پلوئیدی
دستگی یا پلوئیدی (به انگلیسی: Ploidy) در ژنتیک بهشمار دستههای کروموزومها گفته میشود که با هم جور هستند که این کروموزومهای جور را، به ویژه در برخی از مرحلههای تقسیم یاخته، در کنار هم میتوان یافت.
انواع دستگی
(دیپلوئید)۲n
به اندامگان یا یاختهای که دارای دو گروه کروموزوم باشد ، گفته میشود.
دیپلوئیدها دارای دو دسته کروموزوم هستند که بهطور طبیعی در پیکریاخته های انسان چنین حالتی برقرار است. شمار کروموزومهای (عدد کروموزومی) انسان ۴۶ است. 2n=46
هاپلوئید
تکدسته یا هاپلوئید (Haploid) اندامگان تکیاختهای است که دارای تنها یک سری کروموزوم است یعنی سری کروموزوم دیگری در آن یاخته نیست که با آن جفت باشد. .[1]
در اندامگان تکدسته (Haploid) یک گروه کروموزوم (۱n) وجود دارند که این حالت در یاختههای جنسی اندامگانهای دودسته نیز دیده میشود. کروموزومها در پیکریاختههای آنها دو دسته هستند، درحالی که در یاختههای جنسی آنها تنها یک کروموزوم از هر جفت راه یافتهاست.
پلی پلوئیدی
داشتن جایگاه برای دگرچینههای گوناگون از یک ژن ویژه بر روی بیش از دو کروموزوم را چنددستگی، چندلادی، یا پلیپلوئیدی (Polyploidy) و اندامگانی که دارای این ویژگی میباشد را چنددسته (Polyploid) میگویند.
نشانههای ۳n برای سهدستهها (Triploid) و ۴n برای چهاردستهها (Tetraploid) به کار برده میشود.
منابع
- دکتر نامآور، حمید: دکتر ضرابی، محمد جواد. فرهنگ پزشکی دورلند. انتشارات یادواره کتاب، ۱۳۸۲.
ISBN 964-5543-28-2
- Biologie moléculaire de la cellule by Lodish, Berk, Matsudaira et al. , Publisher: De Boeck & Larcier, chapitre 10: La structure moléculaire des gènes et des chromosomes, page 424, 3ème édition, 2005