شهرستان کاشمر

شهرستان کاشمـَر، یکی از شهرستان‌های استان خراسان رضوی ایران است که در جنوب غربی این استان قرار گرفته‌است در سال ۱۳۹۵، این شهرستان تعداد ۱۴٣۶۵٠ نفر جمعیت داشته‌است.[1]

مختصات: ۳۵°۱۵′ شمالی ۵۸°۳۰′ شرقی
شهرستان کاشمر
قلعه آتشگاه از محدود قلعه های لانه‌موری ایران
موقعیت در استان
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانخراسان رضوی
مرکز شهرستانکاشمر
سایر شهرهاکاشمر
بخش‌هامرکزی و فرح دشت
نام‌های پیشینترشیز
مردم
جمعیت۱۴٣۶۵٠ نفر۱۳۹۵
مذهبشیعه
دهستان‌ها و بخش‌های شهرستان کاشمر در ۱۳۶۵ بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن

از محصولات مهم این شهرستان می‌توان به زعفران، انگور، (انواع مختلف)، کشمش، و فرش دستباف اشاره کرد.

تقسیمات کشوری

گردشگری

از جمله نقاط مهم و دیدنی این شهر آرامگاه دو امام زاده یکی در مرکز شهر به نام سید حمزه معروف به باغ‌مزار که در میان باغی احاطه شده و دیگری سید مرتضی در دامنه کوه می‌باشد.

سیدمرتضی

سید حسن مدرس پس از تبعید در این شهر به قتل رسید و دفن گردید که آرامگاه وی پس از انقلاب سال ۵۷ ترمیم و بازسازی گردیده‌است. مهم‌ترین صادرات این شهر فرش است و محصولات کشاورزی عمده آن انگور، کشمش مرغوب و در این سالها زعفران نیز می‌باشد.

موقعیت

کاشمر که یکی از شهرستان‌های خراسان رضوی است، از شمال به شهرستان کوهسرخ ، از شمال شرقی به شهرستان تربت حیدریه، از شرق تا جنوب به شهرستان مه‌ولات و از غرب به شهرستان خلیل‌آباد و متصل می‌شود. ارتفاع آن از سطح دریا ۱۰۶۳ متر است. این شهرستان در ۳۵ درجه و ۱۱ دقیقه عرض شمالی و ۵۸ درجه و ۷۲ دقیقه طول شرقی قرار گرفته و آب و هوای آن به علت پستی و بلندی زمین و عوامل دیگر متنوع است. در شمال شرقی این شهرستان هوا سرد و مرطوب و زمستان‌های آن طولانی است. شمال این منطقه آب و هوای معتدل دارد و قسمت‌های جنوبی به علت مجاورت با کویر دارای آب و هوای بسیار گرم و آبی شور است. ارتفاعات شمالی این شهرستان از خواف شروع شده و از شمال تربت حیدریه می‌گذرد و تا برداسکن امتداد دارد و دارای کوه‌های مربوط به دوران چهارم زمین‌شناسی و دارای قله مخروطی آتشفشانی در شمال قریه ریوش است. کوه‌های این منطقه پوشیده از درخت بادام می‌باشند و در دامنه‌ها دارای چشمه‌های آب گرم معدنی هستند. رشته کوه‌های جنوبی این منطقه بسیار کم‌آب و دارای تپه‌های گچی اند. در قسمت جنوبی این شهرستان کویر نمک قرار دارد که در زمستان و در هنگام بارندگی عبور از آن دشوار است. رودهای این شهرستان فصلی اند و بیشتر در بهار از دره‌های کوهستانی شمال جاری می‌شوند. کاشمر منطقه‌ای کشاورزی است و دارای محصولاتی چون غلات، حبوبات، پنبه، زیره و تنباکو بوده و مهم‌ترین محصولات آن انگور و زعفران است. در کوهستان‌های این منطقه محصولات دامی مانند پشم و پوست و لبنیات تولید می‌شود. صنایع دستی محلی کاشمر قالی، قالیچه، زیلو، گیوه و چادرشب ابریشمی است. انگور و کشمش کاشمر دارای ارزش صادراتی است.

شهرستان کاشمر از ٢ بخش به نام‌های مرکزی و فرح دشت تشکیل می‌شود و دارای ۱۵۲ پارچه آبادی است. طوایفی مانند طایفه طاهریان، طوایف بلوچ خان زائی، گرگ زائی و اسماعیل زائی، طایفه بهمدی و میش مست در اطراف این شهرستان زندگی می‌کنند.

تاریخچه کاشمر

کاشمر دارای قدمتی بیش از دو هزار سال است. این شهر در حدود ۳۵ نام در طی گذشت زمان به خود گرفته‌است که از نام‌های مشهور آن می‌توان به کشمر -ترسیس-ترشیز-سلطان آباد و کاشمر که نام فعلی آن است یاد کرد.

کاشمر طی چند هزار سال قدمت به نام‌های متفاوتی خوانده شده‌است. بنای آن را به بهمن پسر اسفندیار و نوه گشتاسب نسبت داده‌اند. نام اصلی آن ترشیز است و جغرافی نویسان اسلامی به صورت طرثیث و ترشیش و.. آن را ثبت کرده‌اند. همچنین نام‌های سابق این شهر پشت، بوشت و بست بوده‌است. پس از تصرف خراسان بدست اعراب و تا زمانیکه سلسله‌های ایرانی در خراسان علیه خلفای اموی قیام کردند ترشیز در طی دو سه قرن اولیه اسلامی بین امرای طاهری و صفاری دست به دست می‌گشته و در نیمه اول قرن چهارم از شهرهای تابعه نیشابور محسوب می‌شده‌است. در سال ۴۸۳ هنگامیکه حسن صباح پیشوای نزاریان ایرانی در الموت استقرار یافت دستیار خود حسین قاینی را که از پیش حکومت قهستان و ترشیز را داشت به عنوان داعی به ترشیز اعزام کرد و وی در دعوت مردم به نهضت نزاری حسن صباح توفیق زیادی به دست آورد. تعداد زیاد قلعه‌های جنگی در سراسر قهستان که در نام‌های محلی به نام‌های قلعه دختر و قلعه ملاحده موسومند حکایت از این امر دارد. پیش از سلطه مغول ترشیز بدست وزیر سلطان سنجر سلجوقی غارت و پس از آن در سال ۴–۶۵۳ توسط جلوداران سپاه هلاکوخان مغول ویران شد. بعد از قلع و قمع اسماعیلیه توسط هلاکو خان مغول بار دیگر ترشیز رو به آبادانی گذاشت و در قرن هفتم یکی از شهرهای مهم قهستان به‌شمار می‌آمد اما در پایان همین قرن توسط امیر تیمور گورکانی تصرف و ویران شد.

آثار باستانی
  1. بزرگ‌ترین سایت باستانی شهرستان یعنی قلعه آتشگاه با آثاری از ادوار مختلف تاریخ در مسیر کسرینه به سرحوضک قرار گرفته‌است.
  2. یکی دیگر از آثار این شهرستان، برج علی آباد کشمر می باشد که امروزه در حوزه شهرستان بردسکن قرار گرفته است.

منابع
  • ایرج سعادتمند توندری (۱۳۸۴)، ترشیز ۱ - (نگاهی به تاریخ و جغرافیای شهرستان کاشمر)، مشهد: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی ضریح آفتاب، ص. ۲۹۶، شابک ۹۶۴-۲۴۹-۰۵۵-۰ مقدار |شابک= را بررسی کنید: checksum (کمک)
  • سیدحسن هاشمی - مریم آقایی میبدی - حسن عزیزی فروتقه - مریم سالاری خیابانی (۱۳۸۴)، جغرافیای شهرستان کاشمر، مشهد: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی ضریح آفتاب، ص. ۱۶۰، شابک ۹۶۴-۲۴۹-۰۲۱-۶ مقدار |شابک= را بررسی کنید: checksum (کمک)
  • اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران ۱۳۸۳، ص۱۰۷
  • کتاب خراسان، ص ۱۵۲–۱۵۰ - هاشم جوادزاده، ۱۳۸۰

پانویس
  1. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.

پیوند به بیرون
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای شهرستان کاشمر دارد.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.