هورمون جنسی
استروئید جنسی (به انگلیسی: Sex steroid) یا گنادواستروئیدها یا هورمون جنسی، هورمونهای استروئیدی هستند که با آندروژن مهرهداران یا گیرندههای استروژن در تعامل هستند.[1] این هورمونها در بروز صفات و رفتارهای جنسی نقش دارند. مهمترین هورمونهای جنسی شناخته شده تستوسترون و استروژن هستند که به ترتیب در بروز صفات مردانه و زنانه دخالت دارند.
تولید
هورمونهای جنسی به صورت عمده در غدد جنسی (بیضه یا تخمدان) از کلسترول تولید میشوند؛ ولی در بافتهای دیگر مانند غدد فوق کلیوی، جفت و … نیز مقداری تولید یا متابولیزه میشوند.
هورمونهای جنسی مردانه
تستوسترون
هورمون تستوسترون در بدن هر دو جنس وجود دارد ولی به دلیل نسبت حدوداً ۵۰:۱ آن در مردان، هورمون مردانه نام گرفتهاست. دی هیدروتستوسترون (فرم فعال تستوسترون) و آندروستن دیون سایر هورمونهای مردانه هستند.
هورمونهای جنسی زنانه
پروژسترون
پروژسترون یک هورمون استروئیدی بیست و یک کربنهاست. پرگننولون نیز از گروه پروژستوژنها است.
تنظیم ترشح هورمونهای جنسی
تنظیم ترشح هورمونهای جنسی با هورمون آزادکننده گنادوتروپینها از هیپوتالاموس شروع میشود. این هورمون سطح ترشح دو هورمون هورمون لوتئینه کننده و هورمون محرکه فولیکولی را از هیپوفیز کنترل میکند.
بیماریها
عدم تعادل هورمونهای جنسی بیماریهای متعددی را موجب میشود مانند ناباروری، عدم بروز صفات جنسی ثانویه یا بروز نابجای آنها مانند ژنیکوماستی در مردان. این بیماریها علل مختلفی دارند از نقائص ژنتیکی تا تومورها، مصرف نابجای هورمونها، نارسایی هیپوفیز و اختلال غدد جنسی.
منابع
- Guerriero, G (April 2009). "Vertebrate sex steroid receptors: evolution, ligands, and neurodistribution". Annals of the New York Academy of Sciences. 1163: 154–68. doi:10.1111/j.1749-6632.2009.04460.x. PMID 19456336.
- ویکیپدیای انگلیسی