پیمان سن پترزبورگ (۱۷۲۳)

معاهده سن پترزبورگ در ۲۱ سپتامبر ۱۷۲۳ برابر با ۳۰ شهریور ماه ۱۱۰۲ خورشیدی / ۲۰ ذی الحجه ۱۱۳۵ میان امپراتوری روسیه و ایران (در دوران صفویه) بسته شد و به جنگ بین ایران و روسیه پایان داد. طبق این پیمان ایران مجبور به واگذاری سرزمین‌هایش در قفقاز شمالی، قفقاز جنوبی و شمال سرزمین امروزی ایران شامل دربند (داغستان)، باکو، اراضی تابع اطراف شیروان و همچنین استان‌های گیلان، مازندران و استرآباد گشت.[1] طبق این پیمان معین شد که سربازان روسی به شاه ایران برای برقراری آرامش و صلح داخلی کمک کنند.[2]

معاهده سن پترزبورگ
نوعمعاهده
امضا شده۲۱ سپتامبر ۱۷۲۳
(۳۰ شهریور ماه ۱۱۰۲ خورشیدی)
مکانسن پترزبورگ، روسیه
امضاکنندگان امپراتوری روسیه
ایران
زبان‌هاروسی و فارسی

همان‌طور که تاریخ کمبریج ایران می‌گوید:

"در ۲۳ سپتامبر ۱۷۲۳، سفیر او در سنت پترزبورگ، اسماعیل بیگ، معاهده‌ای تحقیرآمیز را امضا کرد و تزار به دوستی با شاه تصریح کرد که در برابر شورشیان به او کمک می‌کند و شاه را در تسلط و حفظ آسوده تاج و تخت یاری خواهد کرد. در عوض شاه قول داد که به‌طور دائم سرزهمین‌هایی را به روسیه واگذار کند که شامل: … شهرهای دربند، باکو، با همهٔ سرمین‌های وابسته به آنها، همچنین استانهای:گیلان، مازندران و استرآباد. به‌طوری‌که آن‌ها بتوانند نیروهایی که ممکن است تزار برای کمک به شاه علیه شورشیان بفرستد را بدون نیاز به پول برای آن پشتیبانی کنند."

نماینده امضاءکننده طرف صفوی اسماعیل بیگ بود،[3] که توسط خود شاه طهماسب دوم فرستاده شده بود. اما زمانی که در آوریل ۱۷۲۴ این پیمان وارد پایتخت موقت، قزوین شد،[4] طهماسب دوم با شرایط منفی این پیمان موافقت نکرد و در نتیجه توسط او تصویب نشد[5] همان‌طور که مشخص بود، نیروهای روسی که سرزمین‌های ایران را در اشغال داشتند، بسیار کوچک بودند که تهدیدی جدی برای ایران ایجاد کنند.[4] اسماعیل بیگ بلافاصله پس از بازگشت مجبور به فرار از مجازات شد و در تبعید در آستراخان پس از بیست سال درگذشت.[3]

تمامی سرزمین‌هایی که فتح شده بودند در سالهای ۱۷۳۲ و ۱۷۳۵/۱۱۴۸ قمری و دوران حکومت ملکه آنا به ترتیب، زیر بندهای پیمان رشت و پیمان گنجه به ایران (که در آن زمان به وسیله نادر شاه رهبری می‌شد) بازگشت داده شدند.[6]

جستارهای وابسته

منابع
  1. THE CAUCASUS IN THE SYSTEM OF INTERNATIONAL RELATIONS: THE TURKMANCHAY TREATY WAS SIGNED 180 YEARS AGO Научная библиотека КиберЛенинка p 142
  2. Alexander Mikaberidze.
  3. William Bayne Fisher, P. Avery, G. R. G. Hambly, C. Melville.
  4. Alexander Mikaberidze.
  5. Abraham (Erewantsʻi), George A. Bournoutian.
  6. THE CAUCASUS IN THE SYSTEM OF INTERNATIONAL RELATIONS: THE TURKMANCHAY TREATY WAS SIGNED 180 YEARS AGO Научная библиотека КиберЛенинка p 142

لکهارت ، لارنس ، انقراض سلسله صفویه و ایام استیلای افاغنه در ایران،ترجمه مصطفی قلی عماد،تهران،انتشارات مروارید،تهران،1364،

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.