پارا-زایلین

پارا-زایلین (انگلیسی: P-Xylene‎) از پایه بنزن با دو شاخه متیل است. پارا زایلن یکی از ایزومرهای زایلین است، که در آن دو شاخه متیل در عرض یکدیگر و روی اتم‌های شماره ۱ و ۴ قرار می‌گیرند. فرمول شیمیایی پارازایلن C8H10 است. حرف P یا para نشان دهنده محل قرار گرفتن دو شاخه متیل در عرض یکدیگر بر روی حلقه بنزن است. پارازایلن به صورت گسترده در تولید ترفتالیک اسید برای پلی‌استر بکار برده می‌شود.

پارازایلین


Space-filling model
Preferred IUPAC name

14-Xylene

نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی
14-Dimethylbenzene
دیگر نام‌ها

p-Xylene

شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۱۰۶-۴۲-۳ Y
پاب‌کم ۷۸۰۹
کم‌اسپایدر ۷۵۲۱ N
UNII 6WAC1O477V N
KEGG C06756 Y
ChEBI CHEBI:27417 N
ChEMBL CHEMBL۳۱۵۶۱ N
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس ZE2625000
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
خصوصیات
فرمول مولکولی C8H۱۰
جرم مولی ۱۰۶٫۱۷ g mol−1
شکل ظاهری Colorless liquid
بوی Aromatic[1]
چگالی 0.861 g/mL
دمای ذوب ۱۳٫۲ درجه سلسیوس (۵۵٫۸ درجه فارنهایت؛ ۲۸۶٫۳ کلوین)
دمای جوش ۱۳۸٫۳۵ درجه سلسیوس (۲۸۱٫۰۳ درجه فارنهایت؛ ۴۱۱٫۵۰ کلوین)
انحلال‌پذیری در آب Insoluble
انحلال‌پذیری در ethanol Very soluble
انحلال‌پذیری در diethyl ether Very soluble
فشار بخار 9 mmHg (20°C)[1]
پذیرفتاری مغناطیسی -76.78·10-6 cm3/mol
ضریب شکست (nD) 1.49582
گرانروی 0.7385 cپواز at 0 °C
0.6475 cپواز at 20 °C
گشتاور دوقطبی 0.00 D [2]
خطرات
کدهای ایمنی R۱۰ R20 R21 R۳۶ R۳۸
شماره‌های نگهداری S۲۵
خطرات اصلی Harmful or fatal if swallowed. Vapor harmful. Flammable liquid and vapor.
لوزی آتش
Error: imagemap_invalid_title
نقطه اشتعال
دمای خودآتشگیری
محدودیت‌های انفجار 1.1%-7.0%[1]
آمریکا Permissible
exposure limit (PEL)		 TWA 100 ppm (435 mg/m3)[1]
Threshold Limit Value 100 ppm[3] (TWA), 150 ppm[3] (STEL)
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 N (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

پس از بنزن، پارازایلین‌ها مهم‌ترین مواد آروماتیک محسوب می‌شود. پارازایلین به طور عمده برای تولید ماده DMT و PTA به مصرف می‌رسد. این ۲ محصول در ساخت پلی‌اتیلن ترفتالات به کار می‌رود که از آن، در ساخت و تولید پلی‌استرها، الیاف، فیلم عکاسی و بطری‌های نوشابه استفاده می‌شود. طبق الگوی مصرف جهانی ۱۹ درصد پارازایلین در ساخت PTA و ۹ درصد در ساخت DMT به کار می‌رود. طریقه تولید پارازایلین به این ترتیب است که از نفت خام ابتدا نفتا و طی مراحلی بنزین پیرولیز به دست می‌آید، که مواد آروماتیک از این محصول (بنزین پیرولیز) تولید می‌شود. پارازایلن در ماده اولیه الیاف مصنوعی، ترفتالیک اسید، صنایع داروسازی، حشره‌کش‌ها و حلال‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جستارهای وابسته

منابع
  1. NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards 0670
  2. Perry's Handbook of Chemical Engineers
  3. "p-Xylene". International Chemical Safety Cards. ICSC/NIOSH. July 1, 2014. Archived from the original on 8 June 2017. Retrieved 7 May 2017.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.