فیلم عکاسی
فیلم عکاسی یا سطح حساس عکاسی که در گذشته از شیشه و کلودیونِ تر ساخته میشد، فعلاً یک ورق شفاف پلاستیکی از جنس پلیاستر یا نیترو سلولوز یا سلولوز استات است.[1][2] این ورق با یکی از نمکهای نقره به نام نمک هالیدهای نقره (برومور نقره) و یک ماده ژلاتینی برای چسباندن نمک مورد نظر بر سطح ورقه پلاستیکی ساخته شده، پوشیده شدهاست. اندازه کریستالهای نمک مشخصکننده میزان حساسیت به نور و رزولوشن فیلم عکاسی میباشد. نوری که به فیلم عکاسی میخورد باعث ایجاد یک فرایند شیمیایی روی فیلم عکاسی شده و تغییراتی که قابل دیده شدن نیست را ایجاد میکند؛ این تغییرات به وسیله ماده شیمیایی دیگری مرئی میشود. با ظهور و چاپ یک فیلم عکاسی، تصویر یا عکس بدست میآید.[3]
عوامل مؤثر بر فیلمها
پس از آنکه یک فیلم نور دهی شد، مقدار تیرگی حاصل در یک خاص به عوامل زیر بستگی دارد:
- تابندگی به منظور نور دهی.
- طول موجهایی که فیلم نسبت به آنها حساس است.
- طول موج تابش.
- مدت زمان نور دهی.
- شرایط ظهور فیلم.
مکانیزم ثبت تصویر روی فیلم
انرژی لازم برای تبدیل نقره برمید یا نقره یدید به نقره عنصری از ماده شیمیایی مورد استفاده در فرایند ظهور فراهم میشود. پیش از ظهور اطلاعات به صورت یک تصویر نهان به شکل دانههای حساس شده روی شیشه یا فیلم ذخیره شدهاست. از ظاهر کردن فیلم یک تصویر منفی (نگاتیو) بدست میآید. نگاتیو یعنی خلاف آنچه در اصل تصویر دیده میشود؛ بنابراین قسمتهای روشن تصویر بر روی فیلم تیره میافتد و برعکس قسمتهای تیره آن بهصورت روشن نقش میبندد.
چون دانههای املاح هالوژنی نقره به تنهایی فقط به نور آبی و نور فرا بنفش نزدیک حساسند، باید مواد رنگی یا رنگیزههایی به آنها افزوده شود تا تابش بخشهای دیگر بیناب را جذب کنند و برای حساس کردن دانهها، مسیر فراهم آورند. فیلمهای فرو سرخ هم موجودند، ولی باید با مراقبت ویژه نگهداری شوند. چون به سبب حساسیت به گرما خیلی زود آسیب میبینند.[4]
انواع فیلم
- فیلمهای مثبت (پزوتیو) یا ریورسال.
- فیلمهای منفی (نکاتیو).
- فیلمهای مخصوص برای طول موجهای خاص. مثل: فیلم مادون قرمز.
که هر دو نوع ۱ و ۲ دارای انواع سیاه و سفید و رنگی هستند.
فیلمهای لیتوگرافی یا رادیوگرافی با اندکی تغییر در میزان حساسیت یا حساسیت به پرتوهای نوری مشابه فیلمهای عکاسی هستند.
اندازه (قطع) فیلمها
فیلمهای عکاسی از نظر قطع در اندازههای مختلف ارائه میشوند. رایجترین آنها عبارتند از:
۱- فیلم ۱۳۵ (۳۶ میلیمتری) برای دوربین قطع کوچک.
۲- فیلم ۱۲۰ برای ضبط تصاویر در اندازههای ۶*۴٫۵، ۶*۶، ۶*۹ و ۶*۱۷ برای دوربین قطع متوسط.
۳- فیلمهای تخت، از اندازه معمول ۶*۴ الی ۲۰*۲۵ برای دوربین قطع بزرگ. البته در سالهای گذشته اندازههای بزرگتر و کوچکتری نیز تولید میشد که فعلاً با بروز پدیده دیجیتال و بخاطر محدود بودن مصرفکنندگان، تولید آنها نیز قطع یا کاهش یافتهاست.[5]
فیلمهای عکاسی رنگی
بهصورت کلی دو نوع فیلم عکاسی رنگی در بازارهای مصرفکننده و حرفهای موجود هستند:
- فیلم نگاتیو رنگی (به انگلیسی: Color Negative)
- فیلم اسلاید رنگی (به انگلیسی: Slide or Color Reversal Film)
فیلمهای اسلاید عموماً دارای دانههای (به انگلیسی: Grain) ریزتر و رنگهای اشباع شدهتر نسبت به فیلمهای نگاتیو با حساسیتهای مشابه هستند، اما به مراحل بیشتری برای چاپ احتیاج دارند. هر کدام از این فیلمها نیاز به روش ظهور خاصی دارند که از میان آنها روش ظهور سی۴۱ (به انگلیسی: C41) برای فیلمهای نگاتیو رنگی و روش ظهور ای۶ (به انگلیسی: E6) برای فیلمهای اسلاید متداول است.
فیلمهای پزتیو
فیلمهای پزوتیو همان اسلایدها هستند که در دو نوع سیاه و سفید و رنگی به بازار عرضه میشوند.
پانویس
- دکتر اکبر عالمی - ترجمه ظهور در عکاسی و سینما - انتشارات سروش
- دگتر داریوش گل گلاب - بررسی فنی عکاسی
- ویکی انگلیسی
- رشد - دوربین عکاسی
- دکتر هادی شفائیه - فن و هنر عکاسی
جستارهای وابسته
منابع
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Photographic film». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۸ اکتبر ۲۰۰۸.
- رشد - دوربین عکاسی
- جاکوبسون، سی.آی. (۱۳۶۸). ظهور (در عکاسی و سینما). ترجمهٔ اکبر عالمی. تهران: سروش. ص. ۳۶۰. از پارامتر ناشناخته
|نام خانوادگیn=
صرفنظر شد (کمک); از پارامتر ناشناخته|نامn=
صرفنظر شد (کمک) - شفائیه، دکتر هادی (۱۳۷۲). فن و هنر عکاسی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی تهران. ص. ۲۸۱. شابک ۹۶۴-۴۴۵-۱۰۴-X.
- گل گلاب، دکتر داریوش (۱۳۷۰). بررسی فنی عکاسی. ۲ جلدی. تهران: جهاد دانشگاهی.
1972 TIME-LIFE INternational (Nederland) B.v Original English Language edition published in the United States. Revised 1976. Third printing.