هیپرپلازی
بیش‌رویش،[1] هایپرپلازی (به انگلیسی: Hyperplasia) یا هایپرجنزی افزایش تعداد یاخته‌های بهنجار در بافت یا عضو است.
| بیش‌رویش | |
|---|---|
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
| سمپ | D006965 |
بیش‌رویش به معنی افزایش در تکثیر سلول و در نتیجه افزایش تعداد آن است. در هایپرپلازی ممکن است شاهد بزرگ شدن عمده و فاحش در اندازهٔ اندام بوده و گاهی با نئوپلازی خوش‌خیم (تومور خوش‌خیم) اشتباه گرفته میشود.
هایپرپلازی اغلب پاسخی اولیه به تحریک غیرطبیعی در روند تکثیر سلولی است و در آن شکل میکروسکوپی سلول طبیعی بوده اما میزان تکثیر بیشتر از حد نیاز است. اگر رشد غیرطبیعی به‌جای تعداد سلول، در اندازه سلول اتفاق بیفتدهایپرتروفی نام می‌گیرد.
تفاوت‌های معنایی
در تفاوت معنایی هایپرپلازی و نئوپلازی می‌توان گفت که هایپرپلازی یک پاسخ فیزیولوژیک طبیعی (نرمال) به یک محرک خاص در نظر گرفته شده‌است و رشد هایپرپلاستیک در یاخته‌ها مشروط به مکانیسم‌های کنترل نظارتی نرمال باقی می‌ماند. اما در نئوپلازی (فرایند اساسی سرطان و تومورهای خوش‌خیم) سلول‌های دارای ژنتیک غیرطبیعی در شیوه‌ای غیر فیزیولوژیک و بی‌توجه به محرک‌های نرمال تکثیر می‌یابند. به عبارت دیگر در هایپرپلازی، تکثیر فیزیولوژیکی سلول ممکن است در مرحلهٔ دوم و به خاطر یک علت پاتولوژیک پدیدار شود و با این حال، ماهیت تکثیر پاسخی طبیعی به یک وضعیت غیرطبیعی است، برعکس و در مقابل در نئوپلازی، تکثیر به خودی خود غیرطبیعی است و بدون مکانیسم کنترل انجام میشود.
نمونه‌های هایپرپلازی
فهرست زیر برخی نمونه‌های بالینی بیش‌رویش یا شرایط منجر به آن است:
- هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات: که در زبان عامه به آن بزرگی پروستات گفته میشود.
- بیماری کوشینگ: از علتهای سندروم کوشینگ که در آن هایپرپلازی کورتکس در غده آدرنال اتفاق می‌افتد.
- هایپرپلازی در اندومتریوم: یا هایپرپلازی اندومتریال که در اندومتریوم یا غشای درونی رحم ایجاد میشود.
- هایپرپلازی جبرانی در کبد: پس از یک آسیب حاد کبدی و برای جبران بخش از دست رفته کبد انجام میشود.