موشک (کوهسرخ)
موشک روستایی است از توابع دهستان برکوه، شهرستان کوهسرخ در استان خراسان رضوی. بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن (۳۳۱ خانوار) ۱٬۱۷۱ نفر بوده است.[1] و همچنین بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۹۰۳ نفر شامل ۴۵۳ مرد و ۴۵۰ زن (۳۰۱ خانوار) بوده‌است.[2]
 درختان بادام در بهار روستای موشک درختان بادام در بهار روستای موشک | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | خراسان رضوی |
| شهرستان | کوهسرخ |
| بخش | مرکزی |
| دهستان | برکوه |
| مردم | |
| جمعیت | ۹۰۳ نفر (سرشماری ۹۵) |
| کد آماری | ۱۵۹۲۹۰ |
دربارهٔ روستای موشک
در پانزده کیلومتری شمال شرق شهر ریوش، روستایی پرسابقه و کهن بنام موشک وجود دارد که نسبت به سایر روستاهای منطقه از ویژگی‌های خاصی برخوردار است. شرایط خاص جغرافیایی این روستا نسبت به سایر روستاهای منطقه خصوصیات خاصی را برای اهالی آن به ارمغان آورده‌است. ما در این معرفی نمی‌خواهیم به شرح و معرفی کلیه جنبه‌های روستا بپردازیم. فقط بعضی موارد که در سایر روستاها کمتر به چشم می‌خورد مدنظر می‌باشد؛ ولی برای آشنایی کلی بد نیست بدانیم که اهالی روستا بیش از ۳۵۰ خانوار بوده و شغل قریب به اتفاق آن‌ها کشاورزی و دامداری است. محصولات عمده کشاورزی آن در بخش زراعت عبارتند از: گندم، جو، سیب زمینی، نخود و در قسمت باغبانی می‌توان از بادام به عنوان محصول اصلی که بیشتر به صورت دیم کاشت می‌شود نام برد. مشهور است که نژاد مردم این روستا و روستای ایور مغولی می‌باشد و بعضی این نظریه را رد کرده و نژاد آن‌ها را ترکمن می‌دانند که هر چه باشد مردم هر دو نژاد از لحاظ فیزیکی به هم نزدیکند. نظریات دیگری نیز گفته می‌شود که مشهورترین آن‌ها همین دو مورد است. وجود لغات ترکی در محاوره، نام‌های ترکی بر بعضی از اماکن مربوط به این روستاها، سخت کوشی و جسارت ایشان مواردی است که علاوه بر خصوصیات ظاهری می‌شود از آن‌ها به عنوان شواهد ادعا مطرح کرد که در این مقاله مجال بحث پیرامون این موارد نیست.
وجه تسميه
بنا به نظر افراد محل احتمالاً وجه تسميه موشك ، به خاطر اين باشد كه قبلاً شغل اكثر مردم در موشك كشاورزي بوده و عليرغم كوهستاني بودن آن سرزمين سختي نمي باشد و براي پرورش ميش مناسب بوده است لذا به اين نام معروف شده است و از طرفي نظريه و نقلي دلچسب تر به اين شكل است كه موشك ابتدا «ميچك» بوده است و براي آن فاميل هاي خانوادگي موجود در روستا را اشاره مي كنند كه هم اكنون فاميل بعضي از اهالي يا ميچكي است يا پسوند ميچكي دارد.
موشک دهکده قناتها
مردم این روستا به لحاظ مذهبی محکم و از نظر فرهنگی کمتر دستخوش تغییرات شدید امروزی شده‌اند. نکته جالب و قابل توجه در این روستا این است که این نقطه سرشار از منابع آب زیرزمینی است که در بدو ورود به روستا اصلاً قابل تشخیص و مشاهده نیست. به خاطر وفور و فراوانی آب چند «النگ» پرآب و سر سبز داردکه معروفترین آن‌ها «النگ سر مرغ» است که واقعاً جالب است و وقتی در داخل آن قرار می‌گیری تصور می‌کنی که در قطعه ای از سرزمینی رؤیایی قرار داری.
و اما فراوانی آب‌های زیرزمینی و سخت کوشی مردم روستا باعث شده این روستا در زمینه احداث قنات به مکانی بی نظیر تبدیل شود. وجود ۴۲ رشته قنات در این روستای کوچک شاید باور نکردنی باشد ولی حقیقتی آشکار است چرا که نگارنده تمام قناتها را از نزدیک مشاهده کرده و اسامی همه آن‌ها را ضبط نموده‌است از ۴۲ قنات مذکور ۲۰ قنات آن دایر و فعال است و ۲۲ قنات دیگر آن به علت خشکسالی و عدم تعمیرات، عدم لایروبی و مهاجرت قشر جوان به شهرها و کم شدن پشتیبانان اهالی برای انجام چنین کارهای سنگینی خشک شده‌اند.
مزار روستا
مزاری نیز در شمال شرقی روستا واقع شده‌است که دور آن را به صورت مستطیلی به عرض ۳ و طول ۱۰ متر با سنگ چین به ارتفاع ۸۰ سانت محصور کرده‌اند؛ که در وسط آن سنگهایی با اشکال عجیب و نادر به صورت قبری بزرگ مشاهده می‌شود. بعضی سنگها واقعاً دیدنی هستند. مثلاً بیش از ۱۵ عدد سنگ وجود دارد که دقیقاً به شکل فسیل مخ انسان هستند همچنین سنگهایی پیدا می‌شود که بر روی آن‌ها دانه‌هایی دقیقاً مثل گندم، جو و عدس به خوبی نمایان است و سایر اشکال دیگر. مردم روستا معتقدند كه سنگها را هر جايي خارج از آن مزار برده اند دوباره خودشان به مكان فعلي برگشته اند.
منابع
- موقعیت روی نقشه
- بنیاد پژوهش‌های فرهنگی- تاریخی (وابسته به شهرداری ریوش)
- «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
- «مرکز آمار ایران». مرکز آمار ایران.