محمد نوژه
محمد نوژه (زاده ۸ فروردین ۱۳۲۴ در تهران – درگذشته ۲۵ مرداد ۱۳۵۸ در پاوه - کرمانشاه) سرگرد خلبان اف-۴ فانتوم ۲ نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران بود. پایگاه سوم شکاری کبودرآهنگ (همدان) به یاد او پایگاه هوایی شهید نوژه نام‌گذاری شده‌است.[1][2][3]
محمد نوژه | |
|---|---|
 محمد نوژه در درجه ستوان یکمی سال ۱۳۵۱ | |
| زاده | ۸ فروردین ۱۳۲۴ تهران |
| درگذشته | ۲۵ مرداد ۱۳۵۸ منطقه عملیاتی پاوه |
| درجه | سرلشکر |
| فرماندهی | فرمانده گردان ۳۱ شکاری پایگاه سوم |
عمده سرشناسی او فعالیت تأثیرگذار در فرماندهی گردان ۳۱ شکاری، شرکت در عملیات نبرد پاوه و نحوه درگذشت او است. همچنین کودتای نقاب که بعدها به نام کودتای نوژه معروف شد. عملیاتی که قرار بود از پایگاهی هوایی به نام وی یک‌سال پس از درگذشتش سرو شکل بگیرد که به شکست طراحان آن انجامید.[4][5]
فعالیت و سابقه نظامی
نوژه در تهران به‌دنیا آمد. او پس از اخذ دیپلم ریاضی وارد دانشگاه افسری و سپس به به عنوان سهمیه نیروی هوایی به دانشکده خلبانی این نیرو منتقل گردید. با درجه ستوان دومی به آمریکا اعزام شد و پس از طی دوره‌های تکمیلی پرواز و گذراندن دوره سامانه کنترل اسلحه و پرواز با هواپیماهای سسنا تی-۴۱ مسکالرو، تی-۶ تگزان، سسنا تی-۳۷ تویت و نورثروپ تی-۳۸ تالون به مدت ۵۵ هفته و دریافت نشان خلبانی در تاریخ ۲۰/ ۵/ ۱۳۵۱ به ایران بازگشت و همزمان به عنوان خلبان اف-۴ فانتوم ۲ نیروی هوایی شاهنشاهی ایران آغاز خدمت کرد. او همچنین افسر سامانه‌های کنترل اسلحه گردان ۱۰۱ شکاری، رئیس شعبه عملیات مشترک، معاونت عملیات پایگاه ششم و در آخر فرماندهی گردان ۳۱ شکاری پایگاه سوم را بر عهده داشته است.[3]
درگذشت
طی شورش ۱۳۵۷ کردها در ایران، او در ۲۵ مرداد ۱۳۵۸ در عملیاتی برای کمک به مصطفی چمران و به جهت پشتیبانی از بالگردهای نیروی زمینی ارتش و ستون اعزامی کرمانشاه به همراه ستوان‌یکم خلبان بشیر موسوی (کابین عقب) عازم پاوه در استان کرمانشاه می‌شود. پس از پایان موفق عملیات، در حین انجام گشت‌زنی هوایی در ارتفاع پائین، جنگنده وی مورد اصابت آتش‌بار مهاجمان مسلّح طرفدار حزب دمکرات کردستان و کومله و گروهی از عشایر قرار گرفت و از کنترل خارج شد. درحالی که دست راست نوژه در اثر اصابت گلوله به درون کابین قطع شده بود، متأسفانه هیچ‌کدام از خلبانان فرصت اجکت را نیافتند و با برخورد هواپیما به کوه در منطقه قشلاق (بین پاوه و روانسر) هر ۲ کشته شدند.[6][7]
منابع
- ««شهید نوژه» که بود؟». defapress.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۰۴.
- «ظلمی ناخواسته در حق یک خلبان شهید + عکس». مشرق نیوز. ۲۰۱۳-۰۲-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۰۵.
- «محمد نوژه». khakriz.roshd.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۰۵.
- «آشنایی با کودتای نوژه». همشهری آنلاین. ۲۰۱۳-۰۴-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۰۵.
- «موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی». ir-psri.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۰۵.
- «زندگینامه: محمد نوژه (۱۳۵۸–۱۳۲۴)». همشهری آنلاین. ۲۳ فروردین ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۹ فروردین ۱۳۹۳.
- «وقتی دست خلبان در کابین هواپیما قطع شد». ایسنا. ۲۰۱۸-۰۸-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۰۵.