مهرداد عارفانی
مهرداد عارفانی (زاده ۸ مرداد ۱۳۴۲ در تنکابن) شاعر، نویسنده، و کنشگر سیاسی در ظاهر مخالف جمهوری اسلامی بود که بهخاطر تلاش برای بمبگذاری در گردهمایی سازمان مجاهدین خلق در پاریس در سال ۲۰۱۸ و جاسوسی برای جمهوری اسلامی، در دادگاه بلژیک محکوم به ۱۷ سال زندان و از دستدادن تابعیت بلژیکی خود شد.
مهرداد عارفانی | |
---|---|
زاده | ۸ مرداد ۱۳۴۲ (۵۷ سال) تنکابن |
محل زندگی | بلژیک |
پیشه | شاعر و فعال سیاسی |
ملیت | ایرانی |
رویدادهای مهم | تلاش برای بمبگذاری |
دیوان اشعار | از این شاخه به آن شاخه خوشهٔ آفتاب آدرس پیچ مرگ بر خدا کار سیاه |
زندگی شخصی
مهرداد عارفانی در ۸ مرداد ۱۳۴۲ در شهسوار به دنیا آمد.[1] عارفانی در ۱۵ سالگی به کنش سیاسی روی آورد. او در سال ۱۳۶۰ در ایران به اتهام هواداری از گروه آرمان مستضعفین دستگیر[2] و و ۵ سال زندانی زندانی شد. پس از آزادی در اواخر همین دهه به اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی گریخت. اما چند ماه بعد دوباره به ایران بازگشت. مهرداد عارفانی از ۳۰ سالگی به ادبیات و شعر روی آورد. او از سال ۱۳۷۲ نزدیک به ۵ سال در کرج زندگی کرده و با آموزش تعمیر کولر گازی، زندگی خود را تامین میکرد. مهرداد عارفانی در سال ۱۳۷۹ به اروپا مهاجرت کرد و از طریق ترکیه خود را به بوسنی و هرزگوین و سپس ایتالیا رساند و در نهایت ساکن بلژیک شد.[3][4]
مهرداد عارفانی از شاعران پیشرو بود که در قالبهای آزاد، شعر مینوشت و در مجامع ادبی و هنری روشنفکری، فردی شناخته شده بود. بسیاری او را از شاگردان تیرداد نصری (شاعر ایرانی ساکن لندن) میدانستند و در روزنامههای داخل ایران نقدهایی بر آثار او منتشر میشد.[5][6] برادر کوچکتر او «مازیار عارفانی» نیز از شاعران و منتقدان ساکن ایران است.[7]
کنش ادبی
از مهرداد عارفانی در ایران و اروپا چندین مجموعهشعر به زبان فارسی چاپ رسیدهاست که از مطرحترین آنها میتوان به از این شاخه به آن شاخه، خوشهٔ آفتاب، آدرس و پیچ اشاره کرد.[8]
انتشار مجموعهای از او با نام «مرگ بر خدا» به زبان فرانسوی، بازتابهای گوناگونی در بین مخاطبانش و طیفهای سیاسی داشت و نام او را بهعنوان شاعری سکولار مطرح کرد.[9][10]
همچنین بخش دیگری از اشعار او در گذشته با نام «کار سیاه» به زبان فرانسه برگردان و توسط انتشارات لارماتن منتشر شده بود که محتوای این مجموعه را عارفانی «ضدیت با تروریسم و افراطگرایی مذهبی» میداند.[11] نام کتاب در ابتدا «پارو بر آبهای سرزمین پوک» نام داشت که بعداً به Travail au noir (کار سیاه) تغییر نام یافت.[12]
عارفانی با برگزاری سمینارهای ادبی، شبهای شعر و نقد، خود را به عنوان یک شاعر مارکسیست معرفی میکرد و همچنین با انجمن «اس او اس ایران» مستقر در وین، ارتباط نزدیک داشت.[13] او وبسایت ادبی «هشتاد» را اداره[14] و همچنین کارگاههایی حضوری در شهر «بروکسل» بلژیک برگزار میکرد.[15]
اشعار متأخر او، در دو حوزهٔ سادگی زبان و استفاده از ظرفیتهای شعر پستمدرن، مورد توجه قرار گرفتهاست.[16]
حواشی ادبی
عارفانی که از دوستان شاهین نجفی خوانندهٔ ایرانی مقیم آلمان بود پس از پشتیبانی نجفی از مجموعهٔ شعر تازه علی عبدالرضایی، در نامهای سرگشاده که در رسانههای خارج از کشور منتشر شد او را به پشتیبانی از شاعرانی متهم کرد که با رژیم ایران ارتباط دارند و عبدالرضایی را بلندگوی رژیم دانست.[17]
حواشی سیاسی و دستگیری
مهرداد عارفانی از هواداران سازمان مجاهدین خلق بود. او پس از خروج از ایران نیز در جلسات آنها شرکت میکرد و حتی به مقر سازمان در آلبانی سفر کرده بود.[18]
بهناگهان در سال ۱۳۹۷ اعلام شد که او در روز ۳۰ ژوئن در پارکینگ سالن نمایشگاههای ویلپنت، محل برگزاری گردهمایی شورای ملی مقاومت ایران بازداشت شده و در ۲۹ تیر ۱۳۹۷ در اختیار مقامات قضایی بلژیک قرار گرفتهاست. اتهام او «تلاش در ارتکاب قتل تروریستی» و «تدارک مقدمات یک سوء قصد» عنوان شده بود.[19]
در ادامه مشخص شد که این دستگیری در ارتباط با دستگیری دیپلمات ایرانی اسدالله اسدی و تلاش برای انجام عملیات تروریستی و انفجار بمب در گردهمایی شورای ملی مقاومت ایران و مجاهدین خلق بودهاست. همچنین در این پرونده دو مظنون دیگر به نامهای امیر سعدونی و نسیمه نعامی نیز دستگیر شدند که بمب در خودروی آنها پیدا شده بود.[20][21][22]
او در دادگاه اتهامات خود را رد کرد و اتهامها علیه خود را انتقامگیری سازمان مجاهدین خلق به خاطر عقاید سکولارش و همچنین چاپ مجموعهٔ «مرگ بر خدا» دانست و هرگونه ارتباط با ایران و اسدالله اسدی را انکار کرد.[23][24] اما با پیدا شدن ابزارهای جاسوسی در خانهٔ این شاعر و همچنین بررسی حساب بانکی او، دادگاه عارفانی را تبرئه نکرد[25] و درنهایت در دادگاهی در بلژیک به ۱۷ سال زندان محکوم شد.[26]
بسیاری از فعالان سیاسی ساکن بروکسل، گزارش دادهاند که عارفانی در سالهای اخیر به خانههای آنها میآمده تا برایشان نرمافزار نصب کند و کارهای کامپیوتریشان را انجام دهد. احتمالاً مقادیر زیادی از اطلاعات داخل این کامپیوترها نیز به دست وزارت اطلاعات افتاده است.[27]
شواهد پرونده
با بررسی حساب پیپل عارفانی، بازرسان پرونده متوجه شدند که او یک جلیقهٔ ضدگلولهٔ نظامی، یک ضبط صوت جاسوسی و یک میکروفون یقهای خریده و در بازرسی خانهاش نیز تجهیزات جاسوسی نظیر عینکهایی با دوربین مخفی و عکسهایی از دفتر سازمان مجاهدین خلق کشف شد.[28] در خانه او یک دستگاه تلفن آلکاتل نیز کشف شد که از آن برای ارتباط با اسدالله اسدی استفاده میکردهاست.[29] همچنین مشخص شد که او از اسدالله اسدی، پولی نزدیک به ۲۲۶ هزار یورو دریافت کردهاست.[30]
امیر سعدونی در دادگاه اعتراف کرد که عارفانی بلیطی به مقصد ترکیه تهیه کرده بوده که پس از عملیات به ایران برگردد. همچنین گفت که در هنگام رفتن آنها به دادگاه برای تمدید زمان بازداشت، اسدالله اسدی به مهرداد عارفانی گفته هر گونه ارتباطش را با او (اسدی) انکار کند.[31]
محکومیت در دادگاه
مهرداد عارفانی در دادگاه هرگونه ارتباط با اسدالله اسدی و وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران را انکار کرد. همچنین بیان کرد که ضبط فایلهای صوتی نه برای راهنمایی بمبگذاران که برای خبررسانی در مورد نشست مجاهدین بودهاست.[32] اما قاضی دادگاه کیفری آنتورپ با رد ادعاهای او، در ۱۶ بهمن ۱۳۹۹ به عنوان «ناظر عملیات بمبگذاری و هدایتکنندهٔ آن»، عارفانی را به ۱۷ سال زندان و سلب تابعیت بلژیکیاش محکوم کرد.[33]
وی تنها متهم حاضر در این جلسهٔ دادگاه بود و پس از خواندن حکم دادگاه، واکنشی به آن نشان نداد. همچنین دیگر همکاران او در این عملیات یعنی اسدالله اسدی، نسیمه نعامی و امیر سعدونی به ترتیب به ۲۰، ۱۸ و ۱۵ سال زندان محکوم شدند.[34]
منابع
- «عکسها، کتابها ودو فیسبوک «مهرداد عارفانی» یکی ازسه متهم طرح بمبگذاری فرانسه – ویلپنت -». ۲۰۱۸-۱۰-۱۹. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «دیپلمات بمبگذار، دفترچههای مرموز و خوابهای آشفته». IranWire | خانه. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۴-۰۷.
- نت، العربیة (۲۰۲۱-۰۲-۰۳). «اطلاعات تازه در مورد هسته تروریستی ایران در اروپا؛ عضوگیری یک شاعر مخالف رژیم». العربیة نت. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- علی خردپیر (۱۹ بهمن ۱۳۹۹). «مهرداد عارفانی، محکوم دیگر پرونده اسدالله اسدی کیست؟». بیبیسی فارسی.
- «روزنامه وطن امروز». www.vatanemrooz.ir. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «یوزپلنگی که با نجدی دویده بود». روزنامه اعتماد. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- ««بنزین روی شناسنامهها»». فراتاب. ۲۰۱۸-۰۴-۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «عکسها، کتابها ودو فیسبوک «مهرداد عارفانی» یکی ازسه متهم طرح بمبگذاری فرانسه – ویلپنت -». ۲۰۱۸-۱۰-۱۹. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- "*وهم در بیداری: دریچه ای به مهرداد عارفانی (بخش اول، دوم و سوم)". تریبون زمانه. Retrieved 2021-02-04.
- «حذف یک شاعرسیاسی یا اجرای عدالت؟ – SOS Iran». دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- نت، العربیة (۲۰۲۱-۰۲-۰۳). «اطلاعات تازه در مورد هسته تروریستی ایران در اروپا؛ عضوگیری یک شاعر مخالف رژیم». العربیة نت. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «گفتگو با مهرداد عارفانی و مریم بنوآ». IranWire | خانه. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- نت، العربیة (۲۰۲۱-۰۲-۰۳). «اطلاعات تازه در مورد هسته تروریستی ایران در اروپا؛ عضوگیری یک شاعر مخالف رژیم». العربیة نت. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «گفتگو با مهرداد عارفانی و مریم بنوآ». IranWire | خانه. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «کارگاه شعر بروکسل - مهرداد عارفانی - جلسه نخست - YouTube». www.youtube.com. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «دست تو، دست من، زیباترین خیانت است / تحلیلی بر مجموعه شعر «آدرس»، مهرداد عارفانی / کتایون آذرلی | کانون نویسندگان ایران (در تبعید)». دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- "نامه سرگشاده: مهرداد عارفانی به شاهین نجفی و انتقاد از شاعری که از تبعید به آغوش دولت بازگشت". تریبون زمانه. Retrieved 2021-02-04.
- نت، العربیة (۲۰۲۱-۰۲-۰۳). «اطلاعات تازه در مورد هسته تروریستی ایران در اروپا؛ عضوگیری یک شاعر مخالف رژیم». العربیة نت. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «فرانسه، متهم طرح توطئه پاریس را در اختیار بلژیک گذاشت». سیمای آزادی. ۲۰۱۸-۰۸-۰۲. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «حکم دیپلمات بازداشتی ایران در بلژیک 'اواخر ژانویه صادر میشود'». BBC News فارسی. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «دادگاهی در آلمان استرداد یک دیپلمات ایرانی به بلژیک را تأیید کرد». BBC News فارسی. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «نتایج تحقیقات بلژیک: حمله خنثی شده به گردهمایی مجاهدین در سال ۲۰۱۸ توسط ایران برنامهریزی شدهاست». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۰-۱۰-۱۰. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «حذف یک شاعرسیاسی یا اجرای عدالت؟ – SOS Iran». دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «دادگاه بلژیکی صدور حکم برای اسدالله اسدی دیپلمات ایرانی را به تعویق انداخت». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «مهرداد عارفانی، ابزارهای جاسوسی درمنزلش برای خبرچینی از مجاهدین خلق،». ایران افشاگر. ۲۰۲۰-۱۲-۲۹. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «دیپلمات ایرانی به جرم تلاش برای بمبگذاری در همایش مجاهدین خلق به ۲۰ سال زندان محکوم شد». euronews. ۲۰۲۱-۰۲-۰۴. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۴.
- «دیپلمات بمبگذار، دفترچههای مرموز و خوابهای آشفته». IranWire | خانه. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۴-۰۷.
- «ماجرای لو رفتن «نگار» و «دانیل»، مأموران اطلاعاتی ایران در اروپا». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۹.
- نت، العربیة (۲۰۲۰-۱۲-۳۰). «آخرین کشفیات دادگاه بلژیک از پرونده اسدی دیپلمات ایرانی متهم به اقدام تروریستی». العربیة نت. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۹.
- Admin. «در حاشیه عملیات ناموفق تروریستی اسدی». ADPF | جبهه دمکراتیک مردمی احواز. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۹.
- «مهرداد عارفانی، نفراصلی تیم تروریستی درصحنه بود، محاکمه اسدالله اسدی دیپلمات ایر». ایران افشاگر. ۲۰۲۰-۱۲-۲۷. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۹.
- «اظهارات مهرداد عارفانی در دادگاه». یوتیوب.
- «محاکمه دیپلمات تروریست ایرانی اسدالله اسدی، حکومت اسلامی متهم اصلی است». Iran Transition Council. ۲۰۲۱-۰۲-۰۶. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۹.
- لندن، کیهان (۲۰۲۱-۰۲-۰۵). ««دیپلمات- تروریست»». KayhanLondon کیهان لندن. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۹.