مظفر علی تربتی

مظفر علی تربتی ( متولد ۹۴۰ [1] درگذشت حدود ۹۹۰[2] هـ.ق) ملقب به «نقاش شاهی» خوشنویس، نقاش و شاعر سده دهم هجری از هنرمندان روزگار شاه تهماسب بوده‌است. او در نستعلیق شاگرد میرعلی هروی و در نقاشی و تصویرسازی و تذهیب شاگرد مظفر علی هروی بوده‌است.[1]

مظفر علی از اهالی تربت و خواهرزاده و شاگرد استاد کمال الدین بهزاد بود.[3] مظفر به چندین هنر آراسته بوده ولی بختی خوش نداشته‌است. مظفر علی تصویرساز و چهره پردازی توانا بود و در صورت‌گری، کشیدن جانوران و نقش گرفت و گیر، استاد بود. همچنین در تذهیب و تشعیر چیره دست بود. نقاشی‌های رنگ روغنی او بیشتر بر روی جلدهای روغنی و قلمدانها بوده‌است. او گاهی نیز به ارائه آثاری به شیوه قطاعی می‌پرداخته‌است.

مظفر علی در خوشنویسی خفی و جلی توانمند بود و خط نستعلیق را به شیوهٔ سلطان علی مشهدی را دنبال می‌کرد. او شطرنج باز و روغن کار و شاعر هم بوده و مرقعی نیز ساخته‌است. و در شاعری غزلسرا بود.

مظفر علی نزد شاه تهماسب عزت و احترامی خاص داشت و بیشتر نقاشی‌های دولت خانه و چهل ستون این پادشاه اثر مظفر علی است. مردم مظفر علی را مانند بهزاد می‌دانستند، و پادشاه او را بر بهزاد برتری می‌نهاده و در قطعه‌ای به او فرموده که از عنوان «نقاش شاهی» استفاده کند.

صادقی‌بیک افشار کتاب‌دار شاه عباس شاگرد مظفرعلی نقاش بود و مظفر از کارکنان کتابخانهٔ شاه اسماعیل دوم هم بوده‌است.[1]

مظفر علی در قزوین بدرود حیات گفت و در مزار شاهزاده حسین دفن شده‌است.

آثار نقاشی
  • تصویرهای «دولت خانهٔ همایون» و مجلس «ایوان چهل ستون» از او است.[3]
  • «قانون‌الصور» و «مجمع‌الخواص» که در ۱۰۱۶ ساخته‌است.[1]
  • تصویر بهرام گور در شکارگاه که با یک تیر، پای آهویی را به گوشش دوخته و حیوان را از حرکت باز داشته‌است با امضاء: «عمل استاد مظفرعلی»
  • تصویر نجات یوسف از چاه. بدون امضاء
  • تصویر دیدار مجنون از لیلی که بزرگان در زیر چادری رنگین نشسته‌اند و با مجنون صحبت می‌کنند و لیلی همراه با ندیمه‌اش بیرون چادر ایستاده‌است. بدون امضاء
  • تصویر تصویر رستم زال در نخجیرگاه. بدون امضاء

آثار خوشنویسی
  • دو قطعه از مرقع امیر غیب بیگ به قلم سه دانگ و دو دانگ خوش. با امضاء «الفقیر مظفرعلی» و «فقیر مظفرعلی»
  • یک نسخه گلستان و بوستان سعدی با امضاء «کاتب السلطانی» و تاریخ ۹۷۵ هـ.ق

پانویس

  1. دانش‌پژوه، محمدتقی "گنجوروبرنامه او"
  2. وبگاه آفتاب
  3. دانش‌پژوه، محمدتقی. "قانون الصور"

منابع

منابعی برای مطالعه بیشتر

  • گلستان هنر ترجمهٔ انگلیسی ص ۱۸۶ و ۱۹۱
  • مناقب هنروران ص ۵۴
  • فرهنگ سخنوران ص ۵۴۸
  • ذریعه ۹: ۱۰۶۰
  • آثار و احوال خوشنویسان بیانی ص ۹۱۲
  • کلمانت هوارت ۳۳۲
  • عالم آرای عباسی ص ۱۷۴
  • مجمع الخواص ش ۲۴۲

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.