هکتیویسم
رخنه‌کنشگری[1] یا هکتیویسم (به انگلیسی: hacktivism)[2] به استفاده از رایانه و شبکه‌های رایانه‌ای در جهت اعتراض و مقاصد سیاسی گفته می‌شود. این واژه در سال ۱۹۹۶ برای اولین بار توسط یکی از اعضای گروه هکر مکتب گاو مرده، به نام اُمگا ابداع شد.
چنانچه هک را آنگونه که تصور می‌شود «رخنهٔ غیرقانونی در رایانه‌ها» تعریف کنیم، هکتیویسم را می‌شود «استفاده قانونی یا غیرقانونی از ابزارهای دیجیتال برای رسیدن به مقاصد سیاسی» دانست. رخنه‌کنشگرها یا هکتیویست‌ها، هکرهایی هستند که در جهت ترویج و تبلیغ عقایدشان یا رسیدن به مقاصد سیاسی مشخص دست به رخنه کردن می‌زنند. حرکت‌های هکتیویسم بر پایهٔ این عقیده استوارند که استفاده به‌جا از کدهای رایانه‌ای می‌تواند نتایجی مشابه با نتایج حرکت‌های کنشگری یا نافرمانی مدنی داشته باشد.
در مقابل یک هکر مخرب که یک کامپیوتر را با اینترنت ، به قصد سرقت اطلاعات خصوصی يا آسیب دیگران، هک می‌کند هکتیویست‌ها در اشکالِ مشابه فعالیت‌های مخرب، برای برجسته کردن علل سیاسی یا اجتماعی مشارکت می‌کنند. هکتیویسم یک استراتژی اینترنت فعال برای اعمال نافرمانی مدنی است.
اعمال هکتیویسم ممکن است شامل بدشکل وب سایت، انکار حملات سرویس (داس)، ریدایرکت، تقلید وب سایت، سرقت اطلاعات، خرابکاری مجازی و تحصن مجازی باشد.
هکتیویسم و هکتیویست توسط یک تمایل فعال برای فلج کردن کنترل دولت و سانسور فناوری‌های الکترونیکی و وب و محتوای آن تحریک می‌شوند.
به این ترتیب، هکتیویسم ممکن است توسط مخالفان جدی مقررات کپی رایت یا عمیقاً علاقه‌مند به دور زدن داده‌های الکترونیکی محدود شده، به کار گرفته شود.
هکتیویسم انواع اعمالی که فعال و غیرفعال هستند - و همچنین خشونت‌آمیز و غیر خشونت‌آمیز - و شاید به اشتباه به عنوان تروریسم سایبری تفسیر شده است. هکتیویسم در اصل ابداع شد تا توضیح دهید که چگونه عمل مستقیم الکترونیکی موجب تغییرات اجتماعی از طریق تخصص برنامه‌نویسی مخلوط و تفکر انتقادی است.
جستارهای وابسته
منابع
- «رخنه‌کنشگری» [رایانه و فناوری اطلاعات] هم‌ارزِ «هکتیویسم» (به انگلیسی: hacktivism)؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر پانزدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی (ذیل سرواژهٔ رخنه‌کنشگری)
- تک‌واژ چندوجهی از هک (رخنه کردن) و اکتیویسم (کنشگری)
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Hacktivism». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.