چرخه بیوژئوشیمی
در علوم جغرافی و زمینی، یک چرخهٔ بیوژئوشیمی به گردشی می‌گویند که مولکول‌ها یا یک عنصر شیمیایی از طریق جانداران (زیست‌کره) و غیر جانداران (لیتوسفر، جو زمین و آب‌کره) مسیری را طی می‌کنند. چرخه، مجموعه‌ای از تغییرات است که به نقطه شروع بازمی‌گردد و تکرار شود.[1][2]
اصطلاح «بیوژئوشیمی» از واژه‌های «بیو» زیست‌شناسی، «ژئو» زمین‌شناسی و شیمی گرفته‌شده‌اند و بدان معنی است که تمامی این عوامل در این نوع چرخه شامل هستند. گردش مواد مغذی شیمیایی مانند کربن، اکسیژن، نیتروژن، فسفر، کلسیم، و آب و غیره از طریق جهان بیولوژیکی و فیزیکی به عنوان چرخهٔ بیوژئوشیمی شناخته می‌شوند. در واقع، این عنصر هربار تکرار و بازیافت می‌شود، اگرچه در بعضی از چرخه‌ها ممکن است مخازنی وجود داشته باشد که در آن عنصر برای یک دورهٔ زمانی طولانی انباشته شود.[1][2]
برای مثال همانطور که در نمودار نشان داده‌شده است آب همیشه از طریق چرخه آب بازیافت می‌شود. آب در این چرخه فرایندهای تبخیر، میعان، و بارش را سپری می کند و پاک و تازه به زمین بازمی‌گردد. عناصر، ترکیبات شیمیایی، و دیگر اشکال ماده از یک ارگانیسم به ارگانیسم دیگر و از یک بخش از زیست‌کره به بخش دیگری از طریق چرخه‌های مختلف بیوژئوشیمی منتقل می‌شوند.[1][2]
چرخه‌های مهم
مهم‌ترین چرخه‌های بیوژئوشیمی که به خوبی شناخته‌شده و مهم هستند:
در حال حاضر با تغییر اقلیم چرخه‌های بسیاری وجود دارند که برای اولین بار مورد مطالعه قرار می‌گیرند و اثرات بشر به شدت در حال تغییر سرعت، شدت، و تعادل این چرخه‌های ناشناخته است. چرخه‌هایی که به تازگی مورد مطالعه قرار گرفته‌اند عبارتند از:
- چرخه جیوه[3] و
- چرخه آترازین که ناشی از فعالیت‌های انسانی است و می‌تواند گونه‌های خاصی را تحت تاثیر قرار دهد.
| چرخه‌های بیوژئوشیمی که تأثیرات زیادی بر حیات روی زمین دارند | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
پانویس
- Prentice Hall Biology.
- Matter cycles at Lenntech.
- Mercury Cycling in the Environment. USGS. October 17, 2008.
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Biogeochemical cycle». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۰ دی ۱۳۹۱.