-شناسی

-شناسی یک پسوند در پارسی است، این دیسه‌ای‌ست ترکیبی، که در نام دانش‌ها، مکتب‌ها یا تنه‌های شناخت به کار می‌رود. این پسوند در پارسی نوین از šenās، ستاک حال šenāsidan و šenāxtan؛ از پارسی میانی šnāxtan و šnās و dānistan؛ از پارسی کهن/اوستایی xšnā- آمده است. هم‌ریشه با: سانسکریت jñā- یونانی gignoskein لاتین gnoscere و noscere فرانسه‌ای connaître اسپانیایی conocer انگلیسی کهن cnawan انگلیسی know روسی znat؛ از PIE پایهٔ *gno- و همگی به معنای "دانستن، شناختن".[1]

معنای -شناسی را در ویکی‌واژه، واژه‌نامهٔ آزاد، ببینید.

هم‌ارز اش در انگلیسی، پسوند -logy ست، به معنای "گفتن، سخن، واژه" با واژه‌هایی به کار می‌رود که به طور خاستگاهی از یونانی باستان اقتباس شده‌اند و در -λογία (-logia) پایان می‌پذیرند.[2] آغازین‌ترین نمونه‌های انگلیسی، انگلیسش‌های فرانسوی -logie بود که در گشت از لاتین -logia به ارث رسیده بود.[3] این پسوند از سدهٔ هجدهم در انگلیسی فرآورنده شد، و دیسش ترم‌های نو با هیچ پیشینه لاتین یا یونانی امکان‌پذیر شد.

در فارسی گاهی به جای این پسوند، -گویی و -شناخت نیز به کار می‌رود. مانند: گوییک (logic)، آناگویی (analogy)، اخترگویی (astrology)، همان‌گویی (tautology) و جوشناخت (aerology)، کیهان‌شناخت (cosmology)، زیست‌شناخت (biology).[4]

نام‌های دانشی

ستاره‌دارها* پسوند logy ندارند.

جستارهای وابسته

پسوند

-نگاری (-graphy)

-ایک (-ics)

منابع
  1. جستجوی واژه‌ی شناسی http://dictionary.obspm.fr/index.php?formSearchTextfield=-شناسی&formSubmit=Search&showAll=1
  2. List of ancient Greek words ending in -λογία on Perseus
  3. "-logy." The American Heritage Dictionary of the English Language, Fourth Edition. Houghton Mifflin Company, 2004. retrieved 20 Aug. 2008.
  4. http://dictionary.obspm.fr/index.php?formSearchTextfield=Logy&formSubmit=Search&showAll=1
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.