- صفحهای از یک نسخه «یوسف و زلیخا»ی جامی، با رقم: «عیشی ۹۴۴»
- شش قطعه از مرقع امیر غیببیک، به قلم نیم دو دانگ و کتابت و غبار عالی و خوش، با رقمهای: «العبد عیشی» و «کتبه عیشی» و «غائله عیشی» و «لمحرره... سنهٔ ۹۶۵».
- به چندین قطعه دیگر از او در کتاب «احوال و آثار خوشنویسان» اثر دکتر مهدی بیانی اشاره شده است.[1]
- اثری از او مربوط به صفحه نهایی سلامان و ابسال از هفت اورنگ جامی در نگارخانه فرییر موجود است که رقم «کتبه العبد الفقیر عیشی بن عشرتی غفر ذنوبه و ستر عیوبه بتاریخ سنه ۹۶۸» دارد.[7]
- آثاری از او در موزه آرمیتاژ سنپترزبورگ در روسیه و موزه هنرهای اسلامی مالزی موجود است.[2]
پانویس
- دکتر مهدی بیانی ص ۵۴۵ و ۵۴۶
- Rhythm & Verses, Masterpieces of Persian Calligraphy
- گلستان هنر ص ۱۰۵
- بازیل گری ص ۱۲۵
- فضایلی ۴۸۶
- وبگاه راسخون
- "تصویر". وبگاه رسمی. Retrieved 24 March 2010.
منابع
- بیانی، مهدی. احوال و آثار خوشنویسان. انتشارات علمی. چاپ دوم. تهران ۱۳۶۳ش
- گری، بازیل. نقاشی ایران. انتشارات عصرجدید. ترجمه: شروه، عربعلی. تهران ۱۳۶۹ش.
- فضایلی، حبیبالله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش.
- منشی قمی، قاضی احمد. گلستان هنر تصحیح: احمد سهیلی خوانساری ۱۳۵۰ . انتشارات منوچهری.۱۳۸۳
- مصطفی بن احمد عالی.مناقب هنروران. ترجمه و تحشیه: توفیق ه. سبحانی. تهران ۱۳۶۹ ش ص ۸۵ ،۷۱
- وبگاه راسخون
- Dr Heba Nayel Barkat. Rhythm & Verses, Masterpieces of Persian Calligraphy. The Islamic Arts Museum Malaysia. 2004