پژوهشکده سامانه‌های فضانوردی

پژوهشکدهٔ سامانه‌های فضانوردی ایران مؤسسهٔ پژوهشی و تخصصی ایران در حوزهٔ علوم و فناوری فضانوردی و مهندسی اعزام حیات به فضاست. از وظایف پژوهشکده می‌توان طراحی، ساخت و آزمایش مدارگردها، کاوشگرها و آموزش فضانورد را نام برد.[1]

تاریخچه

سابقهٔ این پژوهشکده به سال ۱۳۷۵ و ایجاد پژوهشکدهٔ هوافضا برمی‌گردد. فعالیت عمدهٔ این پژوهشکده توسعهٔ کاوشگرهای فضایی بود و در سال ۱۳۸۳ به پژوهشگاه هوافضا تغییر نام داد و از سال ۱۳۹۰، در قالب پژوهشگاه فضایی ایران و به عنوان یکی از پژوهشکده‌های آن ادامهٔ فعالیت داد. در سال ۱۳۹۴ این پژوهشکده پس از جداشدن از سازمان فضایی ایران بار دیگر در قالب یکی از پژوهشکده‌های پژوهشگاه هوافضا (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) تداوم فعالیت می‌دهد.[2]

دستاوردها

این پژوهشکده در دوران اوج برنامهٔ ایران برای اعزام فضانورد به فضا از سال ۱۳۸۸ تا سال ۱۳۹۳ پروژه‌های متعددی را در زمینهٔ فضانوردی و علوم و فناوری زیست‌فضایی به انجام رساند.[3][4][5] بزرگترین دستاورد این پژوهشکده طراحی، ساخت و پرتاب کپسول‌های زیستی به فضا و بازگشت سالم آنها بود. نقطهٔ شروع این برنامه اعزام سلول، موش، کرم و لاک‌پشت به فضا توسط کاوشگر ۳ در سال ۱۳۸۸ بود. گام بعدی اعزام موجودات زنده انسان‌نما (میمون‌های پیشگام و فرگام[6][7]) توسط کاوشگر پیشگام و کاوشگر پژوهش به فضا و بازگشت سالم آنها بود. ایران پنجمین کشوری بود که پس از روسیه (شوروی سابق)، ایالات متحده آمریکا، فرانسه و چین موجودات زنده پیچیده را سالم از فضا به زمین بازگرداند. آخرین دستاورد این پژوهشکده پیش از تغییرات گستردهٔ ساختاری در آن رونمایی از پیکرنمای فضاپیمای زیرمداری برای اعزام فضانورد به فضا در مراسم روز ملی فناوری فضایی سال ۱۳۹۳ بود.[8][9]

این پژوهشکده در زمینه‌های علمی مربوط به دانش فضانوردی نیز مطالعاتی انجام داده و برنامه‌ای برای اعزام محموله‌های علمی به همراه کاوشگرها در دستور کار خود داشت.[10] از دیگر برنامه‌های مدنظر این پژوهشکده طراحی و ساخت فضاپیماهای کوچک مدارگرد بود.[11]

روسا

حسن شفتی از ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۹
محسن بهرامی از ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۸
حمید فاضلی از ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰
محمد ابراهیمی از ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳[12]
فتح‌اله امی از ۱۳۹۴ تاکنون[13]

متخصصین

در حدود ۱۵۰ نفر عضو هیئت علمی و پژوهشگر در رشته‌های مهندسی هوافضا، مکانیک، رایانه، مخابرات، برق و … در این پژوهشکده فعالیت می‌کنند.

منابع

• «پژوهشکده سامانه‌های فضانوردی». پژوهشگاه فضایی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۳.

1. http://www.mehrnews.com/news/2283986/تربیت-فضانورد-ایرانی-با-همکاری-روس-ها-کلید-خورد-شروط-فضانورد
2. http://www.mehrnews.com/news/2783000/موافقت-قطعی-شورای-گسترش-آموزش-عالی-با-احیای-پژوهشگاه-هوافضا
3. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۰ اوت ۲۰۱۵.
4. http://www.mehrnews.com/news/2523212/فراز-و-نشیبهای-فضا-در-سال-۹۳-فناوری-فضایی-در-ایران-۲۲ساله-شد
5. http://www.mehrnews.com/news/2431498/طراحی-نسل-جدید-کاوشگرهای-ایرانی-انجام-5-مرحله-تا-اعزام-سرنشین
6. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ مه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۰ اوت ۲۰۱۵.
7. http://www.mehrnews.com/news/2283541/تصاویر-فرگام-۵-ماه-پس-از-بازگشت-ترغیب-کودکان-به-فضا-با-کمک
8. http://www.mehrnews.com/news/2499517/ارائه-ماک-آپ-فضاپیمای-سرنشین-دار-دورهمی-ارتباطاتی-ها-در-روز
9. http://www.mehrnews.com/news/2496709/جزئیات-فضاپیمای-سرنشین-دار-ایرانی-نمونه-فضاپیما-فرداارائه-می-شود
10. http://www.mehrnews.com/news/2294914/ارسال-بسته-تحقیقاتی-با-کاوشگر-ایرانی-به-فضا-اعلام-فراخوان-به
11. http://www.mehrnews.com/news/2288954/طراحی-سفینه-فضایی-با-وزن-300-کیلو-ایران-به-مدار-زمین-سفر-می-کند
12. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ اوت ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۰ اوت ۲۰۱۵.
13. http://www.mehrnews.com/news/2519158/رئیس-پژوهشگاه-هوا-و-فضا-منصوب-شد

سایر منابع

• «کاوشگرهای فضایی ایران». پژوهشکده سامانه‌های فضانوردی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۹ مرداد ۱۳۹۴.