محوطه باستانی بندیان

محوطه باستانی بندیان در شهرستان درگز در استان خراسان رضوی ایران قرار دارد و شامل بزرگ‌ترین گچ‌بری یافت شده از دوران ساسانی است.

محوطه باستانی بندیان
ناممحوطه باستانی بندیان
کشورایران
استانخراسان رضوی
شهرستانشهرستان درگز
اطلاعات اثر
نوع بنامحوطه باستانی
کاربرینظامی و مسکونی
دیرینگیعهد ساسانی
دورهٔ ساخت اثرعهد ساسانی
مالک اثرسازمان میراث فرهنگی
اطلاعات بازدید
امکان بازدیدبله
محوطه باستانی بندیان

این محوطه در سال ۱۳۶۹ در اثر کارهای تسطیح اراضی کشاورزی کشف شد و از سال ۱۳۷۳ تاکنون در دست حفاری و بررسی باستان‌شناسی است.

کارهای باستان‌شناسی در منطقه در حال حاضر شامل بررسی معماری معبد ساسانی که در فصل‌های پیشین حفاری شده‌است. تپه دیگری در دست حفاری است. یاریم تپه در جوار آن هنوز مورد کاوش قرار نگرفته‌است. این محوطه باستانی مساحتی حدود هزار متر مربع را در بر می‌گیرد.

این اثر تاریخی از بناهای دوره ساسانی محسوب می‌شود که در ۲کیلومتری شمال غرب شهرستان در کنار رودخانه درونگر واقع شده‌است و به سبب آب‌بندی که در این ناحیه قرارداشته به بندیان معروف است. در نخستین فصل کاوش تالاری به ابعاد ۸×۱۰ متر خاکبرداری شد؛ که به احتمال زیاد دارای سقفی چوبی و مسطح بوده و برفراز ستونها قرار داشته‌است. جالبترین قسمت تالار تصاویری است که به صورت گچبری دورتادور این تالار نقش شده‌است و کتیبه‌هایی به خط پهلوی نیز کشف گردیده‌است. این نقش‌ها وتصویرها موضوعات متعددی را بازگو می‌کنند از جمله شکار، جنگ، صحنه‌های مذهبی و تفویض قدرت که در همه آن‌ها روح اعتقادی وایرانی متجلی است. آتشدان گچی زیبایی در مقابل تالار به آتشکده قرار دارد.[1]

اهمیت گچ‌بری‌های بندیان نه به طولانی بودن، بلکه به محتوای آن است. این گچ بری‌ها بیش از ۱۰۰ متر مربع وسعت دارند و بخش مهمی از تاریخ دوره بهرام گور را به تصویر کشیده‌اند.

«مهدی رهبر»، باستان‌شناس و سرپرست کاوش‌های بندیان درگز دربارهٔ ویژگی این گچ بری‌ها می‌گوید: «گچ بری‌های داخل تالار آتشکده، پادشاهی بهرام گور و غلبه وی بر پادشاه هپتالی‌ها، قوم مهاجم شمال خراسان، را به تصویر کشیده‌اند. گچ بری‌های بجا مانده از دوره ساسانی، عموماً جنبه تزیینی یا تک چهره دارند. در حالی که آثار نقش شده بر دیوار آتشکده بندیان، ورق‌هایی از تاریخ این دوره به‌شمار می‌روند.»

مجموعه آثار بندیان درگز، علاوه بر آتشکده، کارگاه صنعتی، سازه‌ای وسیع با کاربری احتمالی مذهبی و حکومتی و برج خاموشی به عنوان راهنمای مسافرین را نیز شامل می‌شود.

منابع
  1. «کویرها و بیابان‌های ایران - آتشکده بندیان درگز».
  • سایت بندیان
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.